Γέφυρα φιλίας με την Ολλανδία

Τη Δευτέρα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, λίγη ώρα μετά την προσγείωσή του στο αεροδρόμιο του Ρότερνταμ, θα κατευθυνθεί προς τη Χάγη και συγκεκριμένα προς το ολλανδικό παλάτι, πρώτο σταθμό της διήμερης επίσημης επίσκεψής του στην Ολλανδία. Το γεύμα και η τετ α τετ συνάντηση του βασιλικού ζεύγους Βίλεμ Αλεξάντερ και Μαξίμα με τον έλληνα Πρόεδρο και τη σύζυγό του αποτελεί κατά το ολλανδικό διπλωματικό πρωτόκολλο απτή απόδειξη της πρόθεσης της Χάγης να ενισχύσει μέσω του Προέδρου της Δημοκρατίας τις διμερείς σχέσεις Ολλανδίας – Ελλάδας.

«Η επίσκεψη θα επικεντρωθεί στην περαιτέρω ενίσχυση της συνολικής σχέσης μεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, ενώ διπλωματικές πηγές στη Χάγη επισημαίνουν ότι η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της ολλανδικής κυβέρνησης.

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ. Αναμφίβολα, τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης, οι δύο χώρες έχουν δει αρκετές διακυμάνσεις στις σχέσεις τους, ενώ η συμμετοχή της Ολλανδίας στις χώρες-δανειστές προς την Ελλάδα την εποχή των Μνημονίων έχει φορτίσει επανειλημμένα το πολιτικό κλίμα στη Χάγη. Ο ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε έχει βρεθεί αρκετές φορές στο στόχαστρο πολιτικών αντιπάλων του με αντικείμενο τη συμμετοχή της χώρας του στην ομάδα των δανειστών της Ελλάδας.

«Η Ολλανδία δεν επιθυμεί με κανέναν τρόπο τη διάλυση της ευρωζώνης» παρατηρούν στα «ΝΕΑ» πολιτικοί παρατηρητές της Χάγης. «Εχουμε επενδύσει σημαντικά στην Ελλάδα μέσω των δανείων, αλλά και της ΕΚΤ» υπογραμμίζουν, ερμηνεύοντας την προσπάθεια σύσφιγξης των σχέσεων των δύο χωρών, πάντα όμως υπό το πρίσμα της γερμανικής γραμμής δημοσιονομικής λιτότητας και της τήρησης των μνημονιακών δεσμεύσεων εκ μέρους της Ελλάδας. Παραπέμπουν, σχετικά, στις πολιτικά ορθές δηλώσεις του ολλανδού προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ.

Η προσφυγική κρίση είναι ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας, ο οποίος έχει οδηγήσει τον ολλανδό πρωθυπουργό –κατά διπλωματικές πηγές –να αναζητεί τρόπους στήριξης της Ελλάδας, σε μια περίοδο μάλιστα που οι σχέσεις Ολλανδίας – Τουρκίας χαρακτηρίζονται «τεταμένες». Η Ολλανδία επιδιώκει πάση θυσία την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας. Την ίδια στιγμή όμως ανησυχεί για το πολιτικό κλίμα στη γείτονά μας χώρα και δεν βλέπει με καλό μάτι την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών της στην ΕΕ μέσω της απελευθέρωσης της βίζας. Εξάλλου, οι αντιευρωπαϊκές κορόνες Ερντογάν δεν συνάδουν με το μοντέλο συντεταγμένης εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Ούτε η πολιτική κρίση στα Σκόπια βρίσκει κατανόηση στους καλβινιστές ολλανδούς, οι οποίοι προκρίνουν τους βελούδινους συνασπισμούς σε εγχώριες πολιτικές κρίσεις. Πρόσφατη συνάντηση του ολλανδού υπουργού Εξωτερικών Μπερτ Κούντερς με τον σκοπιανό ομόλογό του Νίκολα Πόποσκι στη Χάγη δεν απέδωσε τα αναμενόμενα –σύμφωνα με διπλωματικές πηγές –παρά τις προσπάθειες, που περιελάμβαναν και ομιλία του ΥΠΕΞ της ΠΓΔΜ στο ινστιτούτο Κλίχαντελ, τον σύμβουλο της ολλανδικής κυβέρνησης σε θέματα διεθνών σχέσεων.

ΑΛΛΑΓΗ ΠΛΕΥΣΗΣ. Οι διαθέσεις προς την Ελλάδα έχουν αλλάξει σημαντικά από τον Ιανουάριο του 2014 όταν ο Αλέξης Τσίπρας, αρχηγός της αντιπολίτευσης τότε, ξεκίνησε από την επαρχιακή πόλη Αμερσφορτ στην Ολλανδία την προεκλογική του καμπάνια ως υποψήφιος για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν, καλεσμένος του ολλανδικού σοσιαλιστικού κόμματος (SP). Η τότε επίσκεψη είχε περάσει σχεδόν απαρατήρητη από το πολιτικό κατεστημένο της χώρας, το οποίο επιδίωκε να αποφύγει δημόσια στήριξη συγκεκριμένων υποψηφίων για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν, πόσω μάλλον του Τσίπρα, ο οποίος ήταν άγνωστος τότε στην ολλανδική κοινή γνώμη, ενώ ήταν συχνές και κατηγορηματικές οι αναφορές του κατά της πολιτικής Μέρκελ. Η οικονομική κρίση και η προσφυγική μετέπειτα βρίσκει Γερμανία και Ολλανδία σταθερά σε κοινό άξονα. Ηταν, εξάλλου, πολύ νωρίς για να εκτιμηθούν τόσο οι περαιτέρω πολιτικές εξελίξεις στην Αθήνα, όσο και η αλλαγή της στάσης της ελληνικής κυβέρνησης έναντι του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου ιδίως τον κρίσιμο περασμένο Ιούλιο.

Η άγνωστη δημοσίως συμβολή του Προκόπη Παυλόπουλου στην αποφυγή ενός «ατυχήματος» τον Ιούλιο του 2015 δεν άφησε αδιάφορα τα αφτιά των ολλανδών αξιωματούχων. Στους διπλωματικούς διαδρόμους μεταξύ Βρυξελλών και Χάγης έγινε αντιληπτό ότι ο Γιούνκερ είχε στραφεί προς τον Παυλόπουλο στην κρίσιμη διαπραγμάτευση, ενώ στο πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας αναζητούσαν ενδείξεις για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας.

«ΚΑΥΤΟ» ΜΕΝΟΥ. Η επίσκεψη Παυλόπουλου την επόμενη εβδομάδα είχε τοποθετηθεί υψηλά στην ατζέντα του εν Ελλάδι ολλανδού πρεσβευτή Κάσπαρ Φέλτκαμπ από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν ανέλαβε τη θέση του στην Αθήνα. Στόχος ήταν η έλευση Παυλόπουλου να πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας της ΕΕ. Ομως, λόγω του πιεστικού προγράμματος του Ρούτε η επίσκεψη πραγματοποιείται στα όρια του εξαμήνου με τέσσερις ημέρες «καθυστέρηση». Στο δείπνο, που παραθέτει αργά τη Δευτέρα 4 Ιουλίου στην ελληνική αντιπροσωπεία ο ολλανδός πρωθυπουργός, τα θέματα προς συζήτηση συνάδουν με τις προτεραιότητες της ολλανδικής προεδρίας: Προσφυγικό, μεταρρυθμίσεις, ενιαία αγορά. Στο μενού θα προστεθεί το Brexit, αλλά και οι ευρύτερες σχέσεις εντός Ευρώπης και εκτός, με τρίτες χώρες.

Ο Ρούτε θα προτιμούσε να δει τη Βρετανία «συνδεδεμένη» στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, ενώ όσον αφορά την Ελλάδα θα ήθελε να δει μια χώρα που θα μπορέσει με επίπονες προσπάθειες και κυρίως μεταρρυθμίσεις να σταθεί στα πόδια της. Ενόψει των ολλανδικών εθνικών εκλογών τον Μάρτιο του 2017 χρειάζεται βάσιμα επιχειρήματα για να στηρίξει τις ευρωπαϊκού προσανατολισμού αποφάσεις της κυβέρνησής του.