Για λίγα δευτερόλεπτα μόνο κοντοστάθηκε στην είσοδο της αίθουσας του πέμπτου ορόφου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, όπου τον περίμεναν δεκάδες δημοσιογράφοι για την πρώτη του έκθεση στην Ελλάδα και την πρώτη εντός ενός αρχαιολογικού μουσείου. Αφέθηκε στα φλας και στις κάμερες των κινητών και πέρασε αμέσως στην αντεπίθεση. Εβγαλε το δικό του κινητό και άρχισε να μας φωτογραφίζει, στιγμιότυπα που λίγο αργότερα ανέβηκαν στον λογαριασμό του στο Instagram. Ντυμένος στα μαύρα, με ύφος που δεν θύμιζε σε τίποτα ότι είναι ένας από τους μεγαλύτερους αστέρες της σύγχρονης εικαστικής σκηνής, δεν θέλησε να πει τίποτα ιδιαίτερο για τα 25 έργα που παρουσιάζει (ορισμένα ανάμεσα στα κυκλαδικά ειδώλια και τα κλασικά αγγεία). Είτε πρόκειται για δημοφιλείς δημιουργίες του, όπως το «Γρασίδι» –μια έκταση με «γρασίδι» από το ίδιο μάρμαρο που χρησιμοποιήθηκε για την Απαγορευμένη Πόλη τον 15ο αι. αλλά και για το Μαυσωλείο του Μάο -, ο «Πολυέλαιος», σύμβολο κοινωνικής ανόδου και πολυτέλειας της κινεζικής κοινωνίας και έκφραση ενός παιδικού απωθημένου του καλλιτέχνη που μεγάλωσε εξόριστος σε στρατόπεδο εργασίας λόγω του αντικαθεστωτικού πατέρα του χωρίς να έχει ούτε κεριά. Είτε πρόκειται για τα καινούργια του έργα, όπως η «Ιστάμενη μορφή» (ένα μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο σε φυσικό μέγεθος που εξετάζει την ταύτιση και την προσκόλληση στο παρελθόν και την αντιμετώπιση της Ιστορίας), το «Δακρυδόχοι – Δακρυγόνα», όπου ανάμεσα στα κυκλαδικά ειδώλια του πρώτου ορόφου έχει στήσει μεταξύ άλλων δυο προθήκες, με αγγεία στο σχήμα των αρχαίων ταφικών αγγείων που προορίζονταν για τη συλλογή δακρύων στη μία και με δακρυγόνα στη δεύτερη, ή το «Σωσίβιο», ένα μαρμάρινο σωσίβιο που αποτελεί σχόλιο στην προσφυγική κρίση όπως την έζησε στη Λέσβο.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ. Προτίμησε να πάρει θέση για τη σχέση Ελλάδας, προσφύγων και Ευρώπης. «Είναι πολύπλοκη η κατάσταση. Τρέφω σεβασμό για την Ελλάδα που άνοιξε την αγκαλιά της στους πρόσφυγες και δεν τους πέταξε στη θάλασσα όπως θέλησαν να κάνουν οι Ευρωπαίοι κατηγορώντας μάλιστα την Ελλάδα. Η χώρα σας πήρε την καλύτερη απόφαση. Ζούμε θλιβερές καταστάσεις. Η Ευρώπη πετάει τους πρόσφυγες στην Τουρκία. Είναι ντροπή. Δεν είναι ούτε νόμιμο ούτε ηθικό και δεν αποτελεί λύση» είπε ο 59χρονος καλλιτέχνης.

«Τους τελευταίους πέντε μήνες έμαθα πολλά καθώς επισκέφθηκα τη Λέσβο, την Ειδομένη, την Ιορδανία, το Ισραήλ, τη Λωρίδα της Γάζας, τα σύνορα Τουρκίας – Συρίας και προσπάθησα συνομιλώντας με τους ανθρώπους να καταλάβω τι συμβαίνει. Δεν ξέρω αν είμαι καλός καλλιτέχνης, αλλά είμαι καλός ερευνητής. Εχω συγκεντρώσει περισσότερες από 600 ώρες κινηματογραφημένου υλικού με συνεντεύξεις όλων αυτών των ανθρώπων που δεν ήταν προετοιμασμένοι να γίνουν πρόσφυγες. Ποιος είναι άλλωστε; Στην Ευρώπη όμως κάποιοι τους έχουν φερθεί απάνθρωπα, αηδιαστικά, κάποιοι μιλούν με μίσος για αυτούς. Δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε τους πολιτικούς, εκτός αν τους κάνουμε να δουλέψουν για μας. Πρέπει να τους πιέσουμε. Πρόκειται για έναν αέναο αγώνα που αν δεν τον κάνουμε εμείς θα τον κάνουν τα παιδιά μας» συνεχίζει ο εικαστικός, συγγραφέας, κινηματογραφιστής, αρχιτέκτονας και ακτιβιστής, την έκθεση του οποίου επιμελείται ο Μάικλ Φραμ.

Πιστεύει ότι με τα έργα του –ανάμεσά τους τρεις σημαίες που έχει υψώσει από τη βεράντα του Μεγάρου Σταθάτου, την ελληνική, την ευρωπαϊκή και μια τρίτη στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται το περίγραμμα του νεκρού τρίχρονου Αϊλάν σε χρώματα που παραπέμπουν στα υλικά διάσωσης –μπορούν να βοηθήσουν τους πρόσφυγες; «Δεν ξέρω αν μπορώ να τους βοηθήσω. Το μόνο σίγουρο είναι πως εγώ ο ίδιος χρειάζομαι βοήθεια για να μιλήσω την ίδια γλώσσα με όλους αυτούς που έχουν χάσει τη φωνή τους. Θέλει πολλή προσπάθεια». Το 10% των εσόδων της έκθεσης –στην οποία παρουσιάζονται και φωτογραφίες έξι ερασιτεχνών που έχουν καταγράψει το προσφυγικό δράμα –θα διατεθεί στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και στην οργάνωση ΜΕΤΑδραση που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.