Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς δίπλα στους αγιορείτες μοναχούς

Οταν εμφανίστηκε στην αγορά –στις αρχές του 19ου αιώνα –προκάλεσε πανικό. Ουδείς ώς τότε είχε δει το πρόσωπό του τυπωμένο σε μια επιφάνεια. Κι όταν κάποιοι έπαιρναν στα χέρια τους το πορτρέτο τους, σε δαγκεροτυπία, δεν πίστευαν ότι αυτή είναι η πραγματική τους εικόνα. Κάποιοι άλλοι επέλεγαν να αγοράσουν μια διαφορετική που τους άρεσε περισσότερο, λέγοντας ωστόσο ότι απεικονίζει τους ίδιους. Την ίδια ώρα όμως αποκαθηλώθηκε ως προνόμιο κύρους για όσους είχαν σημαντική καταγωγή –όπως ίσχυε όταν τον κύριο λόγο στην απεικόνιση τον είχε η ζωγραφική –κι επέτρεψε στον καθένα να αποκτήσει το δικό του.

Το φωτογραφικό πορτρέτο λοιπόν έχει την τιμητική του –και δη αυτό που παρήχθη στην Ευρώπη μετά το 1990 –στην περιοδεύουσα έκθεση 32 δημιουργών, η οποία ξεκινά από τις Βρυξέλλες και θα καταλήξει στη Θεσσαλονίκη με ενδιάμεσο σταθμό την Ολλανδία και αποτελεί συμπαραγωγή των μουσείων φωτογραφίας Ρότερνταμ και Θεσσαλονίκης και του Μποζάρ των Βρυξελλών.

«Πρόκειται για την πρώτη έκθεση που αναζητά με το βλέμμα προς το παρελθόν τις ενδιαφέρουσες εξελίξεις που έχουν συμβεί στο ευρωπαϊκό φωτογραφικό πορτρέτο από το 1989. Σηματοδοτεί μια τάση που έχει ως φόντο τις εξαιρετικά ταχείες αλλαγές οι οποίες έγιναν στην Ευρώπη λόγω της παγκοσμιοποίησης, της μετανάστευσης, της επικράτησης του Διαδικτύου και της ευρωπαϊκής ενοποίησης κι έχουν επηρεάσει την έννοια της ταυτότητας» επισημαίνουν οι διοργανωτές για την έκθεση που επιμελείται ο Φριτς Γκίρστεμπεργκ.

Στο πλαίσιο αυτό συναντώνται πολύ γνωστοί φωτογράφοι με έργα όπως τα εμβληματικά πορτρέτα στην παραλία της Ολλανδής Ράινεκε Ντίκστρα, τα συνθετικά πορτρέτα – τομή του Γερμανού Τόμας Ρουφ, τα πολιτικών προεκτάσεων έργα της Τσέχας Γίτκα Χανζλοβά και του Ουκρανού Μπορίς Μιχαΐλοφ, τα κορίτσια που θέλησαν να γίνουν εξώφυλλα περιοδικών, όπως τα είδε ο εκκεντρικός Γερμανός Γιούργκεν Τέλερ, οι ευκατάστατες οικογένειες που απαθανάτισε η Αμερικανίδα Τίνα Μπάρνι και οι φλαμανδοί ψαράδες που επέλεξε ως θέμα ο Βέλγος Στέφαν Βανφλέτερεν.

Οι άστεγοι μπροστά σε ένα αγγλικό τοπίο είναι το θέμα της Βρετανίδας Κλερ Στραντ, ενώ το δίδυμο Κλεγκ και Γκούτμαν επιχειρεί να φτιάξει στα πρότυπα των ζωγραφικών εταιρικά πορτρέτα. Οι περαστικοί στον δρόμο γίνονται εν αγνοία τους μοντέλα για τον Ελβετό Μπιτ Στρόιλι και τον Γάλλο Λικ Ντελαέ, ενώ η Τσέχα Ντίτα Πέπε και ο Ισπανός Αλμπέρτο Γκαρσία – Αλίξ επιλέγουν να μπουν οι ίδιοι στο κάδρο.