Αναζήτηση
Είμαστε κι οι δύο οι «άλλοι»
Είμαστε ο καθένας μόνο ένα «άλλο»
Nazih Abou Afach, Θωμάς Ψύρρας, Ο Αλλος
Τ’ ανθρώπινα δικαιώματα, ο σεβασμός κι η προστασία τους, διακρίνουν, κατά την κοινή γνώμη και την πολιτική κουλτούρα, τις αριστερές από τις δεξιές αντιλήψεις και συμπεριφορές. Παρά τη μυθοπλασία στα εκατέρωθεν αφηγήματα η πραγματική απελευθέρωση του ανθρώπου [από τα κοινωνικά και πολιτικά δεσμά] συνιστά το κρίσιμο όριο και την «απαραβίαστη γραμμή» της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Η κάθε πλευρά όμως το βλέπει αλλιώς.
Οι μεν οραματίζονται κι αγωνίζονται για το γενικό καλό και τη λαϊκή εξουσία, οι δε[ν] ανέχονται αδικίες κι ανισότητες προς όφελος των ισχυρών και της κρατικής αυθεντίας. Ολοι βεβαίως ομνύουν υπέρ των δικαίων και των δικαιωμάτων.
Αυτό είναι «το μοντέλο». Είναι όμως αυτή κι η πραγματικότητα;
Σήμερα [ταξικοί] φίλοι και εχθροί έχουν γίνει ένα κουβάρι άχρωμων [;] πολιτικά και σκοτεινών πηγών συμφερόντων παρα-βιάζοντας κάθε ιδεολογική ή ηθική αρχή.
Τό ‘χω ξαναγράψει. Η σκεπτικιστική [και ανάδελφη;] Δημοκρατία των γκρίζων ζωνών χάνει σιγά σιγά το ανθρώπινο και δικαιοκρατικό πρόσωπό της.
Αναζητούνται επειγόντως όρια και νέοι ορισμοί για τη δημοκρατική νομιμοποίηση και το ηθικό υπόβαθρο της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στους δημοκρατικούς [κι όχι αναγκαστικά «αριστερούς» ή «συντηρητικούς»] θεσμούς.
Η δημοκρατική/κοινωνική νομιμοποίηση εξαρτάται από την ποιότητα της χρήσης των θεσμικών εξουσιών και την ήπια και ειρηνική διαχείριση των αντι-εξουσιών, χωρίς όμως το δικαίωμα στη διαφωνία να δημιουργεί όρους εμφύλιων συγκρούσεων.
Το δόγμα «καμία δημοκρατία δεν δικαιούνται οι εχθροί της [δικής μας;] Δημοκρατίας» βάζει και τους μεν και τους δεν σ’ εμπόλεμους φαύλους κύκλους. Η ιδεοληπτική τύφλωση της Αριστεράς κι η προκρούστεια συναίνεση της Δεξιάς καταλήγουν στα ίδια αρνητικά για την Ελλάδα και τους Ελληνες αποτελέσματα.
Συνεπώς η Αριστερά πρέπει να πάψει να κυνηγάει τα φαντάσματά της και νά ‘χει το πολιτικό θάρρος να «επανιδρυθεί» με όρους του 21ου αιώνα και η Δεξιά πρέπει ν’ αποβάλλει την ανούσια παρελθοντολαγνεία και τη μαυραγορίτικη αντίληψη της οικονομίας και –παρά τις σαφείς διαχωριστικές τους γραμμές –να διαμορφώσουν το πλαίσιο ενός σύγχρονου πολιτικού πολιτισμού [χωρίς αριστερές κοτρώνες και δεξιές κορόνες]. Μόνον έτσι τα δικαιώματα όλων, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων, θα κατοχυρωθούν και δεν θα εξαρτώνται από το ποιος κυβερνάει.
Οσον αφορά τον τρίτο δρόμο της Σοσιαλδημοκρατίας, ελπίδα ανάκαμψης μπορεί να υπάρξει μόνον αν απαλλαγεί από τα βαρίδια του όχι πάντοτε «καθαρού» κυβερνητικού παρελθόντος και συνειδητοποιήσει τον ρόλο που καλείται να παίξει στις σημερινές συνθήκες κρίσης.
ΥΓ1: Σε καιρό ειρήνης ο πολεμοχαρής άνθρωπος επιτίθεται στον εαυτό του.
Ο Γιάννης Πανούσης είναι καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρώην υπουργός
