αυτογκόλ. Η μοναδικότητα του ποδοσφαίρου χαρακτηρίζεται και απ’ αυτό –να σημειώνεις τέρμα εις βάρος της ομάδας σου. Δεν είναι ασφαλώς ο κανόνας, είναι η εξαίρεση. Μια εξαίρεση, όμως, που δεν τη συναντάς σε άλλα ομαδικά αθλήματα, όπως το μπάσκετ, το βόλεϊ ή το πόλο. Επιβεβαιώνεται έτσι ότι δεν αποκαλείται αδίκως το ποδόσφαιρο «βασιλιάς των σπορ». Πού

οφείλεται η υπεροχή του; Απλούστατα στο ότι βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματική ζωή. Πόσες φορές στη ζωή νομίζουμε ότι μας νικούν οι άλλοι ενώ, στην πραγματικότητα, χάνουμε από τον εαυτό μας λόγω ενός μοιραίου αυτογκόλ;

επανάπαυση. Κάποιοι παίκτες (ομάδες, άτομα) εθίζονται στο αυτογκόλ από την ανάποδη. Ξέροντας ότι υπάρχει η πιθανότητα ανά πάσα στιγμή ο αντίπαλος να βάλει γκολ στον εαυτό του ξεχνούν ότι παίζω ποδόσφαιρο σημαίνει καταρχήν επιδιώκω να σκοράρω εγώ ο ίδιος. Αποτέλεσμα: ενδίδοντας στο γνωστό «εσύ κοιμάσαι κι η τύχη σου δουλεύει» επαναπαύονται προσβλέποντας στη «στραβή» στην οποία μοιραία, αργά ή γρήγορα, θα υποπέσει ο άλλος. Σ’ αυτήν

την περίπτωση η αγωνιστική τακτική του συγκεκριμένου παίκτη, λόγω φαινομενικής παθητικότητας, θυμίζει συμπεριφορά αυτοϋπνωτισμένου. Μοιάζει να κοιμάται τον ύπνο του δικαίου όντας σίγουρος ότι, πού θα πάει, θα γεννήσουν τα κοκόρια του. Βρίσκεται στο γήπεδο αρνούμενος να παίξει, με την ελπίδα όμως να νικήσει χάρη στο γκολ που θα σημειώσει ο αντίπαλος εις βάρος του εαυτού του.

επιβράβευση. Η φαινομενική παθητικότητα, λοιπόν, είναι το άλλο πρόσωπο μιας κατάστασης που θα τη χαρακτηρίζαμε ενεργό επανάπαυση. Αυτή η κατάσταση, σύμφωνα με την κινεζική φιλοσοφία, επιβραβεύεται. Κερδισμένος θεωρείται ο αγώνας που δεν χρειάζεται να δώσει κανείς. Κάτι τέτοιο δοκιμάζει την κυρίαρχη αντίληψη των Ελλήνων και των Δυτικών εν γένει, για τους οποίους η αγωνιστικότητα είναι το άλας της ζωής. Ομως, πρώτον, όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους Κινέζους και, δεύτερον, ποιος μας είπε ότι η επανάπαυση δεν αντιστοιχεί σε μια μορφή αγωνιστικότητας άλλου τύπου; Είναι μια αγωνιστικότητα που δεν στοιχηματίζει στις δεξιότητες που κουβαλάμε εμείς, αλλά στη στιγμή αδεξιότητας του άλλου. Μια αγωνιστικότητα που δεν επιζητεί τη σύγκρουση, αλλά την αναστέλλει, οδηγώντας σε μια μάχη όπου ο νικητής δεν επιβάλλεται, απλώς ο ηττημένος καταβάλλεται από την κακιά στιγμή του εαυτού του. Αυτή είναι μια νίκη απαλλαγμένη από την αίγλη και το δηλητήριο της δόξας, σχεδόν απρόσωπη.

Μάκης. Μπήκε στο δικαστήριο άνθρωπος. Κάθησε στο εδώλιο άνθρωπος. Οπως πάνε τα πράγματα, θα σηκωθεί και θα αποχωρήσει από εκεί ανδριάντας. Ο ανδριάντας του ενάρετου Ελληνα.

Μνημόνιο. Πληροφορίες από τον πάτο όπου βρίσκεται η χώρα, πάτο τον οποίον έπιασε μετά πολλών κόπων και βασάνων, αναφέρουν ότι το Μνημόνιο χαρακτηρίστηκε «το πιο σοβαρό πολιτικό κείμενο» που κυκλοφορεί εκεί, δηλαδή στον βυθό. Μεταφέρουμε την πληροφορία με κάθε επιφύλαξη γιατί τα συστήματα αξιολόγησης που ισχύουν στον βυθό επηρεάζονται από φαινόμενα όπως η διάθλαση και η παράθλαση που συνεπάγονται οπτικές αλλοιώσεις.

παρέλαση. Δεν υπήρχε περίπτωση να μη γίνει. Δεν είναι ότι το ζητούν οι άνθρωποι και το απαιτούν τα οπλικά συστήματα. Είναι η φλόγα του φρονήματος (βλ. λήμμα) που, αφού πυρπόλησε τη χώρα, ξαναφούντωσε ανάμεσα στα αποκαΐδια και ζητά να επιδειχτεί. Ευτυχώς ποτέ δεν λείπουν τα ευαίσθητα αυτιά που μπορούν να αφουγκράζονται τον σιωπηλό καημό του πληγωμένου αλλά πάντα αδούλωτου φρονήματος και να σπεύδουν να του κάνουν το χατίρι. Είναι η τελευταία είδηση που μας ήρθε από τον πάτο.

φρόνημα. Χρειάζεται κι αυτό τα καύσιμά του. Κι αυτά όμως, λόγω κόστους, χρειάζονται τον χορηγό τους. Στον βυθό τίποτε δεν γίνεται χωρίς χορηγό. Οταν όμως σε συνέχει ένα ανώτερο ιδεώδες, όπως είναι η παρέλαση, τίποτα δεν είναι αδύνατο. Η υπερηφάνεια που δεν εκδηλώνεται είναι αυτεπίστροφο όπλο, κοινώς μπούμερανγκ, γυρίζει και πλήττει τον φορέα της. Δεν μπορεί ένας ολόκληρος λαός να εκτεθεί σε συλλογικό αυτοτραυματισμό λόγω ανεκδήλωτης περηφάνιας. Αρα η πραγματοποίηση της παρέλασης στην πλήρη της μορφή, δηλαδή με όλη τη λάμψη του αρχαίου μεγαλείου, μόνο φαινομενική σχέση έχει με το φρόνημα και το ηθικό. Στην ουσία είναι ένα μέτρο προστασίας της δημόσιας υγείας, μια συγκεκριμένη εφαρμογή των αρχών της βιοπολιτικής.