Η γεωγραφία και η ιστορία της ευρω παϊκής ηπείρου αποτελεί ένα βασι κό ερµηνευτικό πλαίσιο για τις αλλαγές που σηµειώθηκαν στην Ευρώπη, καθώς και γι’ αυτές που θα ακολουθήσουν κατά τον 21ο αιώνα. Στις σηµερινές συνθήκες της οι κονοµικής κρίσης και ύφεσης, η Ευρώπη και η οικονοµική και νοµισµατική της οντότητα, η Ευρωπαϊκή Ενωση, δυσκολεύεται να κατανοήσει στο βάθος τα προβλήµατα που αντι µετωπίζει, τον τρόπο και τη νέα στρατηγική που οι συν θήκες επιβάλλουν να ακολουθήσει. Η δυσκολία αυτή συ νοδεύεται από µια απροθυµία άµεσης συλλογικής και συντονισµένης δράσης, προκειµέ νου η Ευρώπη να αντιµετωπίσει τη δίδυµη κρίση (δηµόσιο έλλειµµα και δηµόσιο χρέος)

που πλήττει αρκετά κράτη -µέλη της (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) χάνοντας την πρωτοβουλία των αποφάσεων έναντι των αγορών, µε κίνδυνο έπειτα από αυτή τη φάση, τα περιοριστικά µέτρα (συρρίκνω ση του εισοδήµατος των νοικοκυριών κατά 30 δισ. ευρώ το 2010-2013) που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα, ως αντιστάθµισµα χρηµατοδοτικής ενίσχυσης (Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ) της ελληνικής οικονοµίας (110 δισ. ευρώ) για την περίοδο 2010-2013, να οδηγήσουν σε κοινωνικές εκρήξεις και σε παράταση της ύφεσης στην ελληνική οικονοµία. Πράγµατι, το γεγονός ότι η κρίση στη Μεσογειακή και Ανατολική Ευρώπη αφέθηκε να ξεπεράσει το σηµείο µη επανα φοράς, δηµιούργησε δυσχέρειες στη διαχεί ρισή της και λήψη σκληρών µέτρων στο εισόδηµα (µείωση από 20% έως 30% στον δηµόσιο τοµέα) στο θεσµικό πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων (αύξηση του ποσοστού απολύσεων, µείωση του ποσού της αποζηµίωσης, έµµεση κατάργηση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύµβασης Εργασίας µε τη διαµόρφωση του εισαγωγικού κατώτατου µισθού µε ατοµική συµφωνία µε τον εργοδότη, κ.λπ.) και στην κοινωνική ασφάλιση (αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, µείωση συντάξεων µέχρι 30% ιδιαίτερα των νέων γενεών, κ.λπ.), τα οποία εκτός από τη σηµαντική συρρίκνωση των οικογενειακών προϋπολογισµών, θα επιφέρουν µείωση της ζήτησης, διευρύνοντας το εύρος και το βάθος της ύφεσης στην πραγµατική οικονοµία µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κλείσιµο των επιχειρήσεων και την έκρη ξη της ανεργίας. Το επιχείρηµα της θεραπείας – σοκ στην Ελλάδα συνίσταται στο γεγο νός της αναγκαιότητας αποκατάστασης των σοβαρών δηµοσιονοµικών ανισορροπιών της χώρας (δηµόσιο έλλειµµα 13,6% του ΑΕΠ, δηµόσιο χρέος 115% του ΑΕΠ, έλλειµµα ισοζυ γίου πληρωµών 11% του ΑΕΠ κατά το 2009), προκειµένου να µην παρατηρηθεί το φαινό µενο του ντόµινο και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. Υποστηρίζεται µάλιστα ότι σε µια τέτοια περίπτωση, η ευρωζώνη θα χρειασθεί πρόσθετα κεφάλαια 700 δισ. ευρώ, µε κίνδυνο µεταφοράς του προβλήµατος και εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε χώρες µε υψηλό χρέος, όπως η Ιαπωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ.

Με άλλα λόγια, θεωρείται ότι το ισχυρό µέλ λον του ευρώ και της ευρωζώνης θα εξαρτηθεί από την επιτυχή έκβαση του προγράµµατος λιτότητας στην Ελλάδα. Διαφορετικά, όπως υποστηρίζεται, οι συνέπειες θα επεκταθούν για διαφορετικούς λόγους (Πορτογαλία: έλ λειµµα ανταγωνιστικότητας, Ισπανία: αρνη τική εξέλιξη του ΑΕΠ, Ιταλία: υψηλό δηµόσιο χρέος, Ιρλανδία: έλλειµµα ρευστότητας στις τράπεζες) και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. Οµως, η διαµόρφωση και η εφαρµογή των µέτρων λιτότητας στην Ελλάδα εκφράζουν τη µονεταριστική αντίληψη της εισαγωγής της ελληνικής οικονοµίας στον «θάλαµο καταστολής», ευελπιστώντας, µάταια, την αναζωογόνηση της επενδυτικής δραστηριότητας (δηµόσιας και ιδιωτικής) διαµέσου του ευτελισµού της αµοιβής του κόσµου της µισθωτής εργασίας, αντί της επιδίωξης ανάκαµψης της ελ ληνικής οικονοµίας διαµέσου των δηµόσιων πολιτικών και της αναδιανοµής του εισοδή µατος σε όφελος των δηµόσιων ταµείων, των µισθωτών και της κατανάλωσής τους.

Στο πλαίσιο αυτό, η σηµερινή γεωγρα φία στην Ευρωπαϊκή Ενωση αποτυ πώνει ανάγλυφα στη βάση της ιστο ρικής διαφορετικότητάς της τη νέα «οικονοµική ήπειρο» που δηµιουργείται στον πλα νήτη, τη «Λατινική Ευρώπη» συγκροτηµένη περιφερειακά της κεντρικής και ανεπτυγ µένης τεχνολογικά και κοινωνικά Ευρώπης από τις αδύναµες παραγωγικά, τεχνολογι κά και κοινωνικά χώρες της Ανατολικής και Μεσογειακής Ευρώπης.

ΘΑΛΑΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ

Η διαµόρφωση και η εφαρµογή των µέτρων λιτότητας στην Ελλάδα εκ φράζουν τη µονεταριστική αντίληψη της εισαγωγής της ελληνικής οικονο µίας στον «θάλαµο καταστολής»

Ο Σάββας Ροµπόλης είναι καθηγητής του Παντείου Πανεπιστηµίου, επιστηµονικός διευθυντής του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ -ΑΔΕΔΥ

Τελευταία Νέα