Επιχείρηση διαμεσολάβησης

Διαμεσολαβητικό ρόλο στο Ιράκ και στη Συρία φιλοδοξούν να παίξουν η Τεχεράνη και η Αγκυρα, όπως προέκυψε από την επίσκεψη του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ιρανική πρωτεύουσα και τη συνάντηση που είχε με τον ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί. Η επίσκεψη Ερντογάν στην Τεχεράνη πραγματοποιήθηκε παρά το χάσμα που χωρίζει τις δύο πλευρές στην κρίση της Υεμένης. Αγκυρα και Τεχεράνη στηρίζουν τα αντίπαλα στρατόπεδα, γεγονός που προκάλεσε τριγμούς στις σχέσεις των δύο χωρών. Η Αγκυρα έχει υποστηρίξει ανοικτά τη συμμαχική στρατιωτική επιχείρηση, της οποίας ηγείται η Σαουδική Αραβία, με στόχο τον περιορισμό των σιιτών ανταρτών που κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά και υποχρέωσαν τον φιλοδυτικό πρόεδρο σε φυγή.

Ο ίδιος ο Ερντογάν έχει κατηγορήσει το –επίσης σιιτικό –Ιράν ότι επιχειρεί να κυριαρχήσει στην ευρύτερη περιοχή. Από την πλευρά της η Τεχεράνη κατηγορεί την Αγκυρα ότι επιχειρεί να αναστήσει την οθωμανική αυτοκρατορία. Αντίπαλα είναι και τα στρατόπεδα που έχουν επιλέξει να στηρίζουν οι δύο χώρες στην κρίση της Συρίας. Το Ιράν στηρίζει ενθέρμως τον σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ, ακόμη και με απευθείας στρατιωτική βοήθεια, ενώ η Τουρκία έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ της αλλαγής του καθεστώτος της Δαμασκού.

Οπως φαίνεται, ωστόσο, τις δύο χώρες εξακολουθεί να τις ενώνει το εμπόριο. Οι δύο ηγέτες υπέγραψαν μια σειρά από συμφωνίες προκειμένου να ενισχύσουν τις διμερείς οικονομικές τους σχέσεις. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τον οποίο Ερντογάν και Ροχανί έσπευσαν να υποβαθμίσουν τις διαφορές τους στο πεδίο της πολιτικής. «Είχαμε μια συζήτηση αμοιβαίας κατανόησης για την Υεμένη» υποστήριξε ο Ροχανί σε δηλώσεις του κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι δυο ηγέτες μετά τη συνάντησή τους. «Υπάρχουν σημεία στα οποία είμαστε σύμφωνοι. Πρέπει να τελειώσουν ο πόλεμος και η αιματοχυσία στην Υεμένη το συντομότερο δυνατόν» τόνισε. Για τον Ερντογάν, «η περιοχή φλέγεται».

Ο τούρκος πρόεδρος ζήτησε να υπάρξει συντονισμένη προσπάθεια ώστε να αρθεί το αδιέξοδο στην Υεμένη, στο Ιράκ και στη Συρία. Η κρίση στο Ιράκ ήταν ασφαλώς στην ατζέντα των συνομιλιών. Ο Ερντογάν αναφέρθηκε στον αριθμό των θυμάτων, που φτάνει στις 100.000 στο Ιράν και τις 300.000 στη Συρία, αλλά και στο γεγονός ότι τα θύματα είναι μουσουλμάνοι. «Πρέπει να συνασπιστούμε για να σταματήσουν οι σκοτωμοί και η αιματοχυσία. Πρέπει να οδηγήσουμε στο ίδιο τραπέζι τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα για να καταλήξουν σε μια συμφωνία».

Οι οκτώ συμφωνίες που υπέγραψαν οι δυο ηγέτες αφορούν τους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου και της βιομηχανίας. Το ύψος του διμερούς εμπορίου φτάνει τα 12,7 δισ. ευρώ ετησίως, μέρος του οποίου οφείλεται στον τουρισμό από το Ιράν στην Τουρκία, και οι δύο πρόεδροι έθεσαν τον πήχη στα 27 δισ. ευρώ.