Σκούρο  δέρμα και γαλάζια μάτια είχε ο κάτοικος της Γηραιάς Ηπείρου πριν από 7.000 χρόνια, σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Εξελικτικής Βιολογίας της Βαρκελώνης. Η αποκάλυψη ότι ένας Ευρωπαίος της Μεσολιθικής Εποχής διέθετε έναν σπάνιο – και γοητευτικό – συνδυασμό σκανδιναβικών και αφρικανικών χαρακτηριστικών προέκυψε από την εξαγωγή γενετικού υλικού από έναν φρονιμίτη. Κάτοχός του ήταν ένας άνδρας ύψους 1,70 μ., ηλικίας 30-35 ετών, κυνηγός, με δυσανεξία στη λακτόζη. Ο ανθρώπινος σκελετός βρέθηκε μαζί με τα υπολείμματα ενός δεύτερου, λιγότερο διατηρημένου σκελετού, το 2006, στο βάθος ενός δαιδαλώδους συμπλέγματος σπηλαίων, στα Κανταβρικά Ορη της Βορειοδυτικής Ισπανίας. Στη συνέχεια, το ισπανικό Ινστιτούτο προχώρησε στην ανάλυση του γενετικού υλικού, η οποία, τελικά, οδήγησε στην πρώτη πλήρη αποκωδικοποίηση του DNA ενός Ευρωπαίου, ο οποίος έζησε πριν από τη Νεολιθική Εποχή.

«Πριν αρχίσουμε τη μελέτη, είχα κάποιες ιδέες για το τι θα συναντούσαμε. Τελικά οι περισσότερες από αυτές αποδείχθηκαν λανθασμένες» δήλωσε ο υπεύθυνος της μελέτης Κάρλες Λαλουέθα-Φοξ. Η πρώτη έκπληξη ήταν ο εντοπισμός κάποιων γονιδιακών μεταλλάξεων που παραπέμπουν σε πολύ σκούρο δέρμα και μαλλιά. «Αυτός ο τύπος ήταν πιο σκούρος από οποιονδήποτε σύγχρονο Ευρωπαίο» σύμφωνα με τον υπεύθυνο. Αυτό αμέσως ανέτρεψε τη θεωρία που εντοπίζει τη σταδιακή επικράτηση του ανοιχτόχρωμου δέρματος λίγο μετά την άφιξη των πρώτων μεταναστευτικών κυμάτων από την Αφρική στην Ευρώπη, δηλαδή πριν από 45.000 χρόνια. Η παράλληλη ανακάλυψη κάποιων γονιδιακών μεταλλάξεων που αντιστοιχούν σε γαλάζια μάτια απέδειξε ότι, τελικά, το γαλάζιο χρώμα προηγήθηκε της μετάβασης σε πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα.

Τα αποτελέσματα της μελέτης όχι μόνο ανέτρεψαν τη διαδεδομένη εικόνα του ξανθού ευρωπαίου προγόνου, αλλά έδωσαν νέα στοιχεία και για το πέρασμα του Ευρωπαίου από το κυνήγι στην κτηνοτροφία. Αυτό που δεν αμφισβητείται είναι ότι οι κάτοικοι της Ευρώπης στράφηκαν προς την κτηνοτροφία και τη γεωργία μετά το πέρασμα στη Νεολιθική Εποχή. Μάλιστα – μέχρι πρότινος – θεωρούνταν ότι ο άνθρωπος μόνο μετά την τακτική του επαφή με τα οικόσιτα ζώα απέκτησε τα γονίδια τα οποία τον θωρακίζουν από τους ιούς και τα βακτήρια που μεταφέρουν τα ζώα. Ωστόσο, απ’ ό,τι φαίνεται, το ανοσοποιητικό σύστημα που προστατεύει τον άνθρωπο από τα μικρόβια των ζώων χρονολογείται από τη Μεσολιθική Εποχή.

Ο εντοπισμός αυτών των ανοσοποιητικών γονιδίων στον μεσολιθικό άνθρωπο έδωσε το πιο εντυπωσιακό πόρισμα της μελέτης, καθώς ανατράπηκε η επικρατούσα άποψη ότι η απομάκρυνση από τη νοοτροπία του κυνηγού – τροφοσυλλέκτη στο όνομα της καλλιέργειας και της κτηνοτροφίας έκανε κακό στην υγεία του ανθρώπου. «Δεν ήταν παρά ένας συνδυασμός παραγόντων: η στενή επαφή με ανθρώπους και ζώα, ο περιορισμός τροφικών επιλογών και η συρρίκνωση αποθεμάτων νερού. Το πιο ενδιαφέρον απ’ όλα είναι ότι οι μελετητές στρέφουν, πλέον, την προσοχή τους στην αναζήτηση των παθογενειών που οδήγησαν σε γονιδιακές μεταλλάξεις στις προγεωργικές κοινωνίες» δήλωσε στην «Γκάρντιαν» ο καθηγητής Αρχαιολογικής Επιστήμης στο Κέιμπριτζ, Μάρτιν Τζόουνς.

Τελευταία Νέα