Αλλαγές στον μεταρρυθμιστικό χάρτη της χώρας, με επίκεντρο τη Δικαιοσύνη, προοιωνίζονται μία σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες που προωθεί ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Τσιάρας, με γνώμονα τη βελτίωση του δείκτη επιτάχυνσης των διαδικασιών προς όφελος των πολιτών. Η εισαγωγή του θεσμού της «πιλοτικής δίκης» στα πολιτικά – αστικά δικαστήρια, η ολοκλήρωση του προγράμματος της ψηφιοποίησης της Δικαιοσύνης κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Με αφορμή μάλιστα τις πρόσφατες καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου, που συγκλόνισαν την κοινωνία και προκάλεσαν αυτεπάγγελτη εισαγγελική έρευνα, ο υπουργός Δικαιοσύνης επισημαίνει πως η αρμόδια επιτροπή επανεξετάζει τα περιθώρια αυστηροποίησης των ποινών και επέκτασης του χρόνου παραγραφής και για τα αδικήματα πλημμεληματικού χαρακτήρα σε βάρος ανηλίκων».

Ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας βρίσκεται προ των νομοθετικών πυλών. Τι μπορεί να περιμένει ο πολίτης που προσφεύγει στα δικαστήρια για την παροχή δικαστικής προστασίας και πόσο μπορεί να βελτιωθεί με τις επερχόμενες αλλαγές ο δείκτης επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης;

Δεν πρόκειται για έναν νέο Κώδικα αλλά για τροποποίηση του υφιστάμενου. Αυτή τη στιγμή η αρμόδια νομοπαρασκευαστική επιτροπή επεξεργάζεται τις επικείμενες τροποποιήσεις προκειμένου να αρθούν οι υπάρχουσες στρεβλώσεις και να προσαρμοστεί ο Κώδικας στις νέες ηλεκτρονικές δράσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης. Επιπλέον, η ίδια νομοπαρασκευαστική επιτροπή εξετάζει την ενσωμάτωση στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας του θεσμού της «πιλοτικής δίκης» που ήδη λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία στη Διοικητική Δικαιοσύνη, και η οποία φιλοδοξούμε πως θα επιταχύνει σημαντικά την πολιτική δίκη.

Υπάρχουν και ποιες άλλες μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του υπουργείου σας, με στόχο μία ταχύτερη και αποδοτικότερη Δικαιοσύνη προς όφελος των πολιτών;

Το στοίχημα για την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης είναι διαρκές. Κάθε μέρα απαιτεί νέες τομές προκειμένου να επιτυγχάνονται τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Οπως ξέρετε έχουμε κάνει ήδη σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης. Σας θυμίζω τη θεσμοθέτηση των Ειδικών Τμημάτων στα δικαστήρια, τον νέο θεσμό της Διαμεσολάβησης, την υπηρεσία Στατιστικών της Δικαιοσύνης και τη νέα Δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παράλληλα, έχουμε δρομολογήσει πρόσθετες μεταρρυθμίσεις όπως οι αλλαγές στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών, ενώ ολοκληρώνουμε τις παρεμβάσεις μας στους Κώδικες εξετάζοντας πιθανές τροποποιήσεις στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Τέλος, έχει ήδη εκκινήσει ο διάλογος με τη Διοίκηση της Εθνικής Σχολής Δικαστών για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Σχολής, τον εμπλουτισμό του προγράμματος σπουδών και την ενίσχυση της διαρκούς επιμόρφωσης των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων.

Σε πρόσφατες τοποθετήσεις σας ύστερα από δύο υποθέσεις που απασχόλησαν έντονα την κοινή γνώμη, για τον ξυλοδαρμό του σταθμάρχη από δύο ανήλικους και τις καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου, που προκάλεσε και την άμεση παρέμβαση της Δικαιοσύνης, είχατε προαναγγείλει αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα. Σε ποια κατεύθυνση θα κινούνται αυτές οι τροποποιήσεις;

Ηδη από τις τροποποιήσεις του Ν. 4637/2019, αυτή η κυβέρνηση αυστηροποίησε το πλαίσιο των ποινών για μια σειρά αδικημάτων, που είχαν νομοθετηθεί με τον Ποινικό Κώδικα της προηγούμενης κυβέρνησης. Προκειμένου, όμως, να διορθωθούν με τρόπο συνεκτικό όλες οι αμφιλεγόμενες διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα, συστήσαμε μια Διαρκή Επιτροπή Παρακολούθησης των νέων Κωδίκων, η οποία ανέλαβε να προβεί με τρόπο συστηματικό στις αναγκαίες τροποποιήσεις. Οσα απεχθή είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη να εξαντληθούν από την αρμόδια επιτροπή παρακολούθησης του ΠΚ όλα τα περιθώρια αυστηροποίησης των ποινών και επέκτασης του χρόνου παραγραφής και για τα αδικήματα πλημμεληματικού χαρακτήρα εις βάρος ανηλίκων.

Η «Ψηφιακή Δικαιοσύνη» με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, αποτελεί, όπως έχετε πει, στρατηγικό σχεδιασμό του υπουργείου. Ποια βήματα έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση;

Από τον Ιούλιο του 2019 έχουμε υλοποιήσει μεγάλο μέρος των δράσεων που εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική για την Ψηφιακή Δικαιοσύνη. Η ηλεκτρονική έκδοση πιστοποιητικών, οι ηλεκτρονικές επιδόσεις, και η ηλεκτρονική παραλαβή των αποφάσεων αποτελούν πλέον απτή πραγματικότητα για τους έλληνες πολίτες. Επιπλέον, πριν από λίγες μέρες εγκαινιάστηκε το σύστημα απομαγνητοφώνησης και στα ποινικά δικαστήρια, ενώ ως τον Ιούνιο του 2021 θα έχει ψηφιοποιηθεί πλήρως η κατάθεση δικογράφων στα διοικητικά δικαστήρια όλης της επικράτειας. Παράλληλα, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε μια δέσμη πρόσθετων δράσεων εντός του έτους, όπως το άυλο διαζύγιο, το ηλεκτρονικό μητρώο αφερεγγυότητας, ενώ έρχονται τα ηλεκτρονικά πινάκια και οι καταθέσεις μαρτύρων μέσω τηλεδιάσκεψης.

Οι πολίτες βιώνουν τις συνέπειες από το νέο lockdown , το οποίο έχει αναπόφευκτες οικονομικές συνέπειες. Με ποιον τρόπο προστατεύονται όσοι έχουν ενταχθεί στο καθεστώς προστασίας πρώτης κατοικίας;

Με εντολή του Πρωθυπουργού, τόσο στο πρώτο, όσο και στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, ανεστάλησαν όλοι οι πλειστηριασμοί και όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Στη νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση, που ισχύει τόσο για την Αττική όσο και για την υπόλοιπη Ελλάδα, το καθεστώς της αναστολής των πλειστηριασμών παρατείνεται για όσο διάστημα είναι κλειστά τα δικαστήρια. Ετσι, για όλη αυτή την περίοδο που οι επιχειρήσεις υπολειτουργούν και χιλιάδες εργαζόμενοι βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής εργασίας, τόσο η επαγγελματική στέγη όσο και οι κατοικίες των Ελλήνων πολιτών παραμένουν απόλυτα προστατευμένες.

Επειτα από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι έτοιμο να προωθήσει το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την άσκηση της γονικής μέριμνας. Ποιος είναι ο στόχος του νομοσχεδίου και πότε εκτιμάτε ότι το σημαντικό αυτό νομοθέτημα θα φτάσει προς ψήφιση στη Βουλή;

Με το νομοσχέδιο που επεξεργαζόμαστε επιχειρούμε να δημιουργήσουμε ένα επαρκές και λειτουργικό πλαίσιο συνεννόησης μεταξύ των διαζευγμένων γονιών σε ό,τι αφορά την άσκηση της γονικής μέριμνας. Σε αυτή την προσπάθεια αξιοποιούμε το νέο θεσμικό εργαλείο της Διαμεσολάβησης.

Παράλληλα, επιχειρούμε να θωρακίσουμε θεσμικά περαιτέρω τη δικαστική κρίση, η οποία συνεχίζει να διαμορφώνεται από το υπέρτατο κριτήριο του αληθούς και πραγματικού συμφέροντος του παιδιού. Στόχος μας είναι να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των νέων διατάξεων, μόλις εξαντληθεί ο διάλογος με όλους τους επιστημονικούς φορείς που σχετίζονται με την ψυχική υγεία των παιδιών.