«Κι εγώ θέλω πίσω την Ευρωπαϊκή μου Ενωση, κάθαρμα!»: ήταν η εν θερμώ, μέσω twitter, αντίδραση της βρετανίδας τραγουδοποιού Σαρλότ Τσερτς στην αιφνίδια ανακοίνωση του Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτη του ευρωφοβικού και ξενοφοβικού UKIP και πρωτεργάτη του Brexit, πως παραιτείται από την ηγεσία του κόμματος καθότι «ολοκλήρωσε την αποστολή του», «πήρε τη χώρα του πίσω», «θέλει τώρα τη ζωή του πίσω». Και είναι βέβαιο πως όλοι όσοι ψήφισαν Remain στο δημοψήφισμα και κάποιοι μετανιωμένοι από τους ψηφοφόρους του Leave συμμερίζονται απόλυτα την οργή της. Καλό είναι πάντως να θυμόμαστε πως ο Φάρατζ έχει ήδη ανακοινώσει δύο φορές στο παρελθόν την παραίτησή του από το προσωποπαγές UKIP, το κόμμα που συνίδρυσε το 1993 –μία το 2009 και μία το 2015. Και τις δύο, για να θυμηθούμε τον Μαρκ Τουέιν, η αναγγελία του θανάτου του ήταν υπερβολική. Σε κάθε περίπτωση οι φίλοι της Ευρώπης, και δη ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ που ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα κατά του Φάρατζ στο Ευρωκοινοβούλιο λέγοντάς του «αυτή είναι η τελευταία φορά που χειροκροτάτε εδώ μέσα» δεν έχουν λόγο να χαίρονται: ο άνθρωπος που αφιέρωσε τα τελευταία δέκα και πλέον χρόνια της ζωής του στη μάχη για το Brexit, και την εκ των έσω υπονόμευση της ΕΕ, διευκρίνισε πως δεν θα παραιτηθεί από ευρωβουλευτής, θα «παρεμβαίνει ανά διαστήματα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» ώσπου να αποχωρήσει οριστικά η χώρα του από την ΕΕ.

Ηταν η δεύτερη βόμβα που έσκασε στο στρατόπεδο του Brexit μετά το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου, σε μια πολιτική σκηνή που παραπέμπει έκτοτε άλλοτε σε σαιξπηρικές τραγωδίες, άλλοτε σε Μόντι Πάιθονς και άλλοτε στη σύγχρονη τηλεοπτική σειρά «House of Cards». Προηγήθηκε την περασμένη Πέμπτη η αιφνίδια ανακοίνωση του Μπόρις Τζόνσον, του πρώην δημάρχου του Λονδίνου που αγκάλιασε καιροσκοπικά και προπαγάνδισε ανελέητα το Brexit με μόνο στόχο να γίνει πρωθυπουργός στη θέση του Ντέιβιντ Κάμερον, πως δεν θα διεκδικήσει τελικά την ηγεσία των Τόρις και κατ’ επέκταση τη βρετανική πρωθυπουργία. Ο οποίος Τζόνσον, ειρήσθω εν παρόδω, επιτέθηκε χθες μέσω της στήλης του στην «Daily Telegraph» προς την κυβέρνηση επειδή δεν είχε έτοιμο σχέδιο για την περίπτωση νίκης του Brexit και παραπονέθηκε ότι ένα κομμάτι του πληθυσμού έχει καταληφθεί από μια «υστερία» πρωτοφανή μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας Νταϊάνας. Σε αυτό το σημείο κολλάει με τον καλύτερο τρόπο η αντίδραση του γερμανού ευρωβουλευτή και επικεφαλής της ευρωομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ –ο οποίος χαρακτήρισε μέσω twitter τον Φάρατζ ως «τον τελευταίο των δειλών που εγκαταλείπουν το χάος για το οποίο είναι υπεύθυνοι».

Υπάρχει (και) κάποιος άλλος λόγος για τον οποίο αποχωρεί ο Φάρατζ από την κεφαλή του κόμματος του οποίου ηγείται (με τα δύο προαναφερθέντα διαλείμματα) από το 2006; Η αλήθεια είναι πως είχε ξεσηκώσει θύελλα όταν αναγκάστηκε να παραδεχθεί μπροστά στους δημοσιογράφους σε απευθείας μετάδοση από τη βρετανική τηλεόραση, αμέσως μετά το δημοψήφισμα, ότι μία από τις υποσχέσεις της καμπάνιας του «Out» (είχε υποσχεθεί ο ίδιος ότι σε περίπτωση Brexit το Ηνωμένο Βασίλειο θα κατηύθυνε προς το βρετανικό ΕΣΥ τα 350 εκατομμύρια στερλίνες που κατά την εκτίμησή του έστελνε κάθε εβδομάδα στην ΕΕ) ήταν ψέμα. Ο Φάρατζ ήταν το Brexit. Αυτός οδήγησε τον Κάμερον να υποσχεθεί δημοψήφισμα, απειλώντας με αφαίμαξη την ευρωσκεπτικιστική πτέρυγα της κοινοβουλευτικής ομάδας των Τόρις. Ηταν ο λόγος της ύπαρξής του και ο λόγος ύπαρξης του UKIP. Δεν έχει λόγο να διεκδικήσει αυτή τη στιγμή, εν μέσω χάους, πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο ίδιος δήλωσε πάντως πως «θα παρακολουθεί από πολύ κοντά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τις Βρυξέλλες». Και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να επιστρέψει ως ηγέτης του UKIP στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2020.

Στο μεταξύ, ακόμα μια μάχη για τη διαδοχή ανοίγει στη Βρετανία. Μεταξύ των πιθανών υποψηφίων, σύμφωνα με την «Guardian», το Νο 2 του κόμματος Πολ Νάταλ, ο υπεύθυνος μετανάστευσης Στίβεν Γουλφ, ο υπεύθυνος πολιτισμού Πίτερ Γουίτλ, η πάλαι ποτέ εκπρόσωπος του κόμματος που καθαιρέθηκε για «έλλειψη αφοσίωσης» Σουζάν Εβανς, η ευρωβουλευτής Νταϊάν Τζέιμς ή ο μοναδικός βουλευτής του κόμματος Ντάγκλας Κάρσγουελ, που βρίσκεται στα μαχαίρια με τον Φάρατζ –εξού και το smiley που πόσταρε αμέσως μόλις ο τελευταίος ανακοίνωσε την παραίτησή του. Το πιο σημαντικό ερώτημα όμως είναι άλλο: τι θα απογίνει το UKIP αν το εγκαταλείψει πραγματικά ο Φάρατζ;

Κάποιοι παρατηρητές, επισημαίνει η «Monde», ποντάρουν στην εξαφάνισή του. Θα μπορούσε ωστόσο να ευημερήσει πάνω στη δυσφορία των υποστηρικτών του Brexit αν η έξοδος από την ΕΕ αμφισβητηθεί ή αν ο έλεγχος της ευρωπαϊκής μετανάστευσης, μια από τις βασικές διεκδικήσεις του Νάιτζελ Φάρατζ, δεν γίνει τελικά πραγματικότητα ώστε να διατηρηθεί η πρόσβαση της Βρετανίας στην ευρωπαϊκή κοινή αγορά.

«Σαν τα σαλιγκάρια στο καβούκι τους»

«Απολύτως άνανδρη» χαρακτήρισε την απόφαση του Νάιτζελ Φάρατζ να παραιτηθεί ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Ασελμπορν. «Ξαφνικά, πολιτικοί όπως ο Μπόρις Τζόνσον και ο Νάιτζελ Φάρατζ χώνονται σαν τα σαλιγκάρια πίσω στο καβούκι τους» δήλωσε. «Ελπίζω αυτό να γίνει μάθημα σε όσους ξεγελιόνται από πολιτικούς καιροσκόπους όπως το AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) στη Γερμανία ή ο Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία».