Project Syndicate

Από το 2009, που ξέσπασε η κρίση χρέους στην ευρωζώνη, όλοι αναρωτιούνταν τι θα γινόταν εάν έφευγε από αυτή μια χώρα. Στην αρχή η συζήτηση είχε επικεντρωθεί στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία, αλλά μετά στράφηκε και σε χώρες με πλεονάσματα όπως η Γερμανία και η Φινλανδία.

Σήμερα στην Ελβετία έχουμε μια επίξειδη ορισμένων από τους κινδύνους που θα δημιουργηθούν εάν μια χώρα με πλεονάσματα εγκατέλειπε την ευρωζώνη. Μια πραγματική έξοδος βέβαια θα ήταν κάτι πολύ πιο σύνθετο σε σύγκριση με την απόφαση της Ελβετίας να καταργήσει το άνω όριο του φράγκου στην ισοτιμία με το ευρώ. Ομως η κίνηση των Ελβετών δείχνει ορισμένες από τις αβεβαιότητες που θα δημιουργούσε μια κανονική έξοδος.

Η κριτική μέσα στην Ελβετία για τη μεγάλη αύξηση των ξένων συναλλαγματικών αποθεμάτων σε ευρώ της κεντρικής τράπεζας της χώρας (SNB) αυξανόταν συνεχώς λόγω της υποτίμησης του ενιαίου νομίσματος. Οι πιο συντηρητικοί στην Ελβετία φοβούνταν ότι τα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης μπορεί να μην είναι ασφαλή, φτάνοντας σε σημείο ακόμη και να επιβάλουν δημοψήφισμα για να αγοράσει η SNB χρυσό αντί γι’ αυτά τα ομόλογα.

Σε δραστική αλλαγή της ισοτιμίας του μάρκου είχε προχωρήσει ύστερα από πολιτικές πιέσεις και η Γερμανία το 1969, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μεγάλη αναταραχή στις αγορές. Οι μεγάλες ελβετικές τράπεζες χρηματοδοτούνται σε φράγκα, επειδή οι πιο πολλοί αναζητούν την ασφάλεια του ελβετικού φράγκου. Οταν όμως αγοράζουν επενδυτικά προϊόντα σε όλο τον κόσμο το κάνουν σε άλλα νομίσματα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με μεγάλες ζημιές.

Οι κίνδυνοι που δημιουργούνται από την απόφαση της SNB είναι μεγάλοι. Οι επιπτώσεις δεν θα φανούν όμως μόνο στην Ελβετία. Επειτα από χρόνια που όλοι αναρωτιώνταν εάν η έξοδος μιας μικρής χώρας από το ευρώ, όπως η Ελλάδα, θα μπορούσε να υπονομεύσει το νόμισμα, τώρα αυτοί που χαράσσουν πολιτική θα πρέπει να αναλογιστούν τον κίνδυνο ακόμη μεγαλύτερου σοκ. Πρόκειται για το σοκ από την έξοδο από το ευρώ μια μικρής σε μέγεθος αλλά ισχυρής δημοσιονομικά χώρας, που δεν είναι καν μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο Μάρκους Μπρινενμέιερ και ο Χάρολντ Τζέιμς είναι καθηγητές Οικονομικών και Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων αντίστοιχα στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον