Τα απόνερα του εκλογικού νόμου έρχονται να παρασύρουν και τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης. Οι ενδείξεις της επόμενης ημέρας από την ψήφιση της απλής αναλογικής κατατείνουν πως το Μαξίμου στέκεται στην άρνηση των κομμάτων τής αντιπολίτευσης να ψηφίσουν την κατάργηση του μπόνους και με βάση την εξέλιξη της προχθεσινής ψηφοφορίας δεν προτίθεται να ανοίξει άρθρα του Συντάγματος που ενδεχομένως θα επιθυμούσε η ΝΔ να τροποποιηθούν. Οπως για παράδειγμα το άρθρο 16 που εμποδίζει την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.

Το υπονόησε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας κατά την ομιλία του στη Βουλή λίγο πριν από την ψήφιση του εκλογικού νόμου. «Αν θέλετε να ανοίξετε κάποια άρθρα, προσπαθήστε να κατοχυρώσετε από την επόμενη αναμέτρηση την απλή αναλογική» είπε ο Πρωθυπουργός, παροτρύνοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναθεωρήσει την άποψή του για τα οφέλη της διατήρησης του μπόνους των 50 εδρών.

Φυσικά και ο Αλέξης Τσίπρας δεν ανέμενε πως στο παρά πέντε της ψηφοφορίας η Νέα Δημοκρατία θα διαφοροποιούσε τη στάση της. Στόχος του ήταν να στείλει ένα μήνυμα στην κοινωνία πως η αξιωματική αντιπολίτευση δεν μπορεί «να τα θέλει όλα δικά της», δηλαδή και ένα παράλογο και άδικο μπόνους για το πρώτο κόμμα, και την τροποποίηση συνταγματικών διατάξεων στα δικά της μέτρα. Και συγχρόνως επιδίωξή του ήταν να απευθυνθεί και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ για να καθησυχάσει τις επιμέρους ομάδες πως η κυβέρνηση θα προχωρήσει τελικώς την αναθεωρητική διαδικασία, προσαρμόζοντας το Σύνταγμα στις σύγχρονες απαιτήσεις αλλά με σεβασμό τις παραδοσιακές αξίες της Αριστεράς.

«Αργά ή γρήγορα»

Σε γενικές γραμμές, αν και πολλοί θεωρούν ότι ο Τσίπρας και το επιτελείο του θα πρέπει να αισθάνονται απογοήτευση από την εξέλιξη της ιστορίας με την απλή αναλογική, το Μαξίμου επιθυμεί να δείξει πως ούτως ή άλλως η υπόθεση του εκλογικού νόμου θα λειτουργήσει προς όφελος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η εκτίμηση του γραφείου του Πρωθυπουργού είναι πως αργά ή γρήγορα η απλή αναλογική θα εφαρμοστεί και εκ των πραγμάτων τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο κυρίαρχος των πολιτικών εξελίξεων. «Ολοι θα θέλουν να συνεργαστούν μαζί μας» λένε από το Μαξίμου, στοιχηματίζοντας ωστόσο πως το κόμμα τους θα κερδίσει και επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Σημειωτέον πως στο κυβερνητικό επιτελείο θεωρούν ότι ακόμη και μια εκλογική νίκη της ΝΔ δεν θα μπορέσει να αποτρέψει την εφαρμογή της απλής αναλογικής, διότι θα είναι αδύνατον να συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες 200 ψήφοι. «Εκτός εάν ζητήσετε εσείς τη βοήθεια της Χρυσής Αυγής» είπε με νόημα ο Πρωθυπουργός στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποκαλύπτοντας μερικώς τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.

Η αισιοδοξία της κυβέρνησης στηρίζεται αποκλειστικά σε προβλέψεις πως μέχρι τότε θα υπάρχουν ορατά σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και επιπλέον στην αίσθηση πως έως ότου στηθούν κάλπες ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταφέρει να εφαρμόσει κι ένα παράλληλο κοινωνικό πρόγραμμα. Ενα πρόγραμμα που θα αποκαθιστά αδικίες και θα απορροφά τις αντιδράσεις όσων υφίστανται τις συνέπειες του Μνημονίου. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση αναμένεται την ερχόμενη εβδομάδα να ανακοινώσει αντισταθμιστικά μέτρα για όσους συνταξιούχους χάνουν το ΕΚΑΣ, εξετάζοντας ακόμη και τη χορήγηση κάρτας σίτισης για όσους έχουν απολέσει το επίδομα.

Εκ παραλλήλου η κυβέρνηση δείχνει να ποντάρει στις ατυχείς προβλέψεις κάποιων δημοσκοπήσεων. Τα όσα είπε ο Αλέξης Τσίπρας στη Βουλή για τις μετρήσεις της κοινής γνώμης ενισχύουν αυτήν την άποψη. Για παράδειγμα, ο Πρωθυπουργός ανέφερε πως οι δημοσκοπήσεις διαψεύστηκαν και με το δημοψήφισμα και με τις εκτιμήσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα του προηγούμενου Σεπτεμβρίου. Βεβαίως, απέφυγε να αμφισβητήσει την καθαρή δημοσκοπική πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας, σχολίασε ωστόσο με νόημα ότι σε καμία μέτρηση η αξιωματική αντιπολίτευση δεν εμφανίζεται να υπερβαίνει τα εκλογικά της ποσοστά. Κι αυτό για να δείξει ότι επί Κυριάκου Μητσοτάκη υπάρχει στασιμότητα.

Λογάριαζαν το ΠΑΣΟΚαλλά χωρίς τη Φώφη

Η στάση της ΝΔ στον εκλογικό νόμο είναι η μία όψη του φεγγαριού για το Μέγαρο Μαξίμου. Διότι, σύμφωνα με την κυβερνητική οπτική, η άλλη όψη που αφορά την τακτική των κομμάτων του μεσαίου χώρου είναι πιο σκοτεινή. Η κυβέρνηση εξακολουθεί να βομβαρδίζει ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι, με έμφαση όμως στο ΠΑΣΟΚ, ιδίως μετά τις ποταμικές διαρροές με κριτικές για την απόρριψη της απλής αναλογικής. «Επέλεξαν να γίνουν ουρά του Μητσοτάκη. Διέπραξαν όμως τεράστιο ιστορικό λάθος. Και επιπλέον κάνουν λάθος εκτιμήσεις πως μας διακατέχει άγχος για τις επόμενες εκλογές» λένε κυβερνητικές πηγές.

Η αλήθεια είναι ότι το Μαξίμου θεωρούσε σχεδόν εξασφαλισμένη τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ στην ψήφιση της απλής αναλογικής. Οσοι από τον ΣΥΡΙΖΑ συνομίλησαν με τη Φώφη Γεννηματά για τον εκλογικό νόμο, δηλαδή οι Νίκος Βούτσης και Αλέξης Τσίπρας, αφήνουν πίσω από τις γραμμές να φανεί ότι η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έκανε στροφή και άλλαξε γνώμη, ενώ μόνο τα χέρια δεν είχαν δώσει στο Μαξίμου συμφωνώντας στην ψήφιση της απλής αναλογικής.

Ο σχεδιασμός του Μαξίμου κινούνταν στη λογική πως με δεδομένες τις ψήφους των ΑΝΕΛ, της Ενωσης Κεντρώων, του ΚΚΕ και του ΠΑΣΟΚ θα αναγκαζόταν και Το Ποτάμι να υπερψηφίσει –εκτίμηση όχι λανθασμένη με βάση τις διαρροές στην ψηφοφορία –κι επομένως το νέο εκλογικό σύστημα θα περνούσε από την παρούσα Βουλή με 200 ψήφους (χωρίς τη Χρυσή Αυγή) κι όχι με απλή πλειοψηφία. Η εσφαλμένη εκτίμηση της κυβέρνησης για τη στάση του ΠΑΣΟΚ οδήγησε και στην πρόταση που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας για τον εκλογικό νόμο. Οταν η Φώφη Γεννηματά έστρεψε την πλάτη της στην κυβερνητική πρόταση ήταν πολύ αργά για το Μαξίμου να αλλάξει γραμμή και να τροποποιήσει την απόφασή του για απλή αναλογική, επαναφέροντας την εναλλακτική ενός μικρού μπόνους εδρών. Ο Τσίπρας είχε ήδη δεσμευθεί ενώπιον του ΣΥΡΙΖΑ και είχε προχωρήσει σε δημόσιες δηλώσεις.

Η κατάσταση που δημιουργήθηκε το 20ήμερο ανάμεσα στις αποφάσεις του ΠΑΣΟΚ και την ψήφιση του εκλογικού νόμου οδήγησε τις σχέσεις των δύο κομμάτων στο χειρότερο σημείο από τον Ιανουάριο του 2015. Με το Μαξίμου να πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ θα τιμωρηθεί στις επόμενες εκλογές, συρόμενο πίσω από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, και τη Χαριλάου Τρικούπη να εκτιμά ότι η πολιτική κατάρρευση της κυβέρνησης θα αποφέρει για το ΠΑΣΟΚ μια εκλογική δύναμη ισχύος, άρα καλύτερης διαπραγμάτευσης.

Εσωκομματική πρόβαγια την αναθεώρηση

Προσώρας ο Αλέξης Τσίπρας προετοιμάζεται για την παρουσίαση των κυβερνητικών προτάσεων για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Μέσα στο Σαββατοκύριακο αναμένεται να γίνει μια πρώτη δοκιμή στο εσωκομματικό πεδίο, με τον Πρωθυπουργό να προεδρεύει στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τσίπρας γνωρίζει ότι οι 53 αλλά και ο ίδιος ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχουν πολλές αντιρρήσεις εν γένει για την αναθεωρητική διαδικασία. Ο υπουργός Οικονομικών φέρεται να έχει πει στον Πρωθυπουργό ότι έχει σοβαρές επιφυλάξεις για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας απευθείας από τον λαό κι επιπλέον εμφανίζεται να πιστεύει ότι η κυβέρνηση οφείλει να ασχοληθεί με ζητήματα που αγγίζουν την τσέπη του πολίτη, όπως ο ΕΝΦΙΑ και το ΕΚΑΣ.

Οπως και να ‘χει, η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το βράδυ της Δευτέρας στο προαύλιο της Βουλής, με τον Πρωθυπουργό να επιχειρεί έναν συγκερασμό προτάσεων χωρίς να διαταράσσει τις εσωτερικές ισορροπίες. Το βέβαιο είναι ότι θα προτείνει την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών και ότι θα ζητήσει διάλογο για ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατίας, ενδεχομένως με την πρόβλεψη συμβουλευτικών δημοψηφισμάτων για μια σειρά από θέματα. Επίσης θα εισηγηθεί αλλαγές για τη συνταγματική προστασία των δημόσιων αγαθών (νερό, ηλεκτρισμός) και θα προτείνει την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της Βουλής έναντι της εκτελεστικής εξουσίας.

Για το θέμα της ανάδειξης Προέδρου της Δημοκρατίας από τη βάση, έχει πει δημοσίως ότι αυτό έχει ωριμάσει, ωστόσο συγχρόνως έχει δηλώσει πως θα πρέπει να γίνει μεγάλη συζήτηση για το ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες ενός Προέδρου που θα έχει βγει από τον λαό. Στα προσεχώς…