Εκτροχιάζονται τα σχέδια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για ταχεία «τιμωρία» του καθεστώτος Ασαντ, μετά τη χθεσινή άρνηση του βρετανικού Kοινοβουλίου να εγκρίνει ψήφισμα που εισηγήθηκε η κυβέρνηση Κάμερον. Ο βρετανός Πρωθυπουργός δήλωσε ότι θα σεβαστεί τη βούληση του Kοινοβουλίου. «Η Βρετανία», είπε, «δεν πρόκειται να συμμετάσχει στρατιωτικά σε κανένα χτύπημα κατά της Συρίας» χωρίς την έγκριση της Βουλής.

Η κυβερνητική πρόταση –παρ’ ότι καλούσε αορίστως σε «διεθνή απάντηση» στη χρήση χημικών όπλων, και όχι ευθέως σε στρατιωτική δράση –καταψηφίστηκε με 285 ψήφους έναντι 272 υπέρ. Σύμφωνα με τον «Guardian», η ήττα προήλθε από τις αρνητικές ψήφους της συμπολίτευσης, καθώς από την ψηφοφορία απείχαν 30 βουλευτές των Εργατικών. Ο Κάμερον προτίθεται να φέρει ξανά το θέμα στη Βουλή, μετά την έκδοση του πορίσματος των επιθεωρητών του ΟΗΕ. Ομως μετά το χθεσινό αποτέλεσμα αμφισβητείται ότι διαθέτει τα απαραίτητα κοινοβουλευτικά ερείσματα για να συμμετάσχει σε στρατιωτική επέμβαση.

Ολα τα βλέμματα πλέον στρέφονται στην έκθεση των επιθεωρητών του ΟΗΕ, οι οποίοι αναχωρούν αύριο από τη Δαμασκό και αναμένεται να ανακοινώσουν το πόρισμά τους το Σάββατο.

Η έκθεση των επιθεωρητών και τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι μυστικές υπηρεσίες θα αποτελέσουν, πιθανότατα, τη μαγιά μιας νέας πρότασης που θα κατατεθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ώστε να γίνει ακόμη μία προσπάθεια διεθνούς νομιμοποίησης της επέμβασης. Αμερικανοί αξιωματούχοι παραδέχθηκαν πάντως χθες ότι δεν έχουν στα χέρια τους την «καπνισμένη κάννη», δηλαδή ατράνταχτες αποδείξεις ότι ο σύρος Πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ έδωσε προσωπικά εντολή για την επίθεση με χημικά, από την οποία βρήκαν μαρτυρικό θάνατο εκατοντάδες άμαχοι. Κάποιες πληροφορίες θέλουν να έδωσε την εντολή για την επίθεση ο Μαχέρ αλ Ασαντ, αδελφός του Προέδρου της χώρας και επικεφαλής της Τέταρτης Μεραρχίας, και η αιτία να βρίσκεται στην επίθεση που είχε δεχθεί η αυτοκινητοπομπή του Μπασάρ, από την οποία σκοτώθηκε ο αγαπημένος σωματοφύλακας των παιδιών του.

Η πληροφορία αυτή όμως κινείται μάλλον στη σφαίρα της φήμης και είναι εξαιρετικά δύσκολο να διασταυρωθεί σε αυτή τη φάση. Από την τηλεφωνική επικοινωνία που υπέκλεψαν οι αμερικανικές Μυστικές Υπηρεσίες αμέσως μετά την επίθεση δεν γίνεται σαφές αν η εντολή δόθηκε από το καθεστώς ή αν ήταν αποτέλεσμα προσωπικής πρωτοβουλίας τού διοικητή της Μονάδας Χημικού Πολέμου.

Η σύγχυση αυτή προκαλεί ένα είδος αμφιθυμίας στον Λευκό Οίκο και δυναμιτίζει το πολιτικό κλίμα στη Βρετανία.

Ουάσιγκτον και Λονδίνο δεν έχουν πολλές αμφιβολίες ως προς τον δράστη της χημικής επίθεσης. Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι και ο υπουργός Αμυνας Τσακ Χέιγκελ ενημέρωσαν χθες σχετικά τις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου. Το «παρών» στην ενημέρωση έδωσαν από το Οβάλ Γραφείο με τη βοήθεια της τεχνολογίας ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, η Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Σούζαν Ράις και ο διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΝΙΑ) Τζέιμς Κλάπερ. Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σε μια έκθεση τριών σελίδων της βρετανικής κυβέρνησης αναφέρεται ότι «υπάρχει περιορισμένος αλλά αυξανόμενος όγκος πληροφοριών», που δείχνουν ότι πίσω από την επίθεση βρίσκεται το καθεστώς Ασαντ. Στην ίδια έκθεση, επισημαίνεται ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες βάσει των οποίων θα μπορούσε να υποδειχθούν οι αντάρτες ως δράστες. Το ερώτημα, ωστόσο, ποιος ακριβώς έδωσε την εντολή είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί, παρά τις υποθέσεις που μπορεί να γίνουν. Αυτό σημαίνει ότι η στρατιωτική ετοιμότητα δεν συνοδεύεται, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, από την απαραίτητη πολιτική αποφασιστικότητα.

Αυτή η υπαναχώρηση από την αρχική πρόθεση της άμεσης επέμβασης δίνει ανάσες στο συριακό καθεστώς και μπορεί να θεωρηθεί ένα είδος επικοινωνιακής νίκης του Μπασάρ αλ Ασαντ. Η έκθεση των επιθεωρητών θα παίξει ασφαλώς τον ρόλο της, αλλά δεν πρόκειται να πιστοποιήσει κάτι περισσότερο από το γεγονός ότι όντως πραγματοποιήθηκε επίθεση με αέρια στην περιοχή Ζαμάλκα της Δαμασκού. Οι βομβαρδισμοί που ακολούθησαν την επίθεση της 21ης Αυγούστου, είναι πιθανό να κατέστρεψαν πολλά στοιχεία που θα επέτρεπαν στους επιθεωρητές να διακριβώσουν τι είδους αέριο χρησιμοποιήθηκε. Οι ειδικοί του ΟΗΕ δεν εργάζονται, εξάλλου, σε συνθήκες απόλυτης ελευθερίας, ενώ τα χρονικά περιθώρια που τους έχουν δοθεί είναι ασφυκτικά. Κατά συνέπεια, η αυριανή αποχώρησή τους από το σημείο της επίθεσης είναι αποφασιστικής σημασίας. Η έκθεσή τους μπορεί να προκαλέσει ένα γύρο αμφιβολιών, όπως μπορεί και να ισχυροποιήσει τα επιχειρήματα υπέρ της χειρουργικής επέμβασης.

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ. Αναλυτές εκτιμούν πάντως ότι σε αυτό το σημείο είναι αδύνατη η πλήρης υπαναχώρηση της Ουάσιγκτον και του Λονδίνου. Το πλέον πιθανό σενάριο, επομένως, είναι μια σύντομη επέμβαση προειδοποιητικού χαρακτήρα, της οποίας το μέγιστος κέρδος θα είναι η μερική αποδυνάμωση του καθεστώτος Ασαντ στρατιωτικά και πολιτικά. Υπέρ αυτής της άποψης συνηγορεί το γεγονός ότι στόχος του Μπαράκ Ομπάμα είναι να στείλει ένα «ισχυρό μήνυμα» στο καθεστώς Ασαντ, όπως σημείωσε ο αμερικανός Πρόεδρος, ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τη γερμανίδα Καγκελάριο στο πλαίσιο της ευρύτερης δυνατής συναίνεσης που αναζητά ο Λευκός Οίκος.

Η Ανγκελα Μέρκελ μίλησε και με τον γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, με τον οποίο συμφώνησε ότι πρέπει να υπάρξει «κάποια αντίδραση» για την επίθεση με χημικά. Ο γύρος των επαφών της Μέρκελ ολοκληρώθηκε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Η Καγκελάριος ζήτησε από τον ρώσο Πρόεδρο να επιδιώξει μια γρήγορη, διεθνή αντίδραση στη συριακή κρίση μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οπως φαίνεται, πάντως, το εμπόδιο της Ρωσίας θα καμφθεί πιο δύσκολα απ’ όλα.

30 «ΑΝΤΑΡΣΙΕΣ»

«Μόνο με άδεια της Βουλής»

Το ενδεχόμενο επέμβασης χωρίς την έγκριση της Βουλής απέκλεισε κατηγορηματικά ο βρετανός υπουργός Αμυνας Φίλιπ Χάμοντ. Ο Χάμοντ τόνισε ότι «η Βρετανία ήταν πάντα ξεκάθαρη με τους συμμάχους της ότι το Κοινοβούλιο θα πρέπει να εγκρίνει τη στρατιωτική δράση». Εκτιμάται ότι περίπου 30 βουλευτές των Συντηρητικών καταψήφισαν την κυβερνητική πρόταση.