Το Βίλνιους έχει μια διαφορά δύο ωρών από τη Λισαβώνα. Και οι δύο πόλεις, που βρίσκονται στα δύο άκρα της Ευρώπης, απέχουν 3.300 χιλιόμετρα μεταξύ τους. Η Λιθουανία και η Πορτογαλία έχουν έρθει όμως τον τελευταίο καιρό για διαφορετικούς λόγους στο προσκήνιο.

Η πρώτη, με την Πρόεδρο Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε που έχει μαύρη ζώνη στο καράτε, ανέλαβε για έξι μήνες την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι ένα είδος διεθνούς αναγνώρισης για τη μικρή χώρα της Βαλτικής που εντάχθηκε στην Ενωση τον Μάιο του 2004, πάνω από μία δεκαετία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Η δεύτερη γλίτωσε την τελευταία στιγμή μια μεγάλη πολιτική κρίση που προκλήθηκε από την ξαφνική παραίτηση του υπουργού Οικονομικών Βίτορ Γκάσπαρ.

Οι δύο πρωτεύουσες αποτελούν όμως τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και έχουν στην πραγματικότητα περισσότερα κοινά σημεία απ’ ό,τι φαίνεται. Το 2009, η πρώην «τίγρη της Βαλτικής» κατέρρευσε υπό το βάρος της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η ύφεση έφτασε το 15% και η χώρα ξύπνησε απότομα από το «θαύμα» της μετασοβιετικής εποχής. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της εποχής, αντίθετα με τη λετονική, αρνήθηκε να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και αποφάσισε να αντιμετωπίσει μόνη της την κρίση, χωρίς να καταφύγει σε υποτίμηση του νομίσματος. Οι δημόσιοι υπάλληλοι είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται από 5% ώς 50%. Πολλοί έχασαν τη δουλειά τους. Οι συντάξεις ψαλιδίστηκαν. Αλλά δεν σημειώθηκε λαϊκή κατακραυγή. Και σήμερα μπορεί να μην έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα, αλλά η ανάπτυξη έχει επιστρέψει. «Δεν σου αρέσει η λιτότητα; Δοκίμασε τον κομμουνισμό!» λέει ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί πολύ αυτές τις ημέρες στο Βίλνιους.

Η Πορτογαλία, από την πλευρά της, γλίτωσε από τον κομμουνισμό, αλλά όχι από το ΔΝΤ και το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης. Εδώ και δύο χρόνια και αφού έζησε για πολύ καιρό πάνω από τις δυνάμεις της, η χώρα εφαρμόζει και αυτή ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής με την ελπίδα να μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές το 2014. Μια ελπίδα που φαίνεται σήμερα πολύ μακρινή. Παρά την αντίσταση του πληθυσμού, οι ηγέτες της Πορτογαλίας φάνηκαν πολλές φορές βασιλικότεροι του βασιλέως, προλαβαίνοντας τις απαιτήσεις των πιστωτών τους.

Τόσο οι πρώτοι όσο και οι δεύτεροι έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση στη μείωση των ελλειμμάτων και του χρέους παρά στην προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με αποτέλεσμα η ύφεση να βαθύνει και η ανεργία να μεγαλώσει. Η σχετική επιτυχία των Λιθουανών, όπου ο κατώτατος μισθός κυμαίνεται γύρω στα 300 ευρώ, δεν είναι ακριβώς ζηλευτή. Αλλά και οι μπελάδες των Πορτογάλων δεν τρομάζουν τους Λιθουανούς.