Ηταν η πρώτη απόδραση στα ελληνικά νησιά, πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Οι αγρότες της νεολιθικής εποχής που έφεραν τον προηγμένο πολιτισμό τους στην Ευρώπη έφθασαν με πλοία, περνώντας από τα νησιά του Αιγαίου, σύμφωνα με μια νέα γενετική ανάλυση που περιγράφεται με ενθουσιασμό στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού περιοδικού «Proceedings of the National Academy of Sciences».

Οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι στην Ευρώπη ήταν τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί που έφθασαν από την Αφρική πριν από περίπου 40.000 χρόνια. Κάποια στιγμή σε περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Μεσοποταμίας αναπτύχθηκε η γεωργία και πριν από περίπου 9.000 χρόνια έφθασαν στην Ευρώπη οι πρώτοι αγρότες. Εξαπλώθηκαν γοργά και κυρίευσαν την ήπειρο μέσα στα επόμενα 1.500 χρόνια. Το μέγα ερώτημα είναι ο τρόπος με τον οποίο έγινε η μετανάστευση αυτή.

Μια διεθνής μελέτη με επικεφαλής τον Γιώργο Σταματογιαννόπουλο, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, και την Περιστέρα Πάσχου, επίκουρη καθηγήτρια Γενετικής Πληθυσμών στο Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, έρχεται να απαντήσει στο ερώτημα αυτό. «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι τα νησιά του Αιγαίου λειτούργησαν σαν γέφυρα που ένωσε τις δύο ηπείρους» λέει στα «ΝΕΑ» η κυρία Πάσχου. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι την εποχή εκείνη υπήρχε ανεπτυγμένη ναυσιπλοΐα, αν και δεν ξέρουμε τι είδους πλοία είχαν». Η ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετέχουν επιστήμονες από διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής μελέτησε δείγμα DNA 964 ατόμων από 32 πληθυσμούς γύρω από την Μεσόγειο: από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής, τη Μέση Ανατολή, την Καππαδοκία και τη Νότια Ευρώπη. Από την Ελλάδα ελήφθησαν δείγματα DNA από τα Δωδεκάνησα, την Κρήτη, την Πελοπόννησο, τη Μακεδονία. Η συλλογή έγινε με ένα ιδιαίτερο κριτήριο, δηλαδή από ανθρώπους άνω των 70 ετών των οποίων και οι τέσσερις παππούδες και γιαγιάδες προέρχονταν από την ίδια περιοχή, προκειμένου να αποκλειστεί η μεγάλη κινητικότητα.

Κλειδί το DNA. Ο κ. Σταματογιαννόπουλος εδώ και χρόνια στο πλαίσιο ειδικού προγράμματος συλλέγει δείγματα DNA από όλη την Ελλάδα με σκοπό τη μελέτη της γενετικής δομής της Μεσογείου. «Ετσι έχουμε στη διάθεσή μας λεπτομερές δείγμα χαρτογράφησης της δομής του ελληνικού πληθυσμού» εξηγεί η κυρία Πάσχου. «Και αυτό μας διευκόλυνε να ανιχνεύσουμε τις κινήσεις που έγιναν μέσα στην Ελλάδα. Δείχνουν ακριβώς την κίνηση από τα Δωδεκάνησα προς την Κρήτη και τη Νότια Πελοπόννησο, κατόπιν στη Βόρεια Ελλάδα και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ευρώπη».

Οπως εξηγεί η ελληνίδα επιστήμων, «το DNA φέρει την υπογραφή της ιστορίας των προγόνων μας, το οποίο πλέον με την καινούργια τεχνολογία μπορούμε να ανιχνεύσουμε. Σε αυτό βοηθούν οι νέοι αλγόριθμοι». Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μαζί με τον Πέτρο Δρινέα, καθηγητή του αμερικανικού Πανεπιστημίου Rensselaer, αναπτύχθηκε μια καινούργια μέθοδος που επιτρέπει τη μελέτη της γενετικής ροής ανάμεσα σε πληθυσμούς. Η μελέτη έγινε στο αυτοσωμικό DNA –δηλαδή στα χρωμοσώματα που μεταβιβάζονται και από τους δύο γονείς στα παιδιά –και συγκεκριμένα στις παραλλαγές ενός νουκλεοτιδίου. «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε άλλες οδούς μετανάστευσης» καταλήγει η κυρία Πάσχου. «Τώρα πια όμως, βάσει της ανάλυσης, ξέρουμε ότι η θάλασσα και τα πλοία αποτέλεσαν τη βασική γέφυρα».

Συγγενείς

Πέρυσι η επιστημονική ομάδα δημοσίευσε μελέτη σύγκρισης αρχαίου DNA με DNA κατοίκων της Κρήτης που έδειξε ότι ουσιαστικά οι Μινωίτες είναι πρόγονοι των Ευρωπαίων

Τελευταία Νέα