Ο θάνατος του Νίκου Θέμελη με συντάραξε. Οχι γιατί ήταν απροσδόκητος. Εδώ και καιρό όχι μόνο τού είχε χτυπήσει την πόρτα αλλά είχε εισχωρήσει στο σώμα του βασανίζοντάς τον ανελέητα.

Οσες όμως προειδοποιήσεις κι αν υπήρξαν, δεν ήταν ικανές να απαλύνουν την οδύνη. Είναι δύσκολο να αποφύγω τις κοινοτοπίες αποσιωπώντας το πόσο φιλοσοφημένα αντιμετώπιζε την αρρώστια του. Στην τελευταία επικοινωνία που είχα μαζί του, αυτός ήταν ο γενναίος και εγώ ο λιπόψυχος.

Δεν έχω την αίσθηση της απώλειας ενός ακριβού φίλου. Η σχέση μας δεν ήταν τόσο στενή. Προσδιοριζόταν και περιοριζόταν σε μια κοινή αντίληψη αξιών, που τις περισσότερες φορές επιβεβαιωνόταν σε στιγμές κρίσης. Με μερικούς ανθρώπους, μολονότι δεν συναντιέσαι συχνά, είσαι σίγουρος για το πώς σκέπτονται στα μεγάλα ζητήματα. Αυτή τη σιγουριά για κοινότητα αξιών με τον Νίκο είχαμε όλοι όσοι συναντιόμασταν στο σπίτι του Γιάννη και της Χριστίνας τα τελευταία χρόνια. Αυτή η κοινότητα αξιών είναι που με κάνει να αισθάνομαι ότι χάσαμε έναν δικό μας άνθρωπο.

Οι περισσότεροι Ελληνες θα θυμούνται τον συγγραφέα Νίκο Θέμελη. Δικαίως.

Η συμβολή του, όπως λένε πολλοί, ανανέωσε την ελληνική λογοτεχνία. Το λογοτεχνικό του έργο ασφαλώς θα συζητηθεί και θα εκτιμηθεί με νηφαλιότητα στο μέλλον.

Η πολιτική του δραστηριότητα, όμως, τουλάχιστον ως προς την ανιδιοτέλεια και την ακεραιότητά του, δεν χρειάζεται καμία ιδιαίτερη συζήτηση ή σκέψη. Ηταν απλούστατα γεγονός αδιαμφισβήτητο. Ως γνωστόν, ο Νίκος Θέμελης επί δεκαετίες υπήρξε το δεξί χέρι και ο εξ απορρήτων του Κώστα Σημίτη.

Επί οκτώ τουλάχιστον χρόνια υπήρξε ένας από τους ισχυρότερους ανθρώπους στη χώρα ασκώντας πραγματική εξουσία. Ποτέ και κανείς δεν βρήκε να του προσάψει το παραμικρό. Η ακεραιότητα, πολιτική και ηθική, του Νίκου Θέμελη δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από κανέναν.

Κάποιοι εκτοξεύοντας αναθέματα εναντίον των πολιτικών θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι η άσκηση της εξουσίας είναι σύμφυτη με τη διαφθορά. Η πολιτεία του Νίκου Θέμελη είναι η έμπρακτη διάψευσή τους.

Ο Σταύρος Τσακυράκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών