Το δημοψήφισμα του Ερντογάν δεν δίχασε μόνο την τουρκική κοινωνία. Διχάζει και τους Ευρωπαίους. Οι μεν θέλουν άμεσο, οριστικό τερματισμό των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ – Τουρκίας, ζητούν ακόμη και την απομάκρυνσή της από το ΝΑΤΟ. Οι μετριοπαθείς, από την άλλη, δεν θέλουν να κόψουν όλες τις γέφυρες με την Τουρκία, περιμένουν τις επόμενες κινήσεις του Ερντογάν.

«Το οριακό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δείχνει πόσο βαθιά διχασμένη είναι η τουρκική κοινωνία» υπογράμμισαν η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο αντικαγκελάριος, υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ με κοινή ανακοίνωσή τους στο Βερολίνο. Αναμένουν ότι «η τουρκική κυβέρνηση θα αναζητήσει τον διάλογο με σεβασμό όλων των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας».

Η γερμανική κυβέρνηση επιδιώκει να επαναληφθεί το ταχύτερο δυνατόν ο διάλογος με την Αγκυρα, ο οποίος διεκόπη μετά τις εκτροπές του Ερντογάν κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα με τους παραλληλισμούς με το ναζιστικό καθεστώς.

Στους θιασώτες της σκληρής στάσης έναντι της Τουρκίας ανήκει ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς. Αυτός ζήτησε τον άμεσο τερματισμό των διαπραγματεύσεων. «Η εποχή του τακτικισμού πρέπει επιτέλους να τελειώσει» είπε στο αυστριακό πρακτορείο ειδήσεων APA.

Τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ζητούν και στη Γερμανία στελέχη από τη δεξιά Χριστιανική Ενωση, όπως η αντιπρόεδρος του CDU Γιούλια Κλένκερ και ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών του EΛΚ Χριστιανοκοινωνιστής Μάνφρεντ Βέμπερ, η Αριστερά (Ντι Λίνκε) και οι Φιλελεύθεροι FDP.

Ο Σοσιαλδημοκράτης Γκάμπριελ βλέπει κομματικά κίνητρα πίσω από τη στάση αυτή. «Υποθέτω ότι υπάρχουν πολλοί στην Ευρώπη, οι οποίοι για λόγους εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης υιοθετούν σκληρή στάση και ζητούν διακοπή κάθε συνομιλίας με την Τουρκία» είπε. Κόκκινη γραμμή για τον αντικαγκελάριο αλλά και για την ΕΕ είναι η θανατική ποινή, που ο Ερντογάν ανήγγειλε ότι μετά το δημοψήφισμα θα βάλει στην ημερήσια διάταξη.

Σημειώνεται ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας ουσιαστικά έχουν παγώσει. Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών επεδίωκε να ανοίξουν τα κεφάλαια των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου εκτιμώντας ότι έτσι μπορεί να πιέσει τον Ερντογάν στον εκδημοκρατισμό της χώρας. Η Τουρκία παίρνει τη λεγόμενη προενταξιακή βοήθεια 4,8 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2017 και άλλα 4,45 δισ. για την περίοδο 2014-2020.

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών απέρριψε και την πρόταση του κόμματος Αριστερά για αποκλεισμό της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. «Ούτε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Τουρκία σκέφτηκε κανείς να τη βγάλει από το ΝΑΤΟ, γιατί κανείς δεν ήθελε να την ωθήσει προς τη Σοβιετική Ενωση. Ανάλογα συμφέροντα υπάρχουν και τώρα» είπε ο Γκάμπριελ.

Η κοινοβουλευτική ηγέτις της Αριστεράς Σάρα Βάγκενκνεχτ και ο πρόεδρος των Πρασίνων Τζεμ Ετζντεμιρ ζήτησαν επίσης να σταματήσουν οι πωλήσεις όπλων στην Τουρκία και να αποσυρθούν οι 260 γερμανοί στρατιώτες που σταθμεύουν στη βάση του Ιντσιρλίκ και συμμετέχουν στις επιχειρήσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους (ISIS). Τον Μάιο προγραμματίζεται επίσκεψη διακομματικής επιτροπής του Μπούντεσταγκ στο Ιντσιρλίκ. Από τη στάση της Αγκυρας η οποία τους τελευταίους μήνες δεν χορηγούσε τη σχετική άδεια στους γερμανούς βουλευτές, θα εξαρτηθεί αν θα προχωρήσουν και οι σχεδιασμοί να μεταφερθούν οι γερμανοί στρατιώτες εκτός Τουρκίας – υπό συζήτηση είναι η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Κύπρος.