Μείωση μερίδιου αγοράς από το 98% σήμερα στο 50% ως το 2020 απαιτεί το μνημόνιο από τη ΔΕΗ προκειμένου να περιορίσει το μονοπώλιό της και να δώσει χώρο στον ανταγωνισμό.

Είναι το τίμημα που καλείται να πληρώσει η επιχείρηση σε αντάλλαγμα για το γεγονός ότι στο νομοσχέδιο δεν συμπεριελήφθη τελικά καμία ευθεία αναφορά στο σπάσιμο και την ιδιωτικοποίηση της Μικρής ΔΕΗ.

Αντ’ αυτού, το νομοσχέδιο αναφέρει ότι από το 2020 και μετά κανένας προμηθευτής ηλεκτρισμού δεν θα πρέπει να κατέχει μερίδιο πάνω από 50%, “φωτογραφίζοντας” στην ουσία τη ΔΕΗ. Αμεσα μάλιστα η ΔΕΗ καλείται να παραχωρήσει σε τρίτους το 25% του μεριδίου που κατέχει στην αγορά.

Πως θα γίνει αυτό ; Με την εφαρμογή ενός μοντέλου που θα επιτρέψει την είσοδο στην αγορά ιδιωτικών εταιρειών παροχής προμήθειας με σκοπό να “ροκανίσουν” τα σημερινά μερίδια της ΔΕΗ. Ετσι, από το φθινόπωρο, και αφού θα έχει μεσολαβήσει η κατάλληλη προετοιμασία, η ΔΕΗ υποχρεούται να ξεκινήσει δημοπρασίες μέρους της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής της ενέργειας, με αποδέκτες αποκλειστικά τους ιδιώτες ανταγωνιστές της (μοντέλο ΝΟΜΕ).

Εν συνεχεία οι ιδιώτες που σήμερα στηρίζονται μόνο στην παραγωγή ενέργειας από το ακριβό φυσικό αέριο, θα μεταπωλούν την ενέργεια που θα αγοράζουν από τη ΔΕΗ σε πελάτες τους, νοικοκυριά ή βιομηχανίες, με στόχο να πάψει η ΔΕΗ να μονοπωλεί το λιγνίτη και τα υδροηλεκτρικά, τις δύο πιο φθηνές πηγές καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή.

Ενα ως τα τέλη Οκτψβρίου διαπιστωθεί πως το μέτρο δεν “περπατάει”, τότε η ελληνική πλευρά θα πρέπει να συμφωνήσει με τους θεσμούς σε άλλα διαθρωτικά μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος (σσ: θα μπορούσε να είναι η Μικρή ΔΕΗ, αν και δεν αναφέρεται ρητά). Εφόσον το εγχείρημα περπατήσει θα το παρακολουθεί από κοντά η Επιτροπή Ανταγωνισμού και αν μέχρι την 1/1/2019 διαπιστώσει αδυναμία επίτευξης του σκοπού απελευθέρωσης της αγοράς, “θα προτείνει κατάλληλα μέτρα” (Μικρή ΔΕΗ). Επιπλέον θα μπορεί να επιβάλει πρόστιμο από 5% ως 10% επί του τζίρου της ΔΕΗ.

Στο μέτωπο του ΑΔΜΗΕ, το μνημόνιο μιλά για ιδιωτικοποιήση “εκτός και αν προταθεί εναλλακτικό σχέδιο με ισοδύναμα αποτελέσματα όσον αφορά τον ανταγωνισμό και τις προοπτικες επενδύσεων, σύμφωνα με τις βέλτιστες ευρωπαικές πρακτικές και σε συμφωνία με τους θεσμούς για την επίτευξη πλήρους ιδιοκτησιακού διαχωρισμού από τη ΔΕΗ”. Αναφέρει δε, ότι οι ελληνικές αρχές απέστειλαν στις αρχές Αυγούστου σχετική πρόταση προς τους θεσμούς. Η πρόταση αφορά να παραμείνουν τα πάγια του ΑΔΜΗΕ (δίκτυα, γραμμές) κατά 100% στη μητρική ΔΕΗ, και να μεταβιβαστεί σε μια νέα εταιρεία, εντελώς ανεξάρτητη από τη ΔΕΗ, μόνο η διαχείριση του συστήματος ηλεκτρισμού. Σε αυτή την εταιρεία θα μπορούν εν συνεχεία να μπουν ιδιωτικά κεφάλαια, funds, Ασφαλιστικά Ταμεία, κλπ.

Αναφορικά με το φυσικό αέριο, το νομοσχέδιο προτείνει ότι σταδιακά ως το 2018 όλοι οι καταναλωτές, μικροί και μεγάλοι, οικιακοί και εταιρείες, θα μπορούν να επιλέξουν τον προμηθευτή τους. Έως τότε οι σημερινές εταιρείες παροχής (ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας) και η ΔΕΠΑ θα πρέπει να έχουν διαχωρίσει λογιστικά και λειτουργικά τις δραστηριότητες προμήθειας (πώλησης σε πελάτες) από τις δραστηριότητες διαχείρισης των δικτύων πόλεων, ή όποιων δικτύων διαχειρίζονται (περίπτωση ΔΕΠΑ σε βιομηχανικές περιοχές κ.λπ.).

Επίσης καταργείται η έκπτωση 20% στα τιμολόγια της ΔΕΗ προς τους πελάτες υψηλής τάσης (μεγάλοι βιομηχανικοί καταναλωτές). Η έκπτωση αυτή θα υποκατασταθεί με τιμολόγια βασισμένα στο οριακό κόστος παραγωγής, λαμβάνοντας υπόψη τα καταναλωτικά χαρακτηριστικά των πελατών που επηρεάζουν το κόστος. Με την πρόβλεψη αυτή, καλείται η ΔEΗ να προχωρήσει σε διμερείς διαπραγματεύσεις και στη σύναψη συμβάσεων με τους καταναλωτές αυτής της κατηγορίας, λαμβάνοντας υπόψη τις παραμέτρους που θέτει το μνημόνιο.