Αννα Φωκά,
μέλος ΚΚΕ Εσωτερικού
Η Αννα Φωκά ήταν παρούσα στη Ρώμη, στη μεγάλη εκδήλωση για τα ογδοντάχρονα της θρυλικής Πασιονάρια και της έχει μείνει αξέχαστος ο Σαντιάγο Καρίγιο που στεκόταν δίπλα της. Μέλος του ΚΚΕ εσ., δημοσιογράφος σε αντιστασιακά έντυπα, έζησε 40 χρόνια στην Ιταλία και έγινε η επιμελήτρια της ελληνικής έκδοσης των κειμένων του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, από το Θεμέλιο. Σήμερα λέει για τον περίφημο ισπανό κομμουνιστή:

«Ο Σαντιάγο Καρίγιο διαδέχτηκε το 1960 στην ηγεσία του ΚΚ Ισπανίας (PCE) την Ντολόρες Ιμπαρούρι, τη θρυλική Πασιονάρια. Η άνοδός του προς την ηγεσία είχε αρχίσει πιο πριν, την εποχή του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ, και έτσι κατά κάποιο τρόπο αυτή η άνοδος ταυτίστηκε χρονολογικά με τη στάση που άρχισαν να παίρνουν τα δυτικοευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα απέναντι στη Μόσχα. Η θέση του Καρίγιο εκείνη την περίοδο (1956-1960) ήταν πως το (παράνομο λόγω Φράνκο) κόμμα έπρεπε να επανιδρυθεί από τα κάτω, αντιμετωπίζοντας με θάρρος και ρεαλισμό την Ισπανία όπως ήταν πραγματικά. Και έτσι το κόμμα να ξανάμπαινε στη νομιμότητα ανανεωμένο. Τότε σημειώθηκε και η μεγάλη ρήξη με τη συντηρητική μερίδα του ισπανικού ΚΚ, η οποία κατέληξε στη διάσπασή του με την δημιουργία ενός άλλου, φιλοσοβιετικού κόμματος, του Ισπανικού Εργατικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCOE). Στην πάλη ανάμεσα στα δύο κόμματα επικράτησε το κόμμα του Καρίγιο χάρη και στην υποστήριξη της Ιμπαρούρι, πρόεδρο του κόμματος τότε.
Τα σημαντικότερα σημεία αντίθεσης προς την ΕΣΣΔ εκείνη την εποχή ήταν η θέση του Καρίγιο για τη διάσταση ανάμεσα σε ΕΣΣΔ και Κίνα, την οποία εκείνος χαρακτήριζε “ψυχρό πόλεμο”, και κυρίως η καταδίκη της εισβολής στην Τσεχοσλοβακία το καλοκαίρι του 1968. Το καθοριστικό όμως βήμα προς αυτό που ονομάστηκε ευρωκομμουνισμός υπήρξε η συνυπογραφή το καλοκαίρι του 1975 στο Λιβόρνο της κοινής δήλωσης με τον Ιταλό Μπερλινγκουέρ, η οποία διευκρίνιζε καθαρά όλες τις ελευθερίες και τις καινούργιες απόψεις που καθιστούσαν τον δυτικό σοσιαλισμό αγνώριστο παιδί των προγόνων του – της Σοβιετικής Ενωσης.
Τον Δεκέμβριο του 1975 ήμουν παρούσα στη Ρώμη, στο θέατρο όπου γιορτάστηκαν τα 80χρονα της Πασιονάρια. Στη Ρώμη επίσης συνήλθε η πρώτη σύνοδος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ Ισπανίας μετά το τέλος του ισπανικού εμφυλίου πολέμου – κάτι που δείχνει τον σύνδεσμο μεταξύ των δύο Κομμουνιστικών Κομμάτων. Στο μεταξύ είχε δημοσιευτεί και το προγραμματικό μανιφέστο του ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο είχε εγκριθεί από την Πανισπανική Διάσκεψη που διαδέχθηκε την Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής και το οποίο έθετε τις βάσεις του ευρωκομμουνισμού για την Ισπανία.
Η τελική ρήξη με τη Σοβιετική Ενωση η οποία κατέληξε σε μια πρωτοφανή σκληρή καταδίκη προσωπικά του Καρίγιο, έγινε το 1977, μετά τη δημοσίευση ενός δοκιμίου του όπου καταδίκαζε ανοιχτά τις μεθόδους της ΕΣΣΔ. Οι αντίστοιχες θέσεις των Κομμουνιστικών Κομμάτων της Ιταλίας και της Γαλλίας δεν προχώρησαν τόσο μακριά. Και τα δύο αυτά κόμματα δεν υιοθέτησαν ανοιχτά τις θέσεις του Καρίγιο, αφήνοντας έτσι στο ισπανικό ΚΚ την ιστορική πρωτοκαθεδρία του ευρωκομμουνισμού».
Τάκης Μπενάς
μέλος του ΚΚΕ Εσωτερικού και της ΕΔΑ
«Ο Καρίγιο ήταν ένας άνθρωπος γλυκύτατος. Ενας ωραίος άνθρωπος, ομιλητικός, ευχάριστος, με ευγενικά χαρίσματα», λέει στα «ΝΕΑ» ο Τάκης Μπενάς, από τα ιδρυτικά και υψηλόβαθμα στελέχη του ΚΚΕ Εσωτερικού. «Οταν ήρθε στην Αθήνα , συναντήθηκε με τον Μπάμπη Δρακόπουλο και τον Κώστα Φιλίνη. Θυμάμαι ότι η νεολαία τον είχε υποδεχθεί με το σύνθημα: “Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος”, που ήταν ένα ισπανικό σύνθημα».
Ανδρέας Νεφελούδης,
μέλος ΚΣ Ρήγα Φεραίου
«Ηταν καλοκαίρι του 1976. Για εμάς, τους Ρηγάδες, ήταν απίστευτο που ήρθε στην Αθήνα ο Καρίγιο. Με ενθουσιασμό καταφέραμε να διοργανώσουμε μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές συγκεντρώσεις της Αριστεράς στο ανοιχτό γήπεδο του Πανιωνίου, στη Νέα Σμύρνη. Η επιλογή της πόλης και του χώρου δεν ήταν τυχαία, ο δήμαρχος σύντροφός μας, το περιβάλλον οικείο. Οταν μάλιστα ο μακαρίτης ο σύντροφός μας, ο γραμματέας του κόμματος (σ.σ.: Λεωνίδας Κύρκος) καλωσόρισε τον Καρίγιο στο γήπεδο και τον κάλεσε να μιλήσει, έγινε σεισμός. Είχαμε ετοιμάσει μια ολόκληρη κερκίδα με χαρτόνια με συνθήματα, με τη σημαία του ΚΚΕ Εσ. Ηταν μια περήφανη νίκη του κόμματός μας στη δύσκολη ενδοαριστερή διαμάχη, μια μεγάλη δικαίωση».
Τελευταία Νέα