Στο «θαύμα» των φινλανδικών σχολείων μπορεί να εντοπίσει κανείς τρεις ερμηνείες, τρεις θεμελιώδεις αρχές, οι οποίες είναι απούσες από πολλά σχολεία της Δύσης.

Η Φινλανδία έχτισε ένα σχολείο το οποίο σταδιακά εδραίωσε την εκπαιδευτική ισότητα. Πρακτικά, αυτό ερμηνεύεται ως ίση εκπαίδευση για όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικού στάτους, και 100% κρατική χρηματοδότηση όλων των σχολείων ώστε να καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών. «Ισότητα σημαίνει ότι στηρίζουμε τους πάντες και δεν χαραμίζουμε τις ικανότητες κανενός. Δεν ξέρουμε πώς μπορεί να εξελιχθούν οι ικανότητές μας –δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ένα “πρωτάκι” θα εξελιχθεί σε διάσημο συνθέτη ή άλλο σε διάσημο επιστήμονα. Μπορεί να μην έχουμε ορυκτό πλούτο ή άλλες φυσικές πηγές. Πιστεύουμε, όμως, ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι επίσης μια πολύτιμη πηγή», σχολίαζε σχετικά σε παλαιότερη συνέντευξή της στο περιοδικό «Ατλάντικο» η υπουργός Παιδείας και Επιστημών της χώρας Κρίστα Κιούρου.

Δάσκαλοι και καθηγητές στη Φινλανδία έχουν αρκετό και ποιοτικό χρόνο στη διάθεσή τους κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας, προκειμένου να οργανώσουν το πρόγραμμά τους, να ανταλλάξουν ιδέες και να μοιραστούν πρακτικές. Οι ώρες διδασκαλίας ξεκινούν από 19 την εβδομάδα στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού και φθάνουν τις 30 στις τελευταίες –όταν στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ξεκινούν από τις 25 στην Α’ Δημοτικού για να φθάσουν τις 30 στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού και τις 35 στο Γυμνάσιο.

Από τις πιο σύντομες σχολικές μέρες επωφελούνται και τα παιδιά, τα οποία έχουν πλέον αρκετό χρόνο για τα χόμπι και τους φίλους τους όταν επιστρέφουν στο σπίτι. Αυτό μας οδηγεί αυτομάτως στον τρίτο παράγοντα της επιτυχίας του φινλανδικού εκπαιδευτικού συστήματος: το παιχνίδι αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στην ανάπτυξη του ατόμου στα φινλανδικά σχολεία. Ενδιάμεσα σε όλα τα μαθήματα παρεμβάλλεται ένα 15λεπτο διάλειμμα. «Δεν είναι μόνο ότι βελτιώνει τα επίπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του μαθήματος», εξηγεί ο Βάρπου Σιβόνεν, δάσκαλος ενός σχολείου στην καρδιά του Ελσίνκι. «Κάνει επίσης τα παιδιά να αγαπούν περισσότερο το σχολείο, κυρίως τα αγόρια».