Απογείωση με συγχαρητήρια,προσγείωση με προαπαιτούμενα

Η αμηχανία των πρώτων δευτερολέπτων που προκαλείται συνήθως από την έλλειψη οικειότητας μεταξύ δύο προσώπων που έχουν επικοινωνήσει μόνο τηλεφωνικώς αντικαταστάθηκε πολύ σύντομα από χαμόγελα συμπάθειας στο πρώτο τετ α τετ Αλέξη Τσίπρα και Τζον Κέρι στη Νέα Υόρκη. Αναμενόμενο. Αφού με το που αποσύρθηκαν οι κάμερες για την καθιερωμένη φωτογράφιση ο επικεφαλής του State Department φρόντισε να χαλαρώσει τον έλληνα Πρωθυπουργό σχεδόν εκθειάζοντας την πρωτοβουλία του να προκηρύξει δημοψήφισμα –εν μέσω θέρους –για τη συμφωνία. «It was a gutsy move» σχολίασε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και με το γνωστό αμερικανικό ταμπεραμέντο του προσέθεσε: «Μας εντυπωσίασες με τη στρατηγική σου».

Ο Τσίπρας χαμογέλασε εμφανώς ικανοποιημένος για την αποδοχή της τακτικής του από τους Αμερικανούς και αποκρίθηκε λέγοντας πως η κίνησή του είχε και το στοιχείο του ρίσκου.

Kάπου εκεί οι επίσημες αντιπροσωπείες των δύο πλευρών πήραν τις θέσεις τους και η συζήτηση άρχισε να μπαίνει στην προκαθορισμένη ατζέντα της συνάντησης. Ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε στον αμερικανό αξιωματούχο το ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους κι εκείνος με τη σειρά του συμφώνησε ότι κάτι πρέπει να γίνει ώστε να τερματιστούν οι εφαρμοζόμενες πολιτικές λιτότητας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Επί της ουσίας απέφυγε να σχολιάσει ευθέως «γιατί δεν είναι δικό του θέμα» αλλά του υπουργού Οικονομικών Τζακ Λιου. Γενικώς, όπως είπε και ο ίδιος ο Τσίπρας, στο υπερατλαντικό ταξίδι του βρήκε ευήκοα ώτα σε όσους έθεσε το καυτό για την κυβέρνησή του ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους.

Βεβαίως, υπάρχει πάντα και η άλλη άποψη που διακινείται ακόμη και στο εσωτερικό της κυβέρνησης και η οποία αντιτείνει πως καλά είναι τα ευχολόγια για το κούρεμα, αλλά «τα λεφτά δεν τα βάζουν ούτε το ΔΝΤ ούτε οι ΗΠΑ, αλλά η Ευρώπη». Ως εκ τούτου, είναι καλοδεχούμενες οι όποιες κινήσεις βοήθειας για την προώθηση της υπόθεσης της απομείωσης του χρέους, όπως για παράδειγμα της βουλευτού των Δημοκρατικών Καρολίν Μαλόνι που διαβεβαίωσε τους υπουργούς Σταθάκη και Παππά ότι θα συγκεντρώσει υπογραφές στο Κογκρέσο για την απομείωση του χρέους. Αρκούν όμως;

Η ΛΑΓΚΑΡΝΤ. Η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, όταν συνάντησε προ ημερών τον έλληνα υπουργό Ανάπτυξης στην Ουάσιγκτον, εμφανίστηκε συγκρατημένη για το θέμα του χρέους και δεν θέλησε να ανοίξει τα χαρτιά της, σε αντίθεση με το παρελθόν όταν το Ταμείο υπερασπιζόταν ως πάγια γραμμή του την αναγκαιότητα κουρέματος. Ούτε για το θέμα της πιθανότητας συμμετοχής του ΔΝΤ στο νέο πρόγραμμα θέλησε να επεκταθεί σε λεπτομέρειες.

Αντιθέτως, εμφανίστηκε εντυπωσιασμένη από την επανεκλογή του Αλέξη Τσίπρα στην πρωθυπουργία και σχολίασε στον Γιώργο Σταθάκη: «Τώρα, μπορεί να κάνει μεγάλα πράγματα».

Γενικώς, στη Νέα Υόρκη η ελληνική αντιπροσωπεία απέσπασε ιδιαίτερα θετικό κλίμα για τη νέα κυβέρνηση. Οπως έγινε αντιληπτό, οι ξένοι ηγέτες θεωρούν μεγάλο επίτευγμα το γεγονός ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφεραν μέσα σε 17 μήνες –από τις ευρωεκλογές ώς τις εκλογές του Σεπτεμβρίου –να κερδίσουν τρεις εκλογικές αναμετρήσεις κι ένα δημοψήφισμα.

Επομένως, το ταμείο που κάνει το Μέγαρο Μαξίμου για το ταξίδι του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, εάν εξαιρέσει κανείς τα όποια σχόλια ακολούθησαν την εμφάνισή του στο Ιδρυμα Κλίντον για θέματα χειρισμού γλώσσας, είναι θετικό. Ομως ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται να έχει κατανοήσει ότι πέρα από τα κολακευτικά σχόλια και τις θερμές χειραψίες που, όπως και να ‘χει, διευκολύνουν στο να ανοίξουν δρόμοι, στην Αθήνα τον περιμένει σκληρή και επίπονη δουλειά.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ. Τη Δευτέρα –που θα έχει συνέλθει από το τζετ λαγκ –ο Πρωθυπουργός θα εκφωνήσει ενώπιον της νέας Βουλής τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του. Δεν θέλει όμως να περιοριστεί στη στεγνή απαγγελία μιας συρραφής θέσεων και προτάσεων που απορρέουν μόνο από τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας.

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, διότι βαθύτερος στόχος του Τσίπρα είναι να καταδείξει στην κοινωνία πως «δεν είμαστε Νέα Δημοκρατία». Τι σημαίνει πρακτικά αυτό: ότι πέραν της εφαρμογής του προγράμματος θα επιδιώξει να δημιουργήσει στην κοινή γνώμη την αίσθηση ότι υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, πρωτίστως σε ζητήματα ηθικής. Κυβερνητικοί παράγοντες εξηγούν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει π.χ. αφήνοντας, ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, τη Δικαιοσύνη να επιτελέσει απερίσπαστη το έργο της. Επομένως η εικόνα διαφόρων επιχειρηματιών που εμπλέκονται σε αδιαφανείς υποθέσεις να οδηγούνται ενώπιον της Δικαιοσύνης ενδεχομένως και να καταστεί οικεία στους πολίτες, αφήνουν να εννοηθεί παράγοντες της κυβέρνησης που υπόσχονται πλήρη διαφάνεια σε όλους τους τομείς.

Σε γενικές γραμμές, ο Αλέξης Τσίπρας ποντάρει πολλά στο θέμα αντιμετώπισης της διαφθοράς. Το φανέρωσε άλλωστε και η αναβάθμιση του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου στο Δικαιοσύνης με αρμοδιότητες που επί της ουσίας σχετίζονται με τη διερεύνηση σκοτεινών υποθέσεων και σκανδάλων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει επομένως –κι αυτό θα πει ο Πρωθυπουργός –να καταπολεμήσει το μαύρο χρήμα αποκτώντας δυνατότητα πρόσβασης σε στοιχεία που αφορούν offshore εταιρείες, κρυφούς λογαριασμούς και χρήματα που μεταναστεύουν στο εξωτερικό. «Είναι κάτι που αποζητούν οι απλοί πολίτες. Θέλουν να δουν την αντιμετώπιση της διαφθοράς στη χώρα» αναφέρουν αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες.

ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ. Υπάρχουν και άλλα ζητήματα στα οποία θα αναφερθεί διεξοδικά στις προγραμματικές δηλώσεις ο Πρωθυπουργός την ερχόμενη Δευτέρα. Θα μιλήσει για τη φοροδιαφυγή και τις προσπάθειες που γίνονται για την πάταξή της, για την προσπάθεια αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας και τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση που θα διασφαλίσουν και την αξιοκρατία στο κράτος και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Ο Πρωθυπουργός θα τονίσει ότι η όποια οικονομική ανάπτυξη δεν μπορεί να θεμελιωθεί πάνω σε κοινωνικά ερείπια και στη βίαιη αναπροσαρμογή της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας και θα μιλήσει για ένα παραγωγικό και οικονομικό μοντέλο το οποίο πρέπει να λειτουργήσει στην πράξη και να παραγάγει κοινωνικά και οικονομικά αποτελέσματα.

Ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει από τον Αλέξη Τσίπρα στο ΕΣΠΑ –για τη διαχείρισή του ορίστηκε αρμόδιος υφυπουργός –και θα τονιστεί πως δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται πλέον ως λάφυρο ολίγων. Η κατεύθυνσή του θα είναι προς την ενίσχυση συνεταιριστικών και νεανικών επιχειρήσεων που θα διασφαλίσουν «διαχρονικά οφέλη για την κοινωνία».

Σε ό,τι αφορά την κοινωνική πολιτική, ο Πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί στη δημιουργία ενός Εθνικού Συστήματος Αλληλεγγύης. Για παράδειγμα, στόχος της νέας κυβέρνησης είναι να ενταχθούν και οι ανασφάλιστοι στο ΕΣΥ, ακόμη και για δυνατότητα νοσηλείας. Θα πει ακόμη ότι ως στόχος πρέπει να τεθεί η δημιουργία ενός Εθνικού Συστήματος Πρόνοιας και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας που «να αποτελέσει μια μεταρρύθμιση ιστορικής σημασίας».