Η µηχανή που διαβάζει τη σκέψη, ένα από τα «ιερά δισκοπότηρα» της επιστηµονικής φαντασίας, ήρθε ένα βήµα πιο κοντά στην πραγµατικότητα, καθώς επιστήµονες ανακάλυψαν έναν τρόπο µε τον οποίο µπορούν να µεταφράζουν σε λέξεις τις σκέψεις των ανθρώπων.


Οι ερευνητές µετέφρασαν εγκεφαλικά σήµατα σε λόγο χρησιµοποιώντας αισθητήρες τους οποίους εφάρµοσαν στην επιφάνεια του εγκεφάλου. Το επίτευγµά τους, το οποίο τους επέτρεψε να βρίσκουν τη λέξη που σκεπτόταν ο ασθενής σε ποσοστό ώς και 90%, προσφέρει έναν τρόπο επικοινωνίας µε ασθενείς που πάσχουν από παράλυση και δεν µπορούν να µιλήσουν.

«Κατενθουσιαστήκαµε όταν άρχισε να λειτουργεί», λέει ο καθηγητής Μηχανικής της Βιολογίας στο Πανεπιστήµιο της Γιούτας Μπράντλεϊ Γκρέγκερ, ο οποίος ήταν επικεφαλής της οµάδας των ερευνητών. «Ηταν µία απ’ αυτές τις στιγµές που όλα µπαίνουν στη θέση που πρέπει… Θα έλεγα πως η µηχανή διαβάζει το µυαλό και ελπίζουµε πως σε δύο ή τρία χρόνια θα είναι διαθέσιµη για να χρησιµοποιηθεί σε παράλυτους ασθενείς».

Η οµάδα του καθηγητή Γκρέγκερ εφάρµοσε επιφανειακά δύο πλέγµατα µεγέθους κουµπιού και αποτελούµενα από 16 ηλεκτρόδια στα κέντρα οµιλίας του εγκεφάλου ενός επιληπτικού ασθενούς, τµήµα του κρανίου του οποίου είχε αφαιρεθεί στο πλαίσιο µιας άλλης επέµβασης για τη θεραπεία της νόσου. Ενας ηλεκτρονικός υπολογιστής κατέγραψε τα εγκεφαλικά σήµατα που δηµιουργούνταν, καθώς ο ασθενής διάβαζε και ξαναδιάβαζε καθεµιά από 10 λέξεις που θα µπορούσαν να είναι χρήσιµες σε έναν παράλυτο: ναι, όχι, ζεστό, κρύο, πείνα, δίψα, γεια!, αντίο, περισσότερο και λιγότερο. Στη συνέχεια του ζητήθηκε να πει δυνατά τις λέξεις και διαπιστώθηκε πως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής τις είχε αναγνωρίσει από τα εγκεφαλικά σήµατα στο 76% ώς το 90% των περιπτώσεων. Επειδή λοιπόν όταν σκεπτόµαστε απλώς µια λέξη παράγονται τα ίδια εγκεφαλικά σήµατα που παράγονται όταν τη λέµε, ο καθηγητής Γκρέγκερ πιστεύει ότι µπορεί να κατασκευαστεί µια συσκευή «µετάφρασης» και ένα φωνητικό κουτί που θα επαναλαµβάνει τη λέξη την οποία σκέπτεται ο ασθενής. «Αποδείχθηκε πως η ιδέα λειτουργεί», δήλωσε ο καθηγητής. «Αποδείξαµε πως τα σήµατα µπορούν να σου πουν τι λέει ένα πρόσωπο… Πρέπει όµως να µπορούµε να βρίσκουµε περισσότερες λέξεις µε µεγαλύτερη ακρίβεια για να είναι το σύστηµα αυτό χρήσιµο στους ασθενείς».

Ανθρωποι που προσβάλλονται από το λεγόµενο σύνδροµο αποκλεισµού (locked-in) έπειτα από εγκεφαλικό, ασθένεια ή τραυµατισµό, συχνά επικοινωνούν επιλέγοντας γράµµατα ή λέξεις από έναν κατάλογο µε οποιαδήποτε κίνηση µπορούν να κάνουν – για παράδειγµα, ανοιγοκλείνοντας τα µάτια τους.

Ο Χόκινγκ

Ο διάσηµος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος πάσχει από τη νόσο του κινητικού νευρώνα, έχει χρησιµοποιήσει αυτή τη µέθοδο για να γράψει βιβλία και για να «µιλήσει». Η νέα συσκευή θα επιτρέψει σε ασθενείς όπως αυτός να µιλούν χωρίς την παραπάνω µέθοδο. «Αν µπορέσουµε να τους δώσουµε µόλις 30 ή 40 λέξεις, θα τους προσφέρουµε πραγµατικά µια πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής», λέει ο καθηγητής Γκρέγκερ, η έρευνα του οποίου δηµοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Νeural Εngineering».