Από την καλή… και από την ανάποδη

Η καρέκλα όπου κάθεται ο Νίκος Φίλης είναι –και πάντα ήταν –ηλεκτρική και ηλεκτρισμένη ταυτόχρονα.

Ηλεκτρική, γιατί δεν υπήρξε υπουργός Παιδείας από τη Μεταπολίτευση που να κάθησε σε αυτήν πάνω από έναν χρόνο και να μην έγινε στόχος τουλάχιστον ενός κομματιού της κοινωνίας, αν όχι ολόκληρης, είτε με τις πράξεις είτε με τις παραλείψεις του. Ενίοτε έγιναν και στόχοι ανασχηματισμού ή απομάκρυνσης. Ηλεκτρισμένη, γιατί είναι τόσο ευρύ το αντικείμενο που περιγράφεται με τις λέξεις «Παιδείας και Θρησκευμάτων» ώστε σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είναι εμπλεκόμενο.

Ο Νίκος Φίλης λοιπόν πήγε τις τελευταίες ημέρες την καρέκλα στο επόμενο στάδιο. Ηλεκτρική, ηλεκτρισμένη και φλεγόμενη, περίπου σαν βάτος! Για να τραβάει την προσοχή, όπως η βάτος που φλέγεται χωρίς να καίγεται. Ετσι κι ο Φίλης. Αναψε, άστραψε, βρόντηξε, τράβηξε την προσοχή πάνω του. Οχι μόνο του Μωυσή, αλλά όλων. Οχι αποκλειστικά των ιερέων, αλλά της κοινωνίας. Και δεν κάηκε, αφού ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει να τον στηρίζει παρά τις παρεμβάσεις του συγκυβερνήτη Καμμένου.

Εξ ιδιοσυγκρασίας ταλέντο του υπουργού Παιδείας αναμφισβήτητα είναι –μεταξύ άλλων –ότι μπορεί εύκολα να ανάψει τα αίματα με τις δηλώσεις του. Το έχει αποδείξει κατά καιρούς. Είναι όμως δύσκολο να πει κανείς αν όσα συνέβησαν την περασμένη εβδομάδα με αφορμή τα Θρησκευτικά έγιναν εξ ιδιοσυγκρασίας ή από πολιτική επιλογή.

Ο τρόπος που χειρίστηκε το θέμα των Θρησκευτικών, το να περάσει στην αντεπίθεση κατά της Εκκλησίας με αφορισμούς (ανιστόρητους κατά τον Αρχιεπίσκοπο) για τον ρόλο της στην Κατοχή και τη δικτατορία, δείχνει ότι επιθυμούσε την αναταραχή που ακολούθησε. Ακόμα και στην ομιλία του στη Βουλή ο Φίλης, μιλώντας για το «ουδετερόθρησκο» σχολείο σε μια χώρα που στο ισχύον Σύνταγμά της καταγράφει ως επικρατούσα θρησκεία αυτήν της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, σαν να επεδίωκε κάτι. Το ίδιο και με τις αναφορές στον μακαριστό Χριστόδουλο και στη «δεξιά του Κυρίου». Σαν να το προκαλούσε να τον κατηγορήσει ο Αρχιεπίσκοπος ότι προσπαθεί να «κατηχήσει» τους μαθητές στην απόσταση από τη θρησκεία.

Το προφανές είναι ότι επιχειρεί να συσπειρώσει –ενόψει και του συνεδρίου –τους οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ που αντιτίθενται στον στενό εναγκαλισμό Εκκλησίας και Κράτους, αποδεικνύοντας ότι ασκεί πραγματικά αριστερή πολιτική. Αν και δεν στάθηκαν και πολλοί στο πλευρό του σε αυτή τη διαμάχη. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο πετάει και την μπάλα της επικαιρότητας στην εξέδρα, καθώς τις ημέρες αυτές είχε Καλογρίτσα, τηλεοπτικές άδειες, οικονομία, περικοπές συντάξεων, διαμαρτυρίες αναπληρωτών και δασκάλων για την όχι και τόσο ρόδινη (όπως την παρουσιάζουν) κατάσταση στα σχολεία, Προσφυγικό κ.λπ. Θέματα δηλαδή στα οποία η κυβέρνηση τρώει ξύλο. Οπότε ποιος καλύτερος σάκος του μποξ από τον κυματοθραύστη Φίλη.

Βέβαια καλός ο διαχωρισμός Εκκλησίας και Κράτους, αλλά ας μην ξεχνάμε σε ποια χώρα ζούμε. Ο θρησκευόμενος πολίτης δεν συγχωρεί εύκολα τη χρησιμοποίηση της Εκκλησίας με τον τρόπο που το επιχείρησε ο Φίλης, ακόμα κι όταν αποδέχεται ότι είναι σωστό το «άλλο σχολείο κι άλλο κατηχητικό». Κι εδώ που τα λέμε, όποια κι αν είναι η σχέση καθενός με το θρησκευτικό φαινόμενο (πόσω μάλλον που ο Φίλης υπήρξε και ψάλτης) δεν χρησιμοποιείς την Εκκλησία για αντιπερισπασμό. Ειδικά όταν συγκυβερνάς με ένα κόμμα που φημίζεται για την προσήλωσή του στο φαινόμενο.

Ετσι, ο Αλέξης Τσίπρας σιγά σιγά συνειδητοποίησε ότι τα Θρησκευτικά από προνομιακό πεδίο για την πρώτη φορά Αριστερά κυβέρνηση πάει να γυρίσει (και αυτό) σε μπούμερανγκ. Και ο Φίλης, που στη Βουλή κατέθεσε «με υπερηφάνεια ως υπουργός Παιδείας το νέο πρόγραμμα των Θρησκευτικών στα πρακτικά», αναγκάστηκε να βάλει νερό στο κρασί του. Ενώ δήλωνε σε όλους τους τόνους ότι το νέο πρόγραμμα έχει ήδη δοκιμαστεί επί τριετία και το μάθημα θα είναι ελκυστικό γιατί θα διδάσκεται με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και όχι μετατρέποντας την αίθουσα σε άμβωνα, ο Πρωθυπουργός είπε άλλα. Είπε ότι η χρονιά είναι δοκιμαστική, ο διάλογος με την Εκκλησία θα συνεχιστεί, θα καταγραφούν οι παρατηρήσεις της, θα ενσωματωθούν στα νέα βιβλία που θα συγγραφούν και, εν πάση περιπτώσει, το τελευταίο που θα ήθελε κανείς είναι μια σύγκρουση με την Εκκλησία.

Κι έτσι ο Φίλης, που επαναλάμβανε ότι έχει τη στήριξη του Πρωθυπουργού στο θέμα, πρέπει τώρα να το αποδείξει στον κυοφορούμενο ανασχηματισμό. Ισως δεν είναι τυχαία η χθεσινή απάντησή του (στην «Εφημερίδα των Συντακτών») στην ερώτηση αν θα επιθυμούσε να παραμείνει στο υπουργείο Παιδείας: «Δεν κάνω αγγαρεία ούτε προσωπική πολιτική. Με εμπνέει το έργο στο υπουργείο Παιδείας και έχει αποτελέσματα (…) Εχουμε σχεδιασμό τριετίας».

Το σπιράλ των προβλημάτων που προκαλεί με τις κατά καιρούς δηλώσεις του όμως δεν είναι βέβαιο ότι ισοσταθμίζεται με την ομαλή έναρξη των σχολείων, πόσω μάλλον όταν αυτή οφείλεται στο κούρεμα του ωραρίου και των δραστηριοτήτων τους και αμφισβητείται από τους εκπαιδευτικούς. Σήμερα στον αγιασμό της Βουλής θα φανεί πώς έχει διαμορφωθεί πλέον το κλίμα εφόσον παραστεί ο Αρχιεπίσκοπος –όπως τουλάχιστον ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης ότι θα γίνει –καθώς λογικά θα υπάρξει συνάντηση Ιερώνυμου – Τσίπρα. Οπως επίσης και αύριο, στη συνεδρίαση της Ιεραρχίας.

Για το τέλος, να σημειώσει κανείς ότι όταν μετατρέπεις το μάθημα των Θρησκευτικών και συμπεριλαμβάνεις τραγούδια, από Νικόλα Ασιμο μέχρι Rihanna, μπορεί να σε κατηγορήσει κανείς και για… επιλεκτική playlist. Γιατί ας πούμε δεν περιλαμβάνεται και ο Τζιμάκος Πανούσης και το κάποτε απαγορευμένο τραγούδι του «Ερωτικό» με το καθαρά θεολογικής αναρώτησης ρεφρέν «Κι εγώ σ’ αγαπώ, γ… το Χριστό μου»;