Ο Ζοζέφ Σοβανέκ είναι 30 ετών, δεν κοιτάζει τους άλλους στα μάτια, κινείται με ιδιαίτερο τρόπο και μιλάει με ιδιαίτερο ρυθμό –άλλωστε, ήταν έξι χρόνων όταν μίλησε για πρώτη φορά. Επίσης είναι τελειόφοιτος του Ινστιτούτου Πολιτικών Σπουδών του Παρισιού, της περίφημης Sciences Po, έχει διδακτορικό στη Φιλοσοφία, είναι γνώστης σπάνιων γλωσσών όπως η σανσκριτική, η αμχαρική ή η γκεζ. Ο Σοβανέκ πάσχει από το σύνδρομο Ασπεργκερ, μια ιδιαίτερη μορφή αυτισμού, και δεν σταματάει να προοδεύει. Σήμερα δίνει διαλέξεις στο εξωτερικό και στη Γαλλία, όπου ο αυτισμός κηρύχθηκε το 2012 «εθνική υπόθεση», ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε (από τις εκδόσεις Plon, με τίτλο «Je suis a l’ Est») μια αστεία και διδακτική αφήγηση της ζωής του ως αυτιστικού.

Η διαταραχή αυτού του γιου τσέχων μεταναστών δεν είχε διαγνωστεί, παρ’ όλο που καθυστέρησε πολύ να μιλήσει. «Ακόμη και τότε μιλούσα μόνο για θέματα που με ενδιέφεραν: τη μούχλα, τους φαραώ, τις διαδικασίες απολίθωσης…», λέει στη «Μοντ». Καθυστέρησε έναν επιπλέον χρόνο στο νηπιαγωγείο και στη συνέχεια είχε τους καλύτερους βαθμούς στα μαθήματα, αλλά και τους περισσότερους μώλωπες στα διαλείμματα, καθώς έγινε στόχος των «νταήδων» μεταξύ των συμμαθητών του. Συχνά δεν πήγαινε στα μαθήματα και ουδέποτε έφαγε στη σχολική καντίνα. «Οταν κάποιος έλεγε κάτι που με ενδιέφερε, άρχιζα να κουνάω τα χέρια μου όπως κουνάνε τα πουλιά τα φτερά τους και να επιταχύνω», λέει. «Κάθε φορά ο συνομιλητής μου το έβαζε στα πόδια…». Λέει πως τα κατάφερε επειδή φοίτησε σε μικρά σχολικά ιδρύματα, που ήταν αρκετά χαλαρά και έδειξαν εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.

Ηδη από την πιο νεαρή ηλικία είχε συγκεκριμένα ενδιαφέροντα και παθιαζόταν για την αρχαία Αίγυπτο, τα ζώα της Αυστραλίας, τους κινητήρες των αεροπλάνων, αργότερα για τη μετεωρολογία και την Ιαπωνία –«δυστυχώς όμως, χωρίς να μάθω ποτέ ιαπωνικά», όπως ο ίδιος λέει. «Οι λάτρεις του ποδοσφαίρου ξέρουν απ’ έξω τα αποτελέσματα όλων των ματς. Σε γνωστικό επίπεδο, είναι ακριβώς το ίδιο. Η μνήμη είναι φτιαγμένη για να κρατάει αυτό που μας ενδιαφέρει. Κι εγώ ουδέποτε κατάφερα να θυμηθώ το παραμικρό όνομα τραγουδιστή ή ηθοποιού», εξηγεί σε όσους εκφράζουν θαυμασμό για τις ικανότητές του. Και θυμάται πόσο είχε εκπλαγεί όταν είχε καταλάβει πως οι συμφοιτητές του διατηρούσαν σχέσεις και εκτός μαθημάτων, πως υπήρχαν άνθρωποι που δεν έσπευδαν να καταφύγουν στο σπίτι τους, ανάμεσα στα βιβλία για να επιβιώσουν. Στη διάρκεια της φοίτησής του η κατάστασή του επιδεινώθηκε, απευθύνθηκε σε ψυχίατρο, αυτός διέγνωσε εσφαλμένα σχιζοφρένεια και τον έκανε με τα φάρμακα να κοιμάται ώς και 23 ώρες το 24ωρο. «Και πάλι, δεν γνώρισα τα χειρότερα», λέει σήμερα ο Σοβανέκ. «Θα μπορούσα, όπως έχει συμβεί σε μερικούς όπως εγώ, να έχω περάσει τη μισή ζωή μου σε ψυχιατρείο, σε αναξιοπρεπείς συνθήκες. Ο αυτισμός δεν είναι νησί. Αν υπάρχει κάποιο νησί, είναι αυτό των ανίκανων γιατρών».