Η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά εξασφάλισε στις πρόσφατες ευρωεκλογές ποσοστό 6%, κατά δύο μονάδες υψηλότερο σε σύγκριση με το 2009. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων του λαϊκιστή, ενίοτε και ακραιφνώς ρατσιστή Μπέπε Γκρίλο έλαβε ποσοστό 20%. Ενισχυμένος εντούτοις από το εντυπωσιακό 40,5% των ψήφων που απέσπασε, ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι, προχώρησε χθες σε μια κίνηση-έκπληξη, ανακοινώνοντας σχέδια να επεκταθεί, για πρώτη φορά, το «jus soli», το «δίκαιο του εδάφους», στα παιδιά προσφύγων που γεννιούνται στην Ιταλία. Εδειξε έτσι πως η απάντηση στους εξτρεμισμούς δεν είναι η έκπτωση στις αρχές αλλά η επιβεβαίωσή τους με ακόμη πιο κατηγορηματικό τρόπο.

Οπως δήλωσε ο υφυπουργός Μετανάστευσης Ντομένικο Μαντσιόνε, το υπουργείο Εσωτερικών ετοιμάζει μια εγκύκλιο που θα «αναγνωρίζει την ιταλική υπηκοότητα στα παιδιά των ανθρώπων που έχουν εξασφαλίσει διεθνή προστασία», που έχουν αποκτήσει δηλαδή καθεστώς πρόσφυγα. Με βάση τη σημερινή νομοθεσία, τα παιδιά μεταναστών και προσφύγων δεν λαμβάνουν αυτομάτως την ιταλική υπηκοότητα ακόμα και αν έχουν γεννηθεί στην Ιταλία, έχουν φοιτήσει και έχουν περάσει στη χώρα όλη τους τη ζωή. Πρέπει πρώτα να κλείσουν τα 18 και μετά να αιτηθούν της ιταλικής υπηκοότητας. Ο Μάριο Μπαλοτέλι, για παράδειγμα, ο 23χρονος επιθετικός της εθνικής ποδοσφαίρου της Ιταλίας, που γεννήθηκε στη χώρα από γκανέζους γονείς, δεν μπορούσε να παίξει στην Εθνική πριν ενηλικιωθεί, λόγω του επίμαχου νόμου. Και η πρώην υπουργός Ενσωμάτωσης Σεσίλ Κιένγκε, η πρώτη μαύρη υπουργός της Ιταλίας, είχε δεχθεί επανειλημμένως άγριες επιθέσεις για την πρόταση αναθεώρησής του.

«Η κίνηση αυτή στέλνει μήνυμα καλωσορίσματος στους πρόσφυγες, διευθετεί ένα ζήτημα που άπτεται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιλύει μια προφανή αδικία στους ισχύοντες κανόνες» δήλωσε ο Μαντσιόνε, επισημαίνοντας πως οι δικαιούχοι μετά την έκδοση της εγκυκλίου θα είναι πολύ λίγοι, δεν ξεπερνούν τους 200. Αυτή η τελευταία επισήμανση, εντούτοις, δεν εμπόδισε τη Λέγκα του Βορρά να εξεγερθεί: «Αυτή είναι η κυβέρνηση των μεταναστών» ειρωνεύτηκε. «Σαν ένας νέος Βασιλιάς Ηλιος, ο Ματέο Ρέντσι απαιτεί να αλλάξει μια κατάσταση με μια απλή εγκύκλιο. Είναι μια ντροπή με συνεργό τον [υπουργό Εσωτερικών Αντζελίνο] Αλφάνο, το τσιράκι της Αριστεράς».

Υφίσταται πρόβλημα. Ο αριθμός των μεταναστών χωρίς χαρτιά που έχουν φθάσει με πλοιάρια από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής στην Ιταλία έχει ήδη ξεπεράσει από τις αρχές της χρονιάς τις 40.000. Στο ίδιο διάστημα η χώρα έχει δεχθεί συνολικά 21.000 αιτήσεις για άσυλο. Επειτα από τον πνιγμό 366 μεταναστών ανοικτά της Σικελίας τον περασμένο Οκτώβριο, η Ιταλία εφάρμοσε τη μεγαλύτερη επιχείρηση έρευνας και διάσωσης στην ευρωπαϊκή Ιστορία, τη Mare Nostrum. Ζητεί όμως όλο και πιο επίμονα περισσότερη βοήθεια και στήριξη από την Ευρώπη. «Είμαι ένας ευρωπαίος πολίτης που θέλει μια Ευρώπη με ψυχή» δήλωνε χαρακτηριστικά ο Ματέο Ρέντσι σε πρόσφατη συνέντευξή του στη «Μοντ» που αναδημοσιεύτηκε στα «ΝΕΑ». «Οταν η Ευρώπη μού εξηγεί λεπτομερώς πώς πρέπει να ψαρεύω τον ξιφία αλλά δεν μου λέει τίποτα για το πώς να σώσω έναν μετανάστη που πνίγεται, κάτι δεν πάει καλά».