Το σενάριο της μετατροπής του Οχι σε Ναι μοιάζει επιθυμητό και στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Οταν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι ρωτήθηκε αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μπορεί να αλλάξει, η απάντησή του ήταν: «Νομίζω ότι υπάρχει μια σειρά από τρόπους για να γίνει αυτό». Ποιοι είναι αυτοί; Οι εξής πέντε (πιθανές ή μη) εκδοχές:

«Ακύρωση» του

δημοψηφίσματος

Στη Βρετανία η κυριαρχία ανήκει στη Βουλή, όχι στον λαό. Το βρετανικό Κοινοβούλιο δεν είναι υποχρεωμένο να εφαρμόσει την απόφαση του δημοψηφίσματος, το οποίο έχει χαρακτήρα συμβουλευτικό και όχι δεσμευτικό. Θεωρητικά, οι βουλευτές μπορούν να αγνοήσουν την ετυμηγορία του εκλογικού σώματος και να επιλέξουν να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ.

Εναλλακτικά, ο επόμενος πρωθυπουργός θα μπορούσε να μην ενεργοποιήσει ποτέ το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Αυτό είναι κάτι που πιθανότατα θα στήριζε η Βουλή, καθώς τα περισσότερα μέλη της τάσσονται κατά του Brexit.

Ωστόσο, θεωρείται μάλλον απίθανο η Βουλή να αγνοήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, κάτι που θα ισοδυναμούσε με «πραξικόπημα» κατά της βούλησης του λαού και ίσως προκαλούσε μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Πιο πιθανό μοιάζει το σενάριο η Βουλή να θέτει διαρκώς όρους για τη διαπραγμάτευση με την ΕΕ και να καθυστερεί επί μακρόν την έξοδο.

Σκωτσέζικο

βέτο

Το Κοινοβούλιο της Βρετανίας δεν μπορεί να νομοθετεί για ζητήματα που αφορούν τη Σκωτία χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της σκωτσέζικης Βουλής. Δεδομένου ότι οι Σκωτσέζοι τάχθηκαν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ στο δημοψήφισμα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό δίνει στο Εδιμβούργο δικαίωμα βέτο επί της τελικής απόφασης για υλοποίηση – ή μη – του Brexit.

Ηδη η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον φαίνεται να έχει υιοθετήσει αυτή την άποψη. Με την ίδια λογική, κάποιοι λένε ότι και η Βόρεια Ιρλανδία (που επίσης ψήφισε Remain) θα μπορούσε να μπλοκάρει το Brexit. Ωστόσο, το σενάριο αυτό μάλλον δεν θα έχει μεγάλη τύχη. Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, ακόμη κι αν οι Σκωτσέζοι ασκήσουν βέτο στο Brexit, το βρετανικό Κοινοβούλιο έχει τη δύναμη να το αγνοήσει.

Πρόωρες

εκλογές

Η Βρετανία βρίσκεται εν μέσω πολιτικής αναταραχής. Ο Ντέιβιντ Κάμερον θα αποχωρήσει στις 9 Σεπτεμβρίου, οπότε θα εκλεγεί νέος ηγέτης των Τόρις (και πρωθυπουργός). Ηδη οι δελφίνοι ερίζουν για τη διαδοχή του με βασικούς αντιπάλους τον υπουργό Δικαιοσύνης Μάικλ Γκόουβ (στήριξε το Brexit) και την υπουργό Εσωτερικών Τερέζα Μέι (στήριξε το Remain). Στο μεταξύ, το Εργατικό Κόμμα διέρχεται βαθιά κρίση μετά το πραξικόπημα της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας κατά του αρχηγού του, Τζέρεμι Κόρμπιν.

Δεν αποκλείεται η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Θα μπορούσε ένα κόμμα με σαφή ατζέντα υπέρ της ΕΕ (π.χ. οι Εργατικοί υπό άλλη ηγεσία) ή ένας φιλευρωπαίος υποψήφιος των Συντηρητικών να κάνει προεκλογική εκστρατεία υπέρ της παραμονής στην ΕΕ (με στόχο το δημοψήφισμα να ανατραπεί με νέα λαϊκή εντολή); Και, αν ναι, θα κέρδιζε τις εκλογές;

Νέο

δημοψήφισμα

Το διαδικτυακό κάλεσμα για δεύτερο δημοψήφισμα ξεπέρασε τα τέσσερα εκατ. υπογραφές. Ακόμη όμως κι αν γινόταν ξανά δημοψήφισμα, τι πιθανότητες θα είχε το Remain; Σε κάθε περίπτωση, ο Κάμερον έχει αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο. Θα μπορούσε όμως να γίνει ένα άλλο δημοψήφισμα, το οποίο θα καλούσε τους πολίτες να εγκρίνουν μια πιθανή νέα συμφωνία με τις Βρυξέλλες (σε ζητήματα εμπορίου, εργασίας κ.λπ.); Ισως. Ωστόσο, πιθανολογείται ότι οποιαδήποτε συμφωνία συνάψει το Λονδίνο με την ΕΕ θα είναι δυσμενέστερη για τη Βρετανία από αυτή που είχε πετύχει ο Κάμερον τον περασμένο Φεβρουάριο. Πολύ απλά διότι αν η χώρα μπορέσει να εξασφαλίσει ειδικές παραχωρήσεις, αυτό θα έδινε και σε άλλα κράτη το κίνητρο να κάνουν δικά τους δημοψηφίσματα. Θα υπερψήφιζαν λοιπόν οι Βρετανοί κάτι χειρότερο από αυτό που ήδη έχουν καταψηφίσει;

Εξοδος μόνο

στα χαρτιά

Το άρθρο 50 δίνει σε μια χώρα περιθώριο δύο ετών για να διαπραγματευθεί τους όρους της εξόδου της από την ΕΕ. Η Βρετανία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το χρονικό διάστημα για να καταρτίσει ένα εναλλακτικό σχέδιο και να συνάψει μία σειρά από συμφωνίες, που θα διατηρούν σε μεγάλο βαθμό την έως τώρα σχέση της με την ΕΕ χωρίς να έχει επισήμως την ιδιότητα του μέλους.

Αυτό φαίνεται να είναι κάτι που επιδιώκει και το στρατόπεδο του Brexit, «δείχνοντας» το μοντέλο της Νορβηγίας.

Ωστόσο, οι ευρωπαίοι ηγέτες πιθανότατα να μη συναινούσαν σε μια τέτοια ειδική σχέση, καθώς θέλουν να στείλουν σαφές μήνυμα στα λοιπά κράτη-μέλη: αν εγκαταλείψετε την ΕΕ δεν θα ανταμειφθείτε με μια συμφωνία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα σας. Θα υποστείτε τις συνέπειες της επιλογής σας.

Τελευταία Νέα