Εικόνα πρώτη: Ο Αλέξης Τσίπρας σε ρόλο οικοδεσπότη συντονίζει σε μια μεγάλη ροτόντα τη συζήτηση επτά ευρωπαίων ηγετών που προσπαθούν να αναδείξουν τα προβλήματα του Νότου συμβάλλοντας στην συνολικότερη προσπάθεια της ΕΕ να καθορίσει το μέλλον της μετά το Brexit

Eικόνα δεύτερη: Ο Πρωθυπουργός ως επίσημος προσκεκλημένος της Helexpo ΔΕΘ εγκαινιάζει την 81η Εκθεση Θεσσαλονίκης επιχειρώντας να αναπτύξει ένα νέο αφήγημα για τη χώρα με ορίζοντα το 2021. Σε επίπεδο επικοινωνίας ο Τσίπρας αναδεικνύεται κεντρικό πρόσωπο

Αυτήν τη φορά μάλιστα ο έλληνας Πρωθυπουργός δεν είναι απλώς ένας παρατηρητής σε μια κλειστή συνάντηση των ευρωπαίων Σοσιαλιστών. Διοργάνωσε τη σύνοδο και εξασφάλισε δεκάδες φωτογραφικά στιγμιότυπα με τον ίδιο να βαδίζει στο εσωτερικό του Ζαππείου αγκαλιά με τους φιλοξενούμενους ηγέτες.

Οσο για την ΔΕΘ είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνει στην Θεσσαλονίκη με την ιδιότητα του Πρωθυπουργού. Το περίφημο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης το παρουσίασε με την ιδιότητα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενώ πέρυσι ανέβηκε στη συμπρωτεύουσα ως υποψήφιος πρωθυπουργός εν μέσω σκληρής προεκλογικής περιόδου.

Ο Τσίπρας επιδίδεται σε ασκήσεις ισορροπίας με φόντο την υλοποίηση ενός σκληρού Μνημονίου. Από την μια επιθυμεί να οικοδομήσει το ευρωπαϊκό του προφίλ διαγράφοντας την εικόνα του μαύρου πρόβατου και από την άλλη να χτίσει στο εσωτερικό το κοινωνικό του πρόσωπο χωρίς να απομακρυνθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους. Γιατί ούτε το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης θέλει να εγκαταλείψει ούτε τις μνημονιακές του υποχρεώσεις επιθυμεί να αθετήσει. Ετσι, την ώρα που ο ίδιος αναζητούσε με τους ευρωπαίους ηγέτες τρόπους για χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας, το Eurogroup κουνούσε το δάχτυλο στον έλληνα υπουργό Οικονομικών ζητώντας του να επιταχύνει τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων δράσεων.

Το έργο επαναλαμβάνεται. Και ο Πρωθυπουργός προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη δέσμευσή του για στήριξη των πλέον αδυνάμων και στην απόφασή του να αποσπάσει μια απόφαση για το χρέος μέσω της υλοποίησης του προγράμματος. Ηδη έχει προαναγγείλει ότι τα έσοδα του Δημοσίου από την πώληση των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών θα δοθούν μέχρι και το τελευταίο ευρώ προς ενίσχυση των πιο αδύναμων στρωμάτων. Απομένει σήμερα να διασαφηνίσει πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό. Οι πληροφορίες από το πρωθυπουργικό επιτελείο επιμένουν πως ο Αλέξης Τσίπρας θα υπερασπιστεί το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης προσπαθώντας να δείξει ότι ένα σημαντικό κομμάτι του έχει υλοποιηθεί από την κυβέρνησή του. Σε μία από τις πολλές συσκέψεις που έγιναν το τελευταίο δεκαήμερο στο Μαξίμου για την προετοιμασία της ΔΕΘ ο Αλέξης Τσίπρας είπε στους συνεργάτες του: «Να μη στεκόμαστε μόνο στους αριθμούς. Να δούμε τι επιπτώσεις έχουν όλα αυτά στην καθημερινότητα. Τι σημαίνουν για τη ζωή των πολιτών». Και συνέχισε: «Αρα, όσο σχεδιάζουμε με βάση την ανάπτυξη σχεδιάζουμε και με βάση τη στήριξη των πιο αδύναμων, γιατί η ανάπτυξη δεν είναι μόνο αριθμοί».

Δύσκολη υπόθεση. Ειδικά όταν γνωρίζει πως οι ειδοποιήσεις για τον ΕΝΦΙΑ που η κυβέρνησή του δεν κατάφερε να καταργήσει κάνουν ακόμη πιο δύσπιστους τους πολίτες απέναντι στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Οι πληροφορίες θέλουν τον Πρωθυπουργό ενδεχομένως και κατά την παρουσία του στην ΔΕΘ να ανακοινώνει την αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ με έναν νέο, πιο δίκαιο φόρο ακίνητης περιουσίας. Ομως αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Το Μαξίμου ξέρει πως η υπερφορολόγηση γονατίζει την κοινωνία και ότι οι διορθωτικές κινήσεις είναι απαγορευτικές, με την απειλή του κόφτη να υπενθυμίζει τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Κάτι που εκ των πραγμάτων εκμεταλλεύεται η αξιωματική αντιπολίτευση διασπείροντας στο Διαδίκτυο το video με τα περίφημα «ψέματα του Τσίπρα στη ΔΕΘ».

Το γεγονός πως ο Πρωθυπουργός θα ανακοινώσει ορισμένες προσλήψεις στον χώρο της υγείας ή θα εξαγγείλει διευκολύνσεις για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ δεν παρηγορεί το κυβερνητικό επιτελείο. Ούτε και η πρόσφατη θετική κατάληξη της δημοπρασίας για τις τηλεοπτικές άδειες είναι αρκετή για να δώσει αέρα πνοής στην κυβέρνηση καθώς ακόμη αμφισβητείται ως προς τους όρους διεξαγωγής της αλλά και ως προς το αποτέλεσμά της. Παρ’ όλα αυτά ο Πρωθυπουργός θα επικοινωνήσει την βούληση της κυβέρνησής του να βάλει τάξη στο τηλεοπτικό τοπίο και να μπει ένα τέλος στο καθεστώς της ανομίας που ίσχυε τα προηγούμενα 27 χρόνια, στοιχεία στα οποία στηρίζεται η κυβερνητική επιχειρηματολογία. Αρκεί η προγραμματισμένη απεργία των δημοσιογράφων να μην περιορίσει στο ελάχιστο τη μετάδοση των κυβερνητικών μηνυμάτων.

Για τον Αλέξη Τσίπρα η ΔΕΘ είναι περισσότερο το πέρασμα σε μια νέα εποχή για τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η νέα σεζόν βρίσκει το Μαξίμου απέναντι σε μεγάλες προκλήσεις. Η τρόικα επιστρέφει στην Αθήνα, οι πιέσεις πληθαίνουν, η Εφορία βομβαρδίζει με σημειώματα και πολύ σύντομα θα πρέπει να υλοποιηθούν οι μνημονιακές εκκρεμότητες για να εκκινήσει η διαδικασία της δεύτερης αξιολόγησης. Κι όλα αυτά σ’ ένα ασφυκτικό δημοσκοπικό περιβάλλον που δείχνει πως η κυβέρνηση βρίσκεται πίσω από την ΝΔ και ο Πρωθυπουργός υπολείπεται του προέδρου της ΝΔ σε δημοτικότητα.

Παρ’ όλα αυτά ο Αλέξης Τσίπρας αισιοδοξεί. Πιστεύει και αυτό επαναλαμβάνει στους συνομιλητές του ότι η διαδικασία της δεύτερης αξιολόγησης θα είναι λιγότερο επώδυνη για την κυβέρνηση και ότι θα κλείσει εντός προδιαγεγραμμένου χρονικού πλαισίου. Αρκεί βεβαίως η κυβέρνηση να περάσει επιτυχώς τον κάβο με τα εργασιακά. Πηγές του υπουργείου Εργασίας εκτιμούν ότι η διαπραγμάτευση, παρά τις δυσκολίες της, δεν θα οδηγήσει σε σημαντικές υποχωρήσεις εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Στα θετικά της ιστορίας εντάσσεται η επικείμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τις ομαδικές απολύσεις η οποία εκ των πραγμάτων θα ερμηνευτεί ως εναρμονισμός με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και όχι ως υποχώρηση σε μία από τις απαιτήσεις της τρόικας.

Το μεγάλο στοίχημα του Τσίπρα είναι το χρέος. Η κυβέρνηση μετράει διαρκώς τα συν και τα πλην του ρόλου του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Εάν το Ταμείο μείνει μπορεί να εξασφαλιστεί μεν μία λύση για το χρέος, αλλά μπορεί να αξιώσει το απόλυτο ξεδόντιασμα των εργασιακών. Εάν αποχωρήσει, θα αφήσει στην ΕΕ τη διαχείριση του χρέους, κάτι που ενδεχομένως θα σημάνει πάγωμα της συζήτησης για την επίλυσή του δεδομένης της δυσθυμίας της Μέρκελ για το θέμα πριν από τις γερμανικές κάλπες. Και φυσικά πάντα υπάρχει ο συσχετισμός του ύψους του χρέους με τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πρωθυπουργός κατά το επικείμενο ταξίδι του στις ΗΠΑ για τη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών θα επιδιώξει συνάντηση με τον αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιου με κύριο αντικείμενο τη διευθέτηση του χρέους. Ο Λιου, όταν είχε έρθει στην Αθήνα είχε μεταφέρει στον Αλέξη Τσίπρα το μήνυμα Ομπάμα για επίλυση του ζητήματος πριν από την ολοκλήρωση της θητείας του απερχόμενου προέδρου. Εάν τηρήσει την υπόσχεσή του θα ασκηθούν πιέσεις και προς το ΔΝΤ και προς το Βερολίνο. Ομως το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως οι σχέσεις Αλέξη – Ανγκελας δεν είναι ανέφελες. Λίγο η δυσαρέσκεια της καγκελαρίου για τα καθυστερημένα αντανακλαστικά της Ελλάδας στο Προσφυγικό, λίγο η άρνησή της να ανοίξει το θέμα του χρέους, λίγο η στάση της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι στο αίτημα της Αθήνας για τις αποζημιώσεις έχουν εν μέρει διαταράξει το κλίμα. Πάντως οι δύο ηγέτες θα βρεθούν στις 19 του μήνα στο ίδιο πάνελ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών και θα μιλήσουν για το Προσφυγικό. Εκεί δεν αποκλείεται να βρουν λίγο χρόνο να συζητήσουν και για το χρέος.

Ο Πρωθυπουργός καλείται μέσα στον Οκτώβριο να ισορροπήσει ανάμεσα σε κόμμα και κυβέρνηση. Θα επιδιώξει την αντιστοίχηση του κοινωνικού με τον κομματικό ΣΥΡΙΖΑ αξιοποιώντας τη διεξαγωγή του 2ου τακτικού συνεδρίου του κόμματος. Εκεί θα καταγραφούν οι προεδρικές δυνάμεις στο εσωτερικό της Κουμουνδούρου κι ενδεχομένως εάν υπάρχουν σημαντικά τμήματα που αμφισβητούν την κυβερνητική πολιτική. Θεωρητικά έως τότε ο Τσίπρας θα έχει αποφύγει τον ανασχηματισμό. «Ποτέ δεν κάνεις ανασχηματισμό πριν από το συνέδριο» λέει έμπειρο στέλεχος. Επομένως, οι αλλαγές θα περιμένουν. Και όπως φαίνεται θα είναι πολλές αν αναλογιστεί κανείς αυτό που εκμυστηρεύτηκε προσφάτως σε συνομιλητές του ένας από τους αξιολογητές των υπουργών: «Οι επιδόσεις τους το καλοκαίρι έπεσαν. Κάποιοι πρέπει να φύγουν».

Ανάγκη για μια κοινωνική Ευρώπη

Κοινή διακήρυξη των επτά ευρωμεσογειακών χωρών αλλά και επόμενο ραντεβού στη Λισαβόνα εξασφάλισε η Ευρωμεσογειακή Σύνοδος που συγκάλεσε ο Αλέξης Τσίπρας στην Αθήνα. Η διακήρυξη επικεντρώνεται στην ανάγκη για μια κοινωνική Ευρώπη και φυσικά δίνει έμφαση στην αντιμετώπιση των ζητημάτων της ασφάλειας, της μετανάστευσης και της απασχόλησης.

Σκοπός των επτά είναι να συμβάλουν με τις προτάσεις τους στη Σύνοδο Κορυφής των 27 στην Μπρατισλάβα. Και όπως είπε ο Φρανσουά Ολάντ, σκοπός της συνάντησης του Νότου ήταν η ενίσχυση της νέας ενότητας της Ευρώπης με καταπολέμηση των ανισοτήτων.