Νo 73

«Ο άνθρωπος από τη Γαλλία»

Το «Τhe French Connection» είναι αριστούργηµα. Ολα µα όλα – χαρακτήρες, δράση, καταδιώξεις, αφηγηµατική οικονοµία, τα πάντα – από εδώ αρχίζουν και εδώ τελειώνουν. Ο Ουίλιαµ Φρίντκιν, µέχρι τότε µια από τις ορντινάντσες του Φράνσις Φορντ Κόπολα, αναβαθµίζει το είδος της αστυνοµικής περιπέτειας και το στέλνει να κάνει παρέα µε τους υπόλοιπους πρωταθλητές του american cinema!


Κάθε φορά που το βλέπω δεν το χορταίνω. Ισως να «φταίει» η συγκυρία. Δηλαδή το σενάριο του Ερνεστ Τάιντµαν (κέρδισε Οσκαρ). Η πένα που έγραψε και το «Shaft». Ισως και το «χεράκι» που έβαλε στο σενάριο ο αειθαλής Χάουαρντ Χοκς (1896-1977). Θηριώδης σκηνοθέτης τροµερών ιστοριών. Από τον «Μεγάλο ύπνο» του 1946 µέχρι το «Ρίο Μπράβο» του 1959. Μέσα σε όλα τα «είδη». Ισως και το βιβλίο του Ρόµπιν Μουρ. Ποιος ξέρει. Σηµασία έχει ένα πράγµα. «Ο άνθρωπος από τη Γαλλία» µάς άφησε να χάσκουµε. Και ανάγκασε τους ακαδηµαϊκούς να το τιµήσουν µε πέντε Οσκαρ και τρεις ακόµα υποψηφιότητες. Τουτέστιν, καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, ερµηνείας για τον Τζιν Χάκµαν και µοντάζ. Τέτοια ταινία µετά το 1971 δεν ξανάγινε!

Το αόρατο παραλειπόµενο αυτού του µύθου είναι η σχεδόν ταυτόσηµη πορεία του Ουίλιαµ Φρίντκιν και του Τζιν Χάκµαν.

Του 1935 ο σκηνοθέτης, του 1930 ο πρωταγωνιστής. Περίπου συνοµήλικοι. Περίπου άφραγκοι (τηρουµένων των χολιγουντιανών µεγεθών). Περίπου «ανώνυµοι». Ο Χάκµαν είχε στο ενεργητικό του µια υποψηφιότητα β’ ρόλου για το «Μπόνι και Κλάιντ» του Αρθουρ Πεν και του 1967. Ο Φρίντκιν ψιλοπράγµατα. Απλώς µια σκηνοθεσία για το «Βerthday party» (Πάρτι γενεθλίων) του Χάρολντ Πίντερ (1930-2008). Ο Χάκµαν µέχρι να σκαρφαλώσει στο ρετιρέ και να καθιερωθεί κοιµόταν στο πάτωµα πάνω σε κουρελού. Ο Φρίντκιν που µεγάλωσε µ’ έναν πατέρα των πενήντα δολαρίων και που το όνειρό του ήταν ο «Πολίτης Κέιν» έκανε αέρα στον Κόπολα. Αδέσποτοι και οι δυο. Με τερατώδες πείσµα και άφθονο µυαλό. Τόσο που τ’ άλλαξαν όλα εντελώς.

Πώς; Με ύπουλα χτυπήµατα.

Πρώτο (χτύπηµα) ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Τζιν Χάκµαν.

Δηλαδή ο µπάτσος της Δίωξης Ναρκωτικών της Νέας Υόρκης µε το όνοµα Τζίµι Ντόιλ και παρατσούκλι «Ποπάι». Ολότελα έξω από οποιονδήποτε άλλο χαρακτήρα µπάτσου του Χόλιγουντ.

Καθόλου διεφθαρµένος. Καθόλου Ράµπο. Καθόλου Dirty Ηarry. Καθόλου Φίλιπ Μάρλοου. Τίποτα απ’ όλα αυτά τα γνωστά. Ασχηµούλης, καθηµερινός, λίγο ατσούµπαλος, µεροκαµατιάρης, φτωχοντυµένος, πεισµατάρης και πολύ µα πολύ φανατικός. Δηλαδή εντελώς ιδρωµένος και ρεαλιστικός. Ετσι και µε βάση αυτόν τον ασυνήθιστο αντι-µπάτσο, ο Φρίντκιν οικοδοµεί µια λυσσαλέα, µέχρι τελικής πτώσεως, µονοµαχία. Ενας αµερικανός προλετάριος της αστυνοµίας εναντίον του γάλλου πρίγκιπα της ηρωίνης Αλέν Σαµιέ.

Τον υποδύεται ο Ισπανός Φερνάντο Ρέι (1917-1994) που µέχρι το τέλος της ζωής του έπαιξε σε καµιά διακοσαριά ταινίες, ανάµεσά τους και σε µερικές του Λουί Μπουνιουέλ («Βιριδιάνα», «Τριστάνα», «Η κρυφή γοητεία της µπουρζουαζίας»).

Αυτή η υπόγεια, ταξική αντιπαράθεση, δικαιολογεί τα πάντα. Τη φρενίτιδα της καταδίωξης. Την πρωτοφανή, για τα δεδοµένα της εποχής, ανελέητη παρακολούθηση (οι σκηνές στο Μetro της Νέας Υόρκης, όπου οι δύο αντίπαλοι αλλάζουν τρένα, έχει γράψει χρυσή σελίδα στην παγκόσµια ιστορία του κινηµατογράφου). Καθώς και τις ακραίες µεθόδους που χρησιµοποιεί χωρίς ίχνος δισταγµού ο «Ποπάι». Γι’ αυτόν η σύλληψη του Γάλλου είναι ζήτηµα ζωής και θανάτου. Ετσι η µονοµαχία καταλήγει σε βεντέτα. Κι έτσι για τον θεατή το ζήτηµα δεν είναι απλώς αστυνοµικό, είναι εντελώς κοινωνικό. Ο θάνατος του γάλλου µεγιστάνα, ο θρίαµβος του φτωχού!

Το δεύτερο ύπουλο χτύπηµα του Φρίντκιν είναι σκηνοθετικό. Μεγάλος µάστορας ο τύπος. Πρώτον, αποφεύγει τον θόρυβο και τα περιττά πιστολίδια. Δεύτερον, όπως ο Ποπάι, έτσι κι αυτός, γλιστράει αθόρυβα µέσα στη νύχτα. Τρίτο και καλύτερο, ξεφλουδίζει την ιστορία. Η οποία αρχίζει από ένα συνηθισµένο περιστατικό, χειµωνιάτικα, παραµονές Χριστουγέννων, στην παγωµένη Νέα Υόρκη. Κάποια ρεµάλια και καρφιά της Αστυνοµίας µεταδίδουν κάποια πληροφορία.

Ο «Ποπάι» επιµένει, συναρµολογεί και συνθέτει. Ταυτόχρονα ο γάλλος αριστοκράτης και αρχιµαφιόζος µαζί µε το πρωτοπαλίκαρό του και µε βιτρίνα έναν επίσης γάλλο ηθοποιό που έρχεται στην Αµερική για να παίξει σε µια ταινία µεταφέρουν τεράστιες ποσότητες ηρωίνης στη Νέα Υόρκη. Ο Αλέν Σαµιέ υποτιµάει τον Ποπάι. Λάθος του. Ο Ποπάι υποτιµάει τον Σαµιέ. Λάθος του. Το παιχνίδι της γάτας µε τον ποντικό µόλις αρχίζει. Και είναι πέρα για πέρα συναρπαστικό. Δεν ξεκολλάς ούτε λεπτό!

ΥΓ: Α, ξέχασα. Τρία χρόνια αργότερα, το αφεντικό της παρέας, δηλαδή ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, µε τη «Συνοµιλία» και µε πρωταγωνιστή τον Τζιν Χάκµαν απαντάει στον µαθητή του. Αποτέλεσµα 1-1!

Συνιστώ ανεπιφύλακτα

Η δεύτερη καλύτερη ταινία του Φρίντκιν είναι ο «Εξορκιστής» του 1973. Μετά κατέβηκε κατηγορία Από τις θρυλικές ερµηνείες του Τζιν Χάκµαν: «Μπόνι και Κλάιντ» 1967 – «Το σκιάχτρο» 1973 – «Η συνοµιλία» του 1974 – «Μια άλλη γυναίκα» του 1988 – «Οι ασυγχώρητοι» του 1992 (κέρδισε το δεύτερό του Οσκαρ) – «Οικογένεια Τενεµποάουµ» του 2001

Η ταυτότητα


§ Πρωτότυπος τίτλος: Τhe French connection § Ετος: 1971 § Σκηνοθεσία: Ουίλιαµ Φρίντκιν § Σενάριο: Ερνεστ Τάιντµαν καθώς και uncredited Χάουαρντ Χοκς, Εντουαρντ Κις (από το βιβλίο του Ρόµπιν Μουρ)

§ Cast: Τζιν Χάκµαν, Ρόι Σάιντερ, Φερνάντο Ρέι, Τόνι Λο Μπιάνκο, Μαρσέλ Μποτζιουφί § Μουσική: Ντον Ελις § Φωτογραφία: Οουεν Ρόιτσµαν § Είδος: Αστυνοµική περιπέτεια § Διάρκεια: 104’ § Χώρα: ΗΠΑ

Τελευταία Νέα