Ούτε ένα μέντιουμ με την κρυστάλλινη σφαίρα του δεν θα μπορούσε να προβλέψει πριν από δύο ή τρεις δεκαετίες ότι κάποια στιγμή στο μέλλον η Ακρα Δεξιά και η ριζοσπαστική Αριστερά θα μοιράζονταν την κοινή πεποίθηση πως η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα μας απαλλάξει απ’ όλα μας τα δεινά. Αυτός ο εξωραϊσμός του παρελθόντος έχει κάτι σχεδόν μεταφυσικό, είτε λέγεται επιστροφή στη δραχμή είτε επιστροφή στο φράγκο. Σε αυτό το σύμπαν, η εγκατάλειψη του εθνικού νομίσματος ισοδυναμεί περίπου με έκπτωση από έναν παράδεισο όπου δεν υπήρχε ίχνος ανεργίας μέχρι που έφτασε ο καταραμένος όφις με τη μορφή του ευρώ. Το μόνο που χωρίζει την εκδοχή της δραχμής από την εκδοχή του φράγκου είναι μια διαφορά χρονικής φάσης. Η συζήτηση στην Ελλάδα άναψε με την κορύφωση της κρίσης. Στη Γαλλία γίνεται σήμερα, με αφορμή τις ευρωεκλογές του Μαΐου.

Κάτι μεταφυσικό βρίσκει σε όλα αυτά και ο Αλέν Φρασόν της Μοντ. Ο γάλλος αρθρογράφος θυμήθηκε τα βουντού. Στον πυρήνα αυτής της θρησκείας που γεννήθηκε στην Αϊτή τον 16ο αιώνα από αφρικανούς σκλάβους, βρίσκεται η άποψη ότι όλα τα εσωτερικά μας δεινά προέρχονται από κάποιον εξωτερικό παράγοντα. Σε αυτήν την περίπτωση, το ευρώ δεν είναι φίδι αλλά ένα κομμάτι χαρτί στο οποίο πρέπει να αρχίσουμε να μπήγουμε καρφίτσες ελπίζοντας ότι θα το καταστρέψουμε. Είναι κάτι που στην Ελλάδα θα έκαναν ευχαρίστως πολλοί –από την Αριστερή Πλατφόρμα έως τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Στην Ιταλία, με μεγάλη χαρά ο Μπέπε Γκρίλο. Και στη Γαλλία, χωρίς κανένα δισταγμό το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν.

Μεταφυσική χωρίς θαύματα όμως δεν υπάρχει. Το θαύμα της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα λέγεται υποτίμηση. Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης, οι οπαδοί της επανόδου στα εθνικά νομίσματα βλέπουν στην υποτίμηση μια μαγική συνταγή επιστροφής στην ανάπτυξη, η οποία υποτίθεται ότι θα οδηγήσει με τη σειρά της σε μείωση της ανεργίας. Αν είναι τόσο απλό γιατί δεν το κάνουμε; Μάλλον γιατί έχουν κυριαρχήσει οι δυνάμεις του κακού. Εκτός εάν η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος δεν είναι το θαύμα που όλοι περιμένουμε αλλά ένας τρόπος να μειωθεί το εισόδημά μας και να μπουν στο συρτάρι τα δομικά προβλήματα της οικονομίας.

Ο Αλέν Φρασόν επισημαίνει στη γαλλική εφημερίδα ότι στην πραγματικότητα η επιστροφή σε ένα υποτιμημένο φράγκο δεν θα είχε παρά την επίδραση μιας δόσης μορφίνης: θα αποσπούσε την προσοχή μας από τις δομικές μας παθολογίες. Θα ήταν δηλαδή κάτι σαν κομπογιαννίτικη ιατρική μαθητευόμενων μάγων που δεν έχουν ιδέα ούτε καν από βουντού.