Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε τους τούρκους πολίτες να μετατρέψουν τα δολάρια και τα ευρώ τους σε τουρκικές λίρες, καθώς επιδιώκει να ενισχύσει το εθνικό νόμισμα που έχει χάσει φέτος σχεδόν το 20% της αξίας του έναντι του αμερικανικού νομίσματος.

«Οι αδελφοί μου που έχουν δολάρια ή ευρώ κάτω από το μαξιλάρι τους. Πηγαίνετε να μετατρέψετε τα χρήματά σας σε λίρες. Μαζί θα κάνουμε να αποτύχει αυτό το παιγνίδι», δήλωσε ο Ερντογάν σε προεκλογική συγκέντρωση που πραγματοποίησε στο Ερζερούμ της ανατολικής Τουρκίας ενόψει των βουλευτικών και προεδρικών εκλογών της 24ης Ιουνίου.

O Ερντογάν βρίσκεται και ο ίδιος σε δύσκολη θέση καθώς σε λιγότερο από ένα μήνα είναι οι εκλογές και η τουρκική οικονομία βρίσκεται στα όρια του κραχ. Ο κίνδυνος επιβολής capital controls είναι πιο πιθανός από ποτέ, επομένως η έκκληση του Σουλτάνου να μετατρέψουν οι πολίτες τα ξένα νομίσματα σε λίρες, μάλλον θα πέσει στο κενό.

Οπως έπεσε και η αύξηση των επιτοκίων κατά 3 μονάδες προχθές σε μια προσπάθεια να κρατήσει τα ξένα κεφάλαια στην Τουρκία και να προσελκύσει περισσότερα.

Η καθημερινότητα στην Τουρκία έχει αρχίσει και γίνεται δύσκολη αν κι ένας κλάδος είναι αυτός που χαίρεται ιδιαίτερα από την υποτίμηση της λίρας. Δεν είναι άλλος από τον τουρισμό όπου οι τιμές έχουν υποχωρήσει εντυπωσιακά με αποτέλεσμα να υπάρχουν δωμάτια που νοικιάζονται με 6 ευρώ ή ακόμη και δωμάτια σε πεντάστερα ξενοδοχεία σε τιμές εξευτελιστικές.

Σε ορισμένες ιστοσελίδες κράτησης τουριστικών καταλυμάτων βρίσκει κανείς δωμάτια σε πανσιόν από πέντε ευρώ τη βραδιά τον Ιούλιο, ενώ δωμάτια σε πεντάστερα ξενοδοχεία ξεκινούν από 69 ευρώ. Φθηνότερες είναι βεβαίως και όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητες, όπως το φαγητό σε εστιατόρια, οι επισκέψεις ιστορικών μνημείων, οι εκδρομές και οι αθλητικές εκδηλώσεις. Εξαιρετικά θετική εξέλιξη για όσους έχουν ευρώ, ωστόσο άκρως προβληματική για την πλειοψηφία των Τούρκων.

Η τουρκική λίρα έχει απολέσει από την αρχή του 2018 πάνω από το 20% της αξίας της έναντι του δολαρίου και του ευρώ. Ιδιαίτερα δραματική είναι η κατάρρευση της λίρας για Τούρκους που εισπράττουν το εισόδημά τους στο εθνικό νόμισμα, καλούνται όμως να καλύψουν υποχρεώσεις σε ξένα νομίσματα. Ένα παράδειγμα είναι αυτοί τα παιδιά των οποίων φοιτούν στη Γερμανική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι βλέπουν τα δίδακτρα να εκτοξεύονται.

Αισθητές αυξήσεις σε καθημερινά προϊόντα

Για όσους πληρώνουν με τουρκικές λίρες σχεδόν τα πάντα γίνονται ακριβότερα. Η παρούσα εξέλιξη πλήττει σχεδόν τους πάντες. Οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων έχουν σημειώσει ισχυρή αύξηση, γεγονός που επηρεάζει πολλούς τομείς της ζωής στη χώρα. Η Τουρκία έχει μεγάλο εμπορικό έλλειμμα, δηλαδή εισάγει αισθητά περισσότερα από όσα εξάγει. Οι τιμές των τροφίμων έχουν σημειώσει επίσης έντονη αύξηση. Μάλιστα λόγω του υψηλού πληθωρισμού οι αυξήσεις δεν αφορούν μόνο τα προϊόντα εισαγωγής αλλά και τα εγχώρια. Ένα απλό παράδειγμα από την καθημερινότητα των τούρκων πολιτών είναι το παραδοσιακό (και) στην Τουρκία κουλούρι με σουσάμι: Μέχρι πρότινος κόστιζε στους φούρνους περί το ένα ευρώ, σήμερα έχει φθάσει το 1,5 ευρώ.

Η κυβέρνηση προσπαθεί με λήψη «εκπτωτικών» μέτρων να περιορίσει τα βάρη ενόψει των εκλογών προκειμένου να κρατήσει σε ελεγχόμενα επίπεδα τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Ωστόσο έτσι μειώνονται ακόμη περισσότερο τα κρατικά έσοδα. Σε ιδιαίτερα δεινή θέση βρίσκονται οι τουρκικές επιχειρήσεις που καλούνται να εξυπηρετήσουν δάνεια που έχουν λάβει σε ξένο νόμισμα.