Αναζήτηση
Ο Σαντίκ Αλχάλε, 20χρονος μετανάστης από τη Σομαλία και ένας από τους διασωθέντες του πολύνεκρου ναυαγίου στα ανοιχτά της Σάμου, έμοιαζε χαμένος με το που πάτησε το πόδι του στο λιμάνι του Πειραιά. «Δεν ξέρω τι θα κάνω. Δεν ξέρω που πηγαίνω. Είμαι μπερδεμένος», είπε και τα χέρια του έτρεμαν. Ταξίδεψε για τελευταία φορά μαζί με τους φίλους του. Εκείνος στο κατάστρωμα και εκείνοι μέσα στις ξύλινες κάσες που μετέφεραν 12 σορούς.
Τρεις νεκροφόρες περίμεναν το πρωί της Δευτέρας την άφιξη του επιβατηγού European Express. Από τα 22 θύματα, που εντοπίστηκαν στις 5 Μαΐου στη θάλασσα ή παγιδευμένα στην καμπίνα του γιοτ που τους μετέφερε, τα 10 παρέμειναν στη Σάμο. Τα υπόλοιπα παραδόθηκαν στο νεκροτομείο της Αθήνας για να ολοκληρωθεί η ταυτοποίησή τους και να ακολουθήσει η επιστροφή των σορών στις πατρίδες τους. Μαζί τους έφτασαν στον Πειραιά και πάνω από 30 διασωθέντες του ναυαγίου, Σομαλοί στην πλειονότητά τους. Κάποιοι κουβαλούσαν ένα σακίδιο ή μια πλαστική σακούλα. Αλλά οι περισσότεροι δεν είχαν αποσκευές, ήρθαν μόνο με τα ρούχα που φορούσαν. «Μπήκε νερό στη βάρκα. Ήταν γεμάτη κόσμο, δεν μπορούσε να αντέξει περισσότερους. Είχα φίλους σε αυτούς που πνίγηκαν», είπε ο Αλχάλε.
Στους 34 από τους συνολικά 36 διασωθέντες έχει χορηγηθεί από την ΕΛΑΣ, με εντολή του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Δένδια, εξάμηνη αναστολή απέλασης με προοπτική ανανέωσης για ανθρωπιστικούς λόγους. Άλλοι δύο επιζήσαντες κρατούνται καθώς ερευνάται ο ρόλος τους στην παράνομη διακίνηση των μεταναστών. «Έχω συγγενείς στη Νορβηγία και στη Μεγάλη Βρετανία. Θα ήθελα την υποστήριξη της ελληνικής κυβέρνησης για να καταφέρω να τους βρω», είπε ο 25χρονος Γιασίν, ένας εκ των διασωθέντων.
Η ΥΠΟΔΟΧΗ. Η υποδοχή τους στο λιμάνι του Πειραιά δεν θύμισε την κινητοποίηση στις 23 Ιανουαρίου όταν είχαν φτάσει οι 16 επιζήσαντες από την ανατροπή βάρκας στο Φαρμακονήσι. Διασωθέντες εκείνου του ναυαγίου είχαν καταγγείλει ότι ελληνικό σκάφος του Λιμενικού τους ρυμούλκησε προς τα τουρκικά παράλια με μεγάλη ταχύτητα εν μέσω θαλασσοταραχής προκαλώντας τους πνιγμούς. Η έρευνα της υπόθεσης δεν έχει ολοκληρωθεί. Τους ναυαγούς του Φαρμακονησίου περίμεναν στον Πειραιά αρκετά μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων και υπήρχε μέριμνα για φιλοξενία τους σε δομή του δήμου Αθηναίων. Στην υποδοχή των ναυαγών της Σάμου όμως δεν βρίσκονταν πάνω από δέκα άτομα, μεταξύ των οποίων η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου, δύο μεταφραστές και ο Γιονούς Μοχαμαντί εκπροσωπώντας το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων. Χρειάστηκε να περάσει μία ώρα μέχρι να ξεκαθαριστεί πού θα πήγαιναν οι διασωθέντες. Μέλη της σομαλικής κοινότητας –ανάμεσά τους κάποιοι που είχαν συγγενείς τους στο σκάφος- θα αναλάβουν τη φιλοξενία τους στα διαμερίσματά τους.
«Η Ελληνική πολιτεία θα έπρεπε να έχει μεριμνήσει από την πρώτη στιγμή για την προσωρινή φιλοξενία τους», είπε η κ. Κατριβάνου. «Αν υπήρχε μια πολιτική ανοιχτών συνόρων και οι πρόσφυγες ελέγχονταν, δεν θα μπαίνανε σε αυτά τα πλοιάρια που ανατρέπονται και κινδυνεύει η ζωή τους».
Από τις μέχρι στιγμής διαθέσιμες μαρτυρίες τα ποσά που δόθηκαν στους διακινητές για την παράνομη διάσχιση των θαλάσσιων συνόρων ήταν 1.000- 2.000 ευρώ. Διαφέρουν ανάλογα με τον μεσάζοντα που είχε μεσολαβήσει για να κλειστεί μια θέση στο υπερφορτωμένο σκάφος.
«Έπρεπε να φύγω από την πατρίδα μου. Δεν υπάρχει ειρήνη εκεί, δεν υπάρχει τίποτα», είπε στα «ΝΕΑ» ο Αλχάλε. Καθώς οι μετανάστες περίμεναν στη στάση λεωφορείων του ΟΛΠ να γίνουν οι απαραίτητες συνεννοήσεις για τη μεταφορά τους, ένας από τους έλληνες που παρακολουθούσαν την άφιξή τους φώναξε: «Πάρτε τους Μάο-Μάο από ‘δω. Θα σας στείλω τη Χρυσή Αυγή».
Παράνομες μεταφορές με πολυτελή σκάφη
Το ναυάγιο της Σάμου δεν είναι η μόνη περίπτωση στην οποία χρησιμοποιείται γιοτ για παράνομη μεταφορά μεταναστών. Από το 2009 η FRONTEX, η ειδική δύναμη φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει αντιμετωπίσει αντίστοιχα περιστατικά. Το 2011 μάλιστα υποστήριζε σε ανακοίνωσή της ότι ήταν πολύ συχνό φαινόμενο η μεταφορά μεταναστών με γιοτ και πολυτελή ιστιοφόρα από την Τουρκία στις ακτές της Καλαβρίας, στην Ιταλία.
Παρά το είδος του σκάφους το ναυάγιο δεν απετράπη στις 5 Μαΐου στη Σάμο. «Ήμασταν πάνω από 60. Η βάρκα είχε χαλάσει από μέσα. Έμπαινε νερό από μέσα», είπε ο Γιασίν. «Κάποιοι κολύμπησαν και σώθηκαν. Ήρθε το λιμενικό και μας βοήθησε», είπε ο Αλχάλε.
Οι εντοπισμοί παράνομα εισερχόμενων μεταναστών στο Αιγαίο συνεχίστηκαν τις προηγούμενες ημέρες. Στις 10 Μαΐου βρέθηκαν από το Λιμενικό 38 παράτυποι μετανάστες στη θαλάσσια περιοχή Τσόνια της Λέσβου. Την επομένη διασώθηκαν από τη νησίδα Νίμο στα Δωδεκάνησα άλλοι 15 μετανάστες.
