Την αναθέρμανση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων που βρίσκονταν σε στασιμότητα τους τελευταίους μήνες, καθώς και την ένταξη της Ελλάδας στους αμερικανικούς σχεδιασμούς στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και όχι μόνο σηματοδοτεί, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η –πολυαναμενόμενη –πρόσκληση του Μπαράκ Ομπάμα προς τον Αντώνη Σαμαρά.

Το ραντεβού των δύο ανδρών έρχεται σε μια περίοδο προκλήσεων και αναταραχών στην Αίγυπτο, στη Συρία και την Τουρκία, η οποία προκαλεί προβληματισμό στην Ουάσιγκτον την ώρα που η αμερικανική πλευρά θα ήθελε να βολιδοσκοπήσει τη στάση που θα κρατήσει η Αθήνα έναντι της προοπτικής επίλυσης του Κυπριακού «εδώ και τώρα».

Η ατζέντα συνομιλιών της συνάντησης της 8ης Αυγούστου, η οποία ανακοινώθηκε από τον Λευκό Οίκο, είναι ενδεικτική των προτεραιοτήτων της Ουάσιγκτον αυτή την περίοδο. Και αυτές, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, φαίνεται ότι δεν περιορίζονται μόνο στα θέματα της οικονομίας, όπως ήταν η πραγματικότητα των τελευταίων τριών χρόνων, ούτε στα λεγόμενα εθνικά θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως τα ελληνοτουρκικά και το Σκοπιανό.

ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΗ. Αυτή τη φορά η ατζέντα είναι διευρυμένη και αναβαθμισμένη, σημείωναν συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Ενδεικτικό είναι ότι στην ατζέντα συμπεριλαμβάνεται ακόμη και η Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων, η οποία ήδη συζητείται ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι σχετικές συνομιλίες όμως αναμένεται να ολοκληρωθούν στο δεύτερο εξάμηνο του 2014, δηλαδή εντός της ελληνικής Προεδρίας και αυτός είναι ο λόγος που το ζήτημα θα απασχολήσει τις συνομιλίες Ομπάμα – Σαμαρά.

Οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Εγγύς Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου με αιχμή τις εξελίξεις στη Συρία, στην Αίγυπτο αλλά και την Τουρκία προκαλούν προβληματισμό στους Αμερικανούς.

Το θέμα της ασφάλειας έρχεται στην πρώτη γραμμή και η αμερικανική πλευρά ξαναμετρά τις συμμαχίες της.

Στα θέματα των συνομιλιών που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος, άλλωστε, υπάρχει σαφής αναφορά στην ελληνοαμερικανική αμυντική συνεργασία.

Η ΑΣΤΑΘΕΙΑ. Και αυτή, έλεγαν διπλωματικές πηγές, δεν περιορίζεται σε αμυντικά θέματα γενικής φύσεως ούτε στην δωρεάν στρατιωτική βοήθεια που προτίθεται να προσφέρουν οι Αμερικανοί. Αφορά και το κομμάτι του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας ως χώρας της Νοτιοανατολικής Μεσογείου σε μια περίοδο αστάθειας και απρόβλεπτων εξελίξεων στην περιοχή.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία η επίσκεψη στην Αθήνα (στο τέλος Ιουνίου) του βοηθού υπουργού Αμυνας Ντέρεκ Σολέ ο οποίος έφερε την πρόσκληση του πολιτικού προϊσταμένου του στην ελληνική πλευρά.

Σημειώνεται, εξάλλου, ότι σύμφωνα με πληροφορίες, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος θα συναντήσει τον αμερικανό ομόλογό του Τσακ Χέιγκελ στην Ουάσιγκτον στις 30 Ιουλίου.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. Το Κυπριακό είναι ακόμη ένα θέμα που ενδιαφέρει τους Αμερικανούς, καθώς είναι η πρώτη φορά ύστερα από σχεδόν δέκα χρόνια (σχέδιο Ανάν) που φέρονται αποφασισμένοι να παίξουν ενεργό ρόλο.

Η πρόθεση αυτή, έλεγαν διπλωματικές πηγές, κατέστη σαφής τόσο κατά την συνάντηση του Τζον Κέρι με τον κύπριο ομόλογό του Ιωάννη Κασσουλίδη, όσο και κατά την συνάντηση του κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη με τον αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών Ερικ Ρούμπιν.

Η κυπριακή πλευρά βλέπει θετικά έναν ενεργότερο ρόλο του αμερικανικού παράγοντα.

Πάντως, όλα δείχνουν ότι η Ουάσιγκτον αναζητεί μια φόρμουλα ώστε να συνδεθεί η προοπτική της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου με την επίλυση του Κυπριακού και την επανένωση του νησιού. Είναι βέβαιο ότι στο πλαίσιο αυτό η αμερικανική πλευρά θα θέλει να ξέρει ποια θα είναι η στάση της Αθήνας.

Οσον αφορά τα ελληνοτουρκικά, η Ουάσιγκτον αναμένεται να επαναλάβει την πάγια θέση της για την ανάγκη να υπάρχει διάλογος και δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα ώστε τα αγκάθια γύρω από το καθεστώς του Αιγαίου να μην προκαλούν ένταση ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες.

Στο τραπέζι και το Σκοπιανό

Ο έλληνας Πρωθυπουργός και ο αμερικανός Πρόεδρος θα συζητήσουν και θέματα «περιφερειακής συνεργασίας». Σημαντική θέση στην ατζέντα αναμένεται να έχει και το Σκοπιανό. Είναι εκπεφρασμένη βούληση της αμερικανικής πλευράς να τελειώνει με την εκκρεμότητα της ονομασίας, παρότι έχει γίνει αντιληπτό ότι είναι η κυβέρνηση του Νίκολα Γκρούεφσκι που με κάθε ευκαιρία τορπιλίζει τη λύση.