Δεν έχουν την ελευθερία

να απεμπολήσουν την ελευθερία

Βασίλης Καραποστόλης, Το θάρρος που κοιμάται

Εχει διατυπωθεί η άποψη ότι τα «κομφορμιστικά» στοιχεία της κοινωνίας εμπλέκονται συνήθως σε οικονομικά εγκλήματα και σε κυκλώματα διαφθοράς, ενώ τα «απορριπτικά» σ’ εγκλήματα βίας και σε «πολιτικές δολιοφθορές». Παλαιότερα, στη χώρα μας, και οι μεν και οι δε τηρούσαν κάποιους στοιχειώδεις κανόνες πολιτισμού, ανθρωπισμού και αναλογικότητας μέσων – σκοπού και δεν έπαιζαν εκτός ορίων μέχρι τελικής πτώσης.

Μεταπολιτευτικά όλα αυτά έπαψαν να ισχύουν. Απαντες επικαλούνται συμψηφισμούς(πραγματικούς ή κατασκευασμένους) και καταστρέφουν εαυτούς, αλλήλους και την Ελλάδα διότι «οι άλλοι επετέθησαν πρώτοι».

Μέσα σ’ αυτή την ιδεολογική σύγχυση είναι δύσκολο να διακρίνεις ποιες πράξεις συνιστούν mala in se (ηθικά λάθη συνείδησης) ή mala prohibita (ποινικοί χαρακτηρισμοί και τυποποίηση εγκλημάτων) δεδομένου ότι έχουν δημιουργηθεί «γέφυρες» ανάμεσά τους [ανεξάρτητα αν οι μεν (αυτο)νομιμοποιούνται από την πίστη στη διαφύλαξη του κράτους και οι δε από την πίστη στην κατάλυση του κράτους]. Πρόκειται στην ουσία για δύο μονομάχους που αγωνίζονται στην ίδια αρένα και που (χωρίς να το κατανοούν;) αλληλοσκοτώνονται ή «τρώγονται» από τα ίδια θηρία, δηλαδή από δυνάμεις πολύ ανώτερες ή πιο σκοτεινές από αυτούς.

Η κοινή γνώμη (αν τέτοια υπάρχει) στέκεται στη μέση καθώς μ’ αυτά και μ’ αυτά έχει χάσει κάθε αίσθηση καλού και κακού ή διάκριση καλών και κακών ανθρώπων (παρα)εξουσίας.

Το ερώτημα είναι: «Πού κρύβεται ο πολιτικός διάβολος;». Στα κίνητρα, στην πρόθεση, στο modus operandi, στις παράπλευρες απώλειες; Δύσκολο να το πεις.

Στον σύγχρονο κόσμο η αλήθεια έχει υπερκερασθεί από τις σκοπιμότητες, την παράνοια, την εκδίκηση του ιδεο-ψέματος. Ουδείς ενδιαφέρεται για την άποψη του άλλου, αφού πάντες «πιστεύουν» στην αυταπάτη και στην πλάνη της κατοχής της (δικής τους) απόλυτης (ανά)γνωσης της πραγματικότητας.

Οι μεν ισχυρίζονται ότι το έγκλημα δεν υπάρχει χωρίς τον εγκληματία, οι δε επιμένουν ότι δεν νοείται εγκληματίας δίχως έγκλημα.

Πού να χωρέσει η Δικαιοσύνη μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο;

Ορισμένοι περιγράφουν την κατάσταση της απονομής της δικαιοσύνης ως λυκοφωτική, άλλοι αναζητούν τον κρυφό καθοδηγητή των σκόπιμων παρεμβάσεων (και βιαστή της ανεξαρτησίας των δικαστών).

Προφανώς κάπου υπάρχει πρόβλημα διαδικασιών και διαφάνειας. Πάντοτε διαπιστώνονταν παρόμοιες σκιές.

Τώρα όμως πρέπει η Δικαιοσύνη να μπει ανάμεσα σ’ αυτούς που θέλουν να κυριαρχήσουν στην κοινωνία από τα πάνω και σ’ αυτούς που θέλουν να την ανατινάξουν από τα κάτω και να τους θυμίσει –χωρίς φόβο και πάθος –ότι η δημοκρατία κινδυνεύει το ίδιο κι από τους δύο.

Το ντοστογεφσκικό «αφού δεν υπάρχει Θεός όλα επιτρέπονται» δεν ισχύει στις πολιτικές και κοινωνικές δημοκρατίες, στις οποίες «επιτρέπονται» αυτά που ο λαός και ο νόμος δεν κρίνουν επικίνδυνα για την ασφάλεια, τις ελευθερίες και την ευδαιμονία των πολιτών.

Ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης είναι πρώην υπουργός