«Μίλησε» με τη σκέψη του ύστερα από δώδεκα χρόνια

Διχάζει την επιστημονική κοινότητα η περίπτωση ενός Καναδού, ο οποίος ενώ βρισκόταν σε κώμα τα τελευταία δώδεκα χρόνια, με μια ειδική εξέταση φάνηκε ότι τελικά έχει συνείδηση και μπορεί να επικοινωνεί με το περιβάλλον μέσω της σκέψης του. Ειδικοί που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωναν χθες στον βρετανικό Τύπο πως «αποδείχθηκε για πρώτη φορά στην Ιστορία ότι οι άνθρωποι αυτοί όντως επικοινωνούν με το περιβάλλον τους». Με την ανακοίνωση διαφωνούν έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος τα τελευταία τρία χρόνια και σε συνεργασία με άλλα έξι ευρωπαϊκά ερευνητικά κέντρα εφαρμόζουν με επιτυχία μεθόδους επικοινωνίας με ασθενείς που βρίσκονται σε κώμα. Μάλιστα, οι έλληνες ειδικοί έχουν «ξυπνήσει» και ανθρώπους που βρίσκονταν σε τέτοια κατάσταση για λιγότερο από έναν χρόνο.

Δώδεκα χρόνια πριν ο Σκοτ Ράουτλι είχε ένα τροχαίο ατύχημα, από το οποίο υπέστη πολύ σοβαρό τραυματισμό στον εγκέφαλο. Αποτέλεσμα ήταν να μείνει φυτό. Οι γονείς του πίστευαν πως, ασχέτως που δεν ανταποκρινόταν σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος, είχε συνείδηση και μάλιστα πως ανταποκρινόταν με μια μικρή κίνηση του αντίχειρά του. Οι θεράποντες ιατροί δεν τους πίστευαν.

Σύμφωνα όμως με ομάδα ειδικών νευροχειρουργών από το Ινστιτούτο για τον Εγκέφαλο και τον Νου στο Πανεπιστήμιο του Οντάριο στον Καναδά, ο Σκοτ κατάφερε να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που επικοινώνησε με το περιβάλλον και μίλησε όχι με τη γλώσσα, αλλά με το μυαλό του.

Προς το παρόν οι ειδικοί δεν μπορούν να θεραπεύσουν τον Σκοτ ή οποιονδήποτε άλλον είναι σε μόνιμη κατάσταση φυτού, όπως ξεκαθαρίζουν. Η επικοινωνία όμως που μπορεί πλέον να έχει μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του, καθώς θα μπορεί να απαντά στους γιατρούς για τις ανάγκες του, όπως πότε πεινάει, αν χρειάζεται παυσίπονα κ.λπ. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με τους γιατρούς του, θα μπορεί να έχει μια πιο άμεση επικοινωνία και φυσικά τελείως διαφορετική ψυχολογία. Η ιστορία του Σκοτ Ράουτλι παρουσιάστηκε χθες από την τηλεοπτική εκπομπή «Panorama» του BBC, μαζί με άλλες περιπτώσεις ασθενών που βρίσκονται σε κατάσταση φυτού στη Βρετανία και στον Καναδά.

ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ. Την ίδια στιγμή, έλληνες επιστήμονες διαψεύδουν ότι είναι η πρώτη φορά που άνθρωποι σε κώμα επικοινωνούν «εγκεφαλικά» και με τη βοήθεια ειδικής τεχνολογίας. «Στο ερευνητικό μας κέντρο εδώ και τέσσερα χρόνια εφαρμόζουμε, σε συνεργασία με ακόμη έξι ευρωπαϊκά ερευνητικά κέντρα, μεθόδους που δείχνουν ότι άτομα που βρίσκονται σε κώμα, αντιδρούν σε διάφορα ερεθίσματα», λέει στα «ΝΕΑ» ο Δαμιανός Σακάς, καθηγητής Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Νευροχειρουργών. «Μάλιστα, η κατάσταση του ασθενούς, όπως την περιγράφουν τα βρετανικά μέσα, δεν είναι η πιο σοβαρή». Το ερευνητικό πρόγραμμα ονομάζεται HIVE και ολοκληρώνεται στο τέλος του έτους έπειτα από τέσσερα χρόνια, και μεταξύ άλλων μελετά και τα άτομα που βρίσκονται σε κώμα. Χρηματοδοτείται μάλιστα από το ΕΣΠΑ και στόχος του είναι η διερεύνηση μιας νέας τεχνολογίας που ονομάζεται Διακρανιακός Ηλεκτρικός Ερεθισμός.

Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής φάνηκε ότι σε άτομα που είναι πολλά χρόνια σε κώμα, όταν τους λέει ο γιατρός να κουνήσουν το χέρι τους, ο εγκέφαλος αντιδρά και οι ειδικοί το βλέπουν παρατηρώντας τον κινητικό φλοιό, ο οποίος αντιδρά όπως και σε έναν υγιή που θέλει να σηκώσει το χέρι του. Αρα, αποδεικνύεται πως υπάρχει επίπεδο συνείδησης και θέληση. Μάλιστα, «κάποιοι που ήταν στην κατάσταση αυτή για λιγότερο από έναν χρόνο, έχουν συνέλθει απλώς με κάποια σωματικά ελλείμματα. Θεωρείται δηλαδή ότι ξύπνησαν από το κώμα. Η παρέμβαση που κάναμε διήρκεσε δύο εβδομάδες και αμέσως μετά οι ασθενείς έδειξαν βελτίωση», εξηγεί ο Ευθύμιος Αγγελάκης, PhD, νευροψυχολόγος, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Τενεσί των ΗΠΑ, επικεφαλής του Νευροψυχολογικού Εργαστηρίου Πανεπιστημιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής του νοσοκομείου Ευαγγελισμός. Η μέθοδος δεν απαιτεί κάποια επέμβαση στον εγκέφαλο, αλλά μόνο τοποθέτηση ηλεκτροδίων στο δέρμα, τα οποία οδηγούν ένα μικρό ηλεκτρικό πεδίο στον εγκεφαλικό φλοιό.

ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Την ίδια στιγμή, διφορούμενη ήταν και η δήλωση του βρετανού νευροεπιστήμονα, καθηγητή Αντριαν Οουεν, ο οποίος ήταν επικεφαλής της ομάδας των γιατρών από το Ινστιτούτο για τον Εγκέφαλο και τον Νου στο Πανεπιστήμιο του Οντάριο που εξέτασε τον 39χρονο και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «ο Σκοτ δεν βρίσκεται σε καμία περίπτωση σε κατάσταση φυτού» και πως θα πρέπει να υπάρξει διαφορετική ονομασία για την περίπτωσή του.