Ιστορία 4.500 ετών με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Ψέματα ή αλήθεια όσα περιγράφει ο Ομηρος στη ραψωδία Ψ της Ιλιάδας; Οντως ο Αχιλλέας έσφαξε δώδεκα τρώες αιχμαλώτους στην ταφική πυρά του Πατρόκλου, που ετοίμασαν δυο Κρήτες, ο Ιδομενέας κι ο Μηριόνης; Ο Πλάτωνας υποστήριζε ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν στη νοοτροπία των Ελλήνων, ενώ ο Αριστοτέλης πίστευε τα λόγια του έπους. Ο πρίγκιπας – πολεμιστής της Ελεύθερνας όμως, προς τιμήν του οποίου σφαγιάστηκε ένας αιχμάλωτος, έρχεται να αποδείξει πως ο Ομηρος έλεγε την αλήθεια. Η παρουσία του στο πρώτο μουσείο αρχαιολογικού χώρου που αποκτά η Κρήτη στην καρδιά της, στον Νομό Ρεθύμνου, αποτελεί ένα μόνο από τα καρέ που «εικονογραφούν» όσα περιγράφουν τα ομηρικά έπη.

Χτισμένο μέσα σε πέντε στρέμματα και στα όρια του αρχαιολογικού χώρου της Ελεύθερνας που καλύπτει έκταση 2 χλμ. επί 1,5 χλμ., το πρωτοποριακό μουσείο – κιβωτός, όπως το χαρακτήρισε ο εμπνευστής του και βασικός ανασκαφέας του χώρου, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Νίκος Σταμπολίδης, σε 1.800 τ.μ. και μέσα από 950 αρχαιότητες –από τις 10.000 που κρύβει στις αποθήκες του –αφηγείται μια ιστορία 4.500 ετών, από το 3000 π.Χ. έως τον 14ο αι. μ.Χ. Μια ιστορία όπως αποκαλύφθηκε από τις εδώ και 30 χρόνια ανασκαφές στους πρόποδες του Ψηλορείτη, οι οποίες συνεχίζονται και θα αποτελέσουν πηγή ανανέωσης του υλικού στο λιτό μουσείο, όπου αρχαιολογικά ευρήματα και ψηφιακή τεχνολογία συνδυάζονται για την ξενάγηση στο παρελθόν. «Οι πρωταγωνιστές του μουσείου δεν είναι ο Αγάμεμνονας και τα μυκηναϊκά ανάκτορα. Είναι οι ήρωες των Σκοτεινών Χρόνων (900-700 π.Χ.)» λέει στο «Νσυν» ο Νίκος Σταμπολίδης για «το πρώτο μουσείο παγκοσμίως που έχει ως πρωταγωνιστή τον Ομηρο» και διαθέτει ασύρματο Ιντερνετ παρά την απόκεντρη τοποθεσία του.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ – ΕΚΠΛΗΞΗ. Στις τρεις αίθουσες του μουσείου, που έχει δύο φορείς λειτουργίας –το υπουργείο Πολιτισμού και το Πανεπιστήμιο Κρήτης –και είναι το τέταρτο μεγαλύτερο αρχαιολογικού χώρου στην Ελλάδα ύστερα από εκείνα της Ολυμπίας, των Δελφών και της Βεργίνας, είναι πολλές οι εκπλήξεις για τους επισκέπτες. Από την εντυπωσιακή χάλκινη ασπίδα του τύπου του Ιδαίου Αντρου –σαν αυτή που χτυπούσαν οι Κουρήτες για να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Δία –εντός προθήκης, αλλά κι ένα αντίγραφό της καμωμένο με την τεχνική της ομηρικής εποχής (που θα μπορούν να αγγίξουν), έως την Κόρη της Ελεύθερνας, τη δίδυμη αδελφή της διάσημης δαιδαλικής Κυρίας της Οξέρ που βρίσκεται στο Λούβρο, για τις οποίες οι πετροχημικές αναλύσεις έδειξαν ότι έχουν κατά 99,73% το ίδιο DNA (για την κατασκευή τους, δηλαδή, χρησιμοποιήθηκε ο ίδιος λίθος). Κι από τη χρυσή μέλισσα θεά – τροφό του Δία, που αποτελεί το έμβλημα του μουσείου, έως τις αρχόντισσες που βρέθηκαν θαμμένες μαζί, πλούσια κτερισμένες, μέλη της ίδιας οικογένειας, αλλά και το ηρώο – ιερό που ερμηνεύεται ως κενοτάφιο και θεωρείται ένα από τα πρώτα μνημεία άγνωστου στρατιώτη στην παγκόσμια Ιστορία.