Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες στη χερσόνησο της Καλλίπολης, στην Τουρκία, για την 100ή επέτειο ενός από τα πιο αιματηρά κεφάλαια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που στοίχισε τη ζωή σε 130.000 άτομα. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες νίκες των Τούρκων επί των Συμμάχων την περίοδο εκείνη. Την ίδια ώρα εκεί κοντά, στην Κωνσταντινούπολη, λιγότεροι σε αριθμό αλλά πιο γενναίοι συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Ταξίμ για να τιμήσουν την 100ή επέτειο από τη γενοκτονία των Αρμενίων, την πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα, την οποία το τουρκικό κράτος αρνείται ακόμη να παραδεχθεί, παρότι όλο και περισσότερα κράτη την αναγνωρίζουν.

Το «αρμενικό ολοκαύτωμα» και η αντιμετώπισή του από τη διεθνή κοινότητα, η οποία επί πολλά χρόνια έκανε ότι δεν είχε καταλάβει τη σφαγή 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων, υπήρξε πρόδρομος του εβραϊκού ολοκαυτώματος, καθώς το είχε χρησιμοποιήσει ως παράδειγμα ο Αδόλφος Χίτλερ. «Ποιος μιλάει σήμερα για τον αφανισμό των Αρμενίων;» είχε διερωτηθεί στα τέλη της δεκαετίας του ’30. Η γενοκτονία ξεκίνησε σαν σήμερα πριν από έναν αιώνα, μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά από την Πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, όταν οι οθωμανικές Αρχές συγκέντρωσαν εκατοντάδες αρμένιους διανοούμενους και τους έστειλαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Αγκυρα. Ακολούθησαν σφαγές σε όλη την Τουρκία. Ο βρετανός δημοσιογράφος Ρόμπερτ Φισκ περιέγραψε ότι το 1992, στη διάρκεια ενός ρεπορτάζ στην έρημο της Συρίας, όχι μακριά από τα τουρκικά σύνορα, ξέθαψε με τα χέρια του σκελετούς δολοφονημένων Αρμενίων. «Μια ηλικιωμένη Αρμένισσα μου περιέγραψε ότι έβλεπε τους Τούρκους να κάνουν στοίβες με ζωντανά μωρά και να τους βάζουν φωτιά» γράφει. «Δεν είναι αυτό ακριβώς που κάνουν σήμερα οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους κατά μήκος των τουρκικών συνόρων; Η άρνηση από την κυβέρνηση της Αγκυρας των όσων συνέβησαν τότε γίνεται σήμερα πολύ επικίνδυνη». Η Λορ Μαρσάντ και ο Γκιγιόμ Περιέ ήταν επί χρόνια ανταποκριτές στην Κωνσταντινούπολη γαλλικών εφημερίδων. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο τους «Η Τουρκία και το αρμενικό φάντασμα: Στα ίχνη της γενοκτονίας». Σε αυτό ερευνούν όχι μόνο τα εγκλήματα που διεπράχθησαν αλλά κυρίως τις επιπτώσεις που έχει η άρνηση της Αγκυρας να αναγνωρίσει τη γενοκτονία. «Στην Τουρκία», παρατηρούν, «το 1915 δεν ανήκει στο παρελθόν, αλλά στο παρόν, επειδή κανείς δεν κοιτά την Ιστορία στα μάτια. Το αρμενικό ζήτημα είναι ζωντανό, σαν ένα φάντασμα που στοιχειώνει τη χώρα. Οι πολίτες είναι αναγκασμένοι να μοιράζονται αυτό το μεγάλο μυστικό πάνω στο οποίο ιδρύθηκε η σύγχρονη Τουρκία. Η αποδοχή του παρελθόντος είναι το κλειδί για τον εκδημοκρατισμό της χώρας».

«Οι νεκροί συνεχίζουν να ζουν, ιδιαίτερα όταν η σφαγή τους δεν αναγνωρίζεται», γράφει ο Φισκ. «Είναι μια κατάρα που τους κάνει να πεθαίνουν ξανά και ξανά».

Τελευταία Νέα