Σε τι διαφέρει η έκθεση «To Σύμπαν της ρωσικής πρωτοπορίας» της Συλλογής Κωστάκη που θα φιλοξενηθεί στο Ιδρυμα Ευγενίδου από τις δεκάδες που έχουν αφιερωθεί στο θέμα, ειδικά την τελευταία δεκαετία; «Αφορά όχι μόνο την απόδοση του Διαστήματος από τους καλλιτέχνες ή τα ευφάνταστα σχέδια των επιστημόνων αλλά, πιο συγκεκριμένα, το σημείο τομής των εικαστικών τεχνών και της κοσμοναυπηγικής», επισημαίνει η Μαρία Τσαντσάνογλου για την έκθεση που διοργανώθηκε αρχικά ως μια συμπαραγωγή του Ιδρύματος Μποτίν στο Σανταντέρ και του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και παρουσιάστηκε – σε μια ευρύτερη εκδοχή της – τόσο στην Ισπανία όσο και στη Θεσσαλονίκη πέρυσι.

Απόδειξη ένα έκθεμα με ιστορία που αναμένεται να κλέψει την παράσταση. Η ιστορία έχει ως εξής. Ο εικαστικός Βλαντίμιρ Τάτλιν θέλησε να δώσει σάρκα και οστά σε ένα τολμηρό σχέδιο: την κατασκευή ενός αεροποδήλατου που το ονόμασε «Λετάτλιν» (σύνθετη λέξη από το επίθετο του καλλιτέχνη και το ρωσικό ρήμα «letat» που σημαίνει «πετώ»). Το «Λετάτλιν» υπήρξε από την αρχή της σύλληψής του μια μηχανή, κινητήρια δύναμη της οποίας θα ήταν αποκλειστικά ο άνθρωπος.

Το αεροποδήλατο του Τάτλιν προοριζόταν να απελευθερώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά της βαρύτητας και να του προσφέρει την αίσθηση του πετάγματος του πουλιού. Για την κατασκευή του ο Τάτλιν χρησιμοποίησε υλικά όπως ξύλο, φελλό, μεταξωτό ύφασμα, δέρμα, νήματα χάλυβα κ.ά. Το «Λετάτλιν» απέκτησε τρία μοντέλα τα οποία παρουσιάστηκαν το 1932 στη Μόσχα, αλλά ουδέποτε κατόρθωσε να πετάξει. Το στήριγμα φτερού – που υπάρχει στη Συλλογή Κωστάκη και φιλοξενείται στην έκθεση – αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο κομμάτι από τα τρία αυτά μοντέλα!

Για όσους, δε, θέλουν να μάθουν περισσότερα γύρω από τη σχέση τέχνης, επιστήμης και Σύμπαντος το Ευγενίδειο Ιδρυμα διοργανώνει διημερίδα, στις 8 και 9 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή μεταξύ άλλων του διευθυντή του Πλανηταρίου Διονύση Σιμόπουλου, του κοσμοναύτη φωτογράφου Φιοντόρ Γιουρτσίχιν, του φιλόσοφου Ευτύχη Μπιτσάκη κ.α.