Το δίλημμα του χρέους και η Ελλάδα

Οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με την ΕΕ έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο τις συζητήσεις για τη σχέση του χρέους με την οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα. Η Ελλάδα όμως δεν είναι η μόνη χώρα που δυσκολεύεται να πληρώσει το χρέος της. Οι φορτισμένες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της φέρνουν στο προσκήνιο τα προβλήματα χρέους που έχουν και άλλες χώρες.

Από το 2008 που ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση το παγκόσμιο χρέος έχει αυξηθεί κατά 57 τρισ. δολάρια, ξεπερνώντας την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το κρατικό χρέος έχει αυξηθεί κατά 25 τρισ. δολάρια, από τα οποία τα 19 τρισ. αφορούν τις ανεπτυγμένες οικονομίες που αντιμετώπισαν μεγάλη ύφεση, αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν δημοσιονομικά προγράμματα εξυγίανσης και να διασώσουν τράπεζες.

Το να έχει κάποιος χρέος δεν είναι κακό. Αλλά το να στηρίζεται υπερβολικά σε αυτό αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας κρίσεων, που υπονομεύουν την ανάπτυξη. Ο κόσμος πρέπει να βρει τρόπους ώστε να επιτυγχάνει ανάπτυξη χωρίς να βασίζεται για αυτό μόνο στον δανεισμό, αλλά και τρόπους για να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα βάρη από τα χρέη.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση έδειξε πόσο σημαντική είναι η μείωση του χρέους –και τους κινδύνους που προκαλεί η υπερχρέωση. Κι όμως η κρίση ενέτεινε την εξάρτηση στη μόχλευση που έχουν οι κυβερνήσεις και τα νοικοκυριά, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των χρεών τους. Εάν η τάση αυτή δεν αντιμετωπιστεί, τότε στο μέλλον θα οδηγηθούμε και σε άλλες κρίσεις.

Είναι καιρός να υιοθετήσουμε οικονομικές καινοτομίες με στόχο να αναπτυχθούν νέα εργαλεία και προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Μόνο τότε θα μπορέσει η παγκόσμια οικονομία να κινηθεί σε ένα μονοπάτι διατηρήσιμης ανάπτυξης.