«Το συμπέρασμα είναι ότι αποφύγαμε τα χειρότερα. Αλλά από σήμερα αρχίζει μια πορεία πολύ δύσκολη, ενώ η κατάληξη δεν είναι καθόλου δεδομένη. Οι Ελληνες πρέπει να εγκρίνουν αμέσως πολύ σημαντικά μέτρα ώστε να αρχίσει μετά η πραγματική διαπραγμάτευση για ένα Μνημόνιο και να οριστικοποιηθούν αυτά τα μέτρα. Είναι μια σύνθετη διαδικασία, τόσο πολιτικά όσο και τεχνικά». Η εκτίμηση αυτή ανήκει στον Πιερ Κάρλο Παντοάν, τον υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας, που έζησε από πρώτο χέρι τα όσα διημείφθησαν ανάμεσα στην Αθήνα και στους πιστωτές της τις τελευταίες ημέρες.

Παρά την τριβή του με το περιβάλλον των Βρυξελλών, ο ιταλός υπουργός δεν απέφυγε την έκπληξη. «Ξέραμε ότι η θέση της Γερμανίας θα ήταν σκληρή» δηλώνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην οικονομική εφημερίδα «Ιλ Σόλε 24 Ορε». «Αυτό που με εξέπληξε ήταν πόσο ευρεία ήταν η συμμαχία των χωρών που συντάσσονταν με την ίδια θέση. Ηταν σχεδόν όλες τους αντίθετες με ένα νέο πρόγραμμα.

Στο τέλος μόνο εμείς, η Γαλλία και η μικρή Κύπρος τασσόμασταν υπέρ ενός συμβιβασμού. Αυτό είναι κάτι που μάλλον δεν έγινε από όλους αντιληπτό. Γι’ αυτό θεωρώ ότι το αποτέλεσμα που είχαμε συνιστά και δική μας διαπραγματευτική επιτυχία».

Σύμφωνα με τον Παντοάν, οι πιθανότητες ενός Grexit στη Σύνοδο Κορυφής ήταν μεγάλες. «Η αντίθεση σε ένα νέο πρόγραμμα ήταν πολύ ισχυρή» δηλώνει. Τι θα σήμαινε, όμως, αυτό για την Ευρώπη; Μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα δίνει ένας άλλος οικονομολόγος, ο Τομά Πικετί. Ο συγγραφέας του βιβλίου «Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πόλις) επισημαίνει στην «Κοριέρε ντέλα Σέρα» ότι η εκδίωξη ενός κράτους από τη ζώνη του ευρώ θα ενίσχυε την αντιευρωπαϊκή ρητορική.

Μια τέτοια κίνηση θα ισοδυναμούσε με την καταστροφή του ευρωπαϊκού ιδεώδους και συνακόλουθα την αρχή του τέλους για την ίδια την Ευρώπη. «Αυτοί που πίστεψαν ή πιστεύουν ακόμη ότι η έξοδος της Ελλάδας θα οδηγούσε σε μια πειθαρχημένη και σταθερή ευρωζώνη είναι επικίνδυνοι μαθητευόμενοι μάγοι» επισημαίνει, για να προσθέσει: «Σε ένα τμήμα της γερμανικής ηγεσίας παρατηρείται ένα τρομακτικό κράμα αλαζονικού εθνικισμού και ιστορικής άγνοιας.

Η Ευρώπη οικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1950 πάνω στη διαγραφή των χρεών του παρελθόντος και ειδικά του χρέους της Γερμανίας. Στη μεταπολεμική γενιά των Γερμανών ειπώθηκε ότι εσείς δεν είστε υπεύθυνοι για τα χρέη και τα λάθη των γονιών σας και των προηγούμενων κυβερνήσεων, πρέπει να κοιτάξετε προς το μέλλον και να επενδύσετε στην ανάπτυξη. Πρέπει να κάνουμε το ίδιο σήμερα».

Το πραξικόπημα και η ασφυξία

«Η Γαλλία και η Ιταλία αντιτάχθηκαν στην αποβολή της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ. Στην ουσία αντιτάχθηκαν σε ένα χρηματοπιστωτικό πραξικόπημα. Η ΕΚΤ οφείλει τώρα να μην προκαλέσει ασφυξία στις ελληνικές τράπεζες. Η άποψη ότι ένας πιστωτής μπορεί να πάρει πίσω τα χρήματά του προκαλώντας ασφυξία στον οφειλέτη είναι τρελή»

Ο διάσημος γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί