Πριν από 50 χρόνια ο Αλφρεντ Χίτσκοκ δημιουργούσε το πιο στυλιζαρισμένο φιλμ τρόμου παραδίδοντας στους επιγόνους την απόλυτη σκηνή αναφοράς: το μαχαίρι στο ντους. Η ταινία ήταν ο θρίαμβος του low budget για τα κυβικά του μετρ και με τον τρόπο της άνοιξε τον δρόμο για δεκάδες φιλμ μέχρι σήμερα
Οι λεπίδες του ανεμιστήρα που «σκίζουν» τον αέρα στο διαμέρισμα της Μάριον Κρέιν. Οι υαλοκαθαριστήρες του αυτοκινήτου της που «κόβουν» τη βροχή στο παρμπρίζ. Το μαχαίρι της μητέρας που κόβει 17 φορές το γυμνό κορμί τής Μάριον. Το αίμα (σοκολάτα στην πραγματικότητα) που τρέχει μέσα στην μπανιέρα. Το αυτοκίνητο που βυθίζεται στον βούρκο. Στο «Ψυχώ» του Χίτσκοκ τα σύμβολα είναι πρωταγωνιστές. Μαζί με τις ατάκες- «η μητέρα δεν αισθάνεται καλά σήμερα»-, την έπαυλη της μητέρας και το μοτέλ του Νόρμαν Μπέιτς. Στα 50 χρόνια που μεσολαβούν από την πρώτη κυκλοφορία της ταινίας έχει ίσως ξεχαστεί ακόμη μία συμβολική διάσταση για τη φιλμογραφία του Χίτσκοκ. Με 800.000 δολάρια έξοδα παραγωγής και εγγεγραμμένα 50 εκατ. στο box office, το «Ψυχώ» αποτελεί τον low budget θρίαμβο του σκηνοθέτη.

Το παράδειγμά του έμελλε να επαναλάβουν αρκετοί επίγονοι μέχρι σήμερα. Το 1978 ο Τζον Κάρπεντερ δημιουργεί ένα θρίλερ που θα αποτελέσει από μόνο του μια κατηγορία. Η «Νύχτα με τις μάσκες» έχει τον δικό της άτρωτο σίριαλ κίλερ, εξίσου υπαινικτικό μουσικό θέμα και μία αναφορά… στο «Ψυχώ»: ο σκηνοθέτης βαφτίζει τον δόκτορα Σαμ Λούμις από τον εραστή της Μάριον Κρέιν. Η ταινία θα ακολουθήσει τελικά και την εισπρακτική μοίρα του «Ψυχώ». Με παραγωγή 320.000 δολαρίων το 1978, η σημερινή του «απόδοση» έχει φτάσει τα 203 εκατομμύρια παγκοσμίως.

Η τριλογία των θρίλερ ολοκληρώνεται με το «Βlair witch project» του 1999, που κατέχει και το απόλυτο ρεκόρ στις παραγωγές χαμηλού κόστους. Με εκκίνηση τα 22.000 δολάρια, οι περιπέτειες των κατοίκων της Αλάσκας με τους αόρατους εξωγήινους απέδωσαν 248 εκατ. στο παγκόσμιο box office. Θρίαμβος που πιθανότατα μόνο το «Βαθύ λαρύγγι» μπορεί να συναγωνιστεί. Το φιλμ είχε κάνει πρεμιέρα το 1972, την ίδια εβδομάδα με το «Καμπαρέ» της Λάιζα Μινέλι, και είχε ανταγωνιστεί ταινίες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, όπως το «Κουρδιστό πορτοκάλι» και ο «Νονός». Σύμφωνα με τα αθροιστικά στοιχεία που πάντως δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν εξαιτίας της ανορθόδοξης διανομής που είχε η πορνοταινίαορόσημο, στο box office χτύπησε 50 εκατ. δολάρια.

Ο κινεζικός κινηματογράφος έχει επίσης τα ρεκόρ του. Εκτός από το κύκνειο άσμα του Μπρους Λι, «Εnter the dragon», που κόστισε 850.000 δολάρια και απέφερε 90 εκατ., ο πρωταθλητής του box office είναι η ταινία «Τίγρης και δράκος» (2000). Η παραγωγή του Ανγκ Λι με μπάτζετ 15 εκατ. έριξε τελικά στα ταμεία της Sony Ρictures 214 εκατομμύρια. Κατά έναν παράδοξο τρόπο και η γειτονική Ινδία μπορεί να επικαλείται τον δικό της- κατά το ήμισυ, έστω- θρίαμβο. Για τα γυρίσματα του «Slumdog millionaire» ο βρετανός Ντάνι Μπόιλ παρέδωσε τη σκηνοθετική ευθύνη στη Λάβλιν Ταντάν, όταν οι ηθοποιοί έπιασαν Ινδία μεριά. Τα χαμόγελα λοιπόν ήταν διπλά όταν έγινε ο τελικός απολογισμός: 360 εκατ. δολάρια εισπράξεις παγκοσμίως, με αρχικό μπάτζετ 15 εκατομμυρίων.

Ξεχωριστές περιπτώσεις στην εποποιία του low budget είναι, τέλος, οι «Υπάλληλοι» του Κέβιν Σμιθ και ο «Εraserhead» του Ντέιβιντ Λιντς. Η πρώτη σύστησε ουσιαστικά στον χώρο του θεάματος τον ταλαντούχο κ. Σμιθ, ο οποίος γύρισε την ταινία στο μαγαζί όπου δούλευε με μόλις 27.575 δολάρια (τελικά κέρδισε 3 εκατ. από εισπράξεις στους κινηματογράφους). Ο Λιντς, από την άλλη, ολοκλήρωσε τη δική του ταινία χρησιμοποιώντας μία υποτροφία του Αmerican Film Ιnstitute (10.000 δολάρια), δανεικά από φίλους και από τον σύζυγο της Σίσι Σπέισεκ. Σήμερα η εμπορική απόδοση του «Εraserhead» ανέρχεται σε 7 εκατ. δολάρια.

Τελευταία Νέα