Το εγχείρημα της επιστροφής της Κύπρου στις διεθνείς αγορές όχι μόνο στέφθηκε με επιτυχία, αλλά ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Τα διεθνή πρακτορεία μίλησαν για την ταχύτερη επιστροφή στις αγορές, χώρας με Μνημόνιο. Οι συνολικές προσφορές έφθασαν τα 2 δισ. ευρώ υπερκαλύπτοντας τέσσερις φορές τον αρχικό στόχο των 500 εκατ., γεγονός που επέτρεψε την άντληση 750 εκατ. με επιτόκιο 4,75% που θεωρείται χαμηλό υπό τις περιστάσεις.
Η Κύπρος επέστρεψε στις αγορές ύστερα από τρία χρόνια αποκλεισμού. Οι διεθνείς δανειστές σταμάτησαν να συναλλάσσονται με την Κύπρο από τον Απρίλιο του 2010 επί διακυβερνήσεως Δ. Χριστόφια και ύστερα από μια σειρά διαδοχικών υποβαθμίσεων της κυπριακής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Οι ιδεολογικές πεποιθήσεις τού τότε Πρόεδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του κόμματος της Αριστεράς (ΑΚΕΛ) που τον στήριζε δεν επέτρεπαν στον Δ. Χριστόφια να ζητήσει εξωτερική βοήθεια και ένταξη στον Μηχανισμό Στήριξης, όπως υποδεικνυόταν από διάφορες πλευρές.
Αντί της εξωτερικής βοήθειας και της ένταξης στον Μηχανισμό Στήριξης ο Δ. Χριστόφιας κατέφυγε στον εσωτερικό δανεισμό και τη Μόσχα. Το κράτος δανείστηκε από τα Ταμεία Προνοίας και Συντάξεων των εργαζομένων σε ημικρατικούς οργανισμούς πολλές δεκάδες εκατομμύρια και 2,5 δισ. από τη Ρωσία. Με αυτά τα χρήματα ο Δ. Χριστόφιας έφθασε ώς τις εκλογές του 2013 και παρέδωσε την παραπαίουσα κυπριακή οικονομία στον επόμενο.
ΟΜΟΛΟΓΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ. Τα γεγονότα του Μαρτίου 2013, το κούρεμα δηλαδή των καταθέσεων και το Μνημόνιο, είναι γνωστά. Το θέμα είναι πώς έναν χρόνο και τρεις μήνες μετά την ένταξη στο πρόγραμμα διάσωσης η Κύπρος κατάφερε να βγει στις διεθνείς αγορές με τον επιτυχημένο τρόπο που βγήκε. Με ένα πενταετές «ομόλογο αναφοράς», όπως λένε οι οικονομολόγοι, που κατά την άποψή τους σημαίνει αρκετά πράγματα.
Οτι δηλαδή η αξιοπιστία της κυπριακής οικονομίας ως προς την πορεία εξόδου από το Μνημόνιο αλλά και τις προοπτικές της αρχίζει να κερδίζεται ξανά. Η γραμμή Αναστασιάδη ότι «η ταχύτερη έξοδος από το Μνημόνιο είναι η πιστή εφαρμογή του» και η σταδιακή υλοποίηση των στόχων που ετέθησαν, έφεραν όχι μόνο καλές σχέσεις διαλόγου με την τρόικα αλλά και αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης.
Η τρόικα είδε αρκετές από τις προβλέψεις της να διαψεύδονται, τόσο ως προς τα δημοσιονομικά, όσο και ως προς το μέγεθος της ύφεσης. Η τελευταία διάψευση των προβλέψεών της είναι η έξοδος στις αγορές την οποία τοποθετούσε έναν με ενάμιση χρόνο αργότερα.
Ολα αυτά σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνουν ότι η κυπριακή οικονομία και η κοινωνία δεν δοκιμάζονται σκληρά. Η άλλη πλευρά του νομίσματος της εξόδου στις αγορές είναι τα πενιχρά αποτελέσματα στην προσπάθεια επανεκκίνησης της οικονομίας. Με τις τράπεζες να αντιμετωπίζουν ακόμα σοβαρά προβλήματα όπως είναι τα κόκκινα δάνεια και να έχουν δυσκολίες ρευστότητας η χρηματοδότηση της οικονομικής δραστηριότητας περιορίζεται σημαντικά.
Η ανάγκη συνεπώς της αγοράς του χρέους του εσωτερικού δανεισμού, ώστε να απελευθερωθούν κεφάλαια και να ενισχυθεί η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος για να διατεθούν κεφάλαια για την επανεκκίνηση της οικονομίας ήταν από τους βασικούς παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην απόφαση για έξοδο στις αγορές τη δεδομένη στιγμή.
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ. Στο υπουργείο Οικονομικών και το Προεδρικό Μέγαρο οι συζητήσεις για τη σταδιακή επάνοδο της Κύπρου στις αγορές κεφαλαίων είχαν αρχίσει εδώ και μερικούς μήνες. Εν γνώσει και εν συνεννοήσει με την τρόικα. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης και ο υπουργός Οικονομικών Χ. Γεωργιάδης άρχισαν να προετοιμάζουν την κοινή γνώμη με δηλώσεις που μιλούσαν για έξοδο της Κύπρου στις αγορές τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου. Τελικά το εγχείρημα επιταχύνθηκε αφού οι ανάδοχοι του κυπριακού ομολογιακού δανείου (Deutsche Bank, Goldman Sachs International, HSBC, UBS Investment Bank and VTB Capital) διαπίστωσαν «ισχυρή ένδειξη ενδιαφέροντος». Ετσι, στις 13 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με ομάδα επενδυτών και σχετικές συναντήσεις στο Λονδίνο στις 16-17 Ιουνίου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσαν οι ανάδοχοι της έκδοσης, το χαμηλό κόστος με το οποίο η Κύπρος κατάφερε να αντλήσει τα κεφάλαια δίνει ένα ισχυρό μήνυμα στις αγορές, καθώς το αποτέλεσμα που επιτεύχθηκε συνιστά μια σαφή ψήφο εμπιστοσύνης για το μέλλον.
Σημαντική είναι, επίσης, η ευρεία γεωγραφική κατανομή των προσφορών. Ειδικότερα, η έκδοση καλύφθηκε κατά 54% από το Ηνωμένο Βασίλειο, κατά 23% από την Ευρώπη (εκτός ΗΒ), κατά 14,5% από την Κύπρο και κατά 8,5% από τον υπόλοιπο κόσμο. Ανά κατηγορία επενδυτών, η ποιότητα της έκδοσης χαρακτηρίζεται πολύ υψηλή, αφού καλύφθηκε σε ποσοστό 51% από διαχειριστές Ταμείων, κατά 27% από hedge funds και 22% από τράπεζες και ιδιωτικές τράπεζες. Η εκτίμηση που διατύπωσε το Ρόιτερ είναι ότι η Κύπρος προσφέρει υψηλότερες αποδόσεις από οποιαδήποτε άλλη κρατική έκδοση της ευρωζώνης.
Βρίσκεται στα μισά του δρόμου
Μπορεί το Eurogroup να άναψε προχθές πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης 686 εκατ. ευρώ προς την Κύπρο και να έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης για την πορεία υλοποίησης του Mνημονίου και την έξοδο στις αγορές, κανενός όμως δεν πρέπει να διαφεύγει ότι η Κύπρος είναι ακόμα στα μισά του δρόμου. Και απομένουν κρίσιμα ζητήματα να ρυθμιστούν όπως είναι οι αποκρατικοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών (ΑΗΚ, Cyta, Αρχή Λιμένων) αλλά και η αναδιάρθρωση βιώσιμων δανείων που μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει. Οι αποφάσεις δε για τα κόκκινα δάνεια δεν έχουν ληφθεί. Στην πλειονότητά τους είναι στεγαστικά τα οποία οι δανειολήπτες δεν μπορούν να πληρώσουν. Αυτές είναι οι επόμενες προκλήσεις…
Αναζήτηση
