ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ Ή… ΜΠΑΣΤΑΡΔΗ
ΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ; ΤΙ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΠΕΤΥΧΑΙΝΕΙ ΣΤΗ ΝΕΑ
ΤΟΥ ΤΑΙΝΙΑ «ΙΝGLΟURΙΟUS ΒΑSΤΕRDS» Ο ΚΟΥΕΝΤΙΝ ΤΑΡΑΝΤΙΝΟ, ΠΟΥ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΟΜΟΤΙΤΛΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ;
«Όταν έχεις φιλμ, τι να τον κάνεις τον δυναμίτη» έλεγε ο Ταραντίνο για το «Άδωξοι Μπάσταρδη» όπως μεταγράφεται ο πειραγμένος τίτλος Ιnglourious Βasterds, την καινούργια ταινία του (20 Αυγούστου στους κινηματογράφους, UΙΡ), στην οποία ανατρέποντας την ιστορική πραγματικότητα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ξαναγράφει- μυθοπλαστική αδεία- ένα μπασταρδεμένο και μάλλον αντιηρωικό τέλος για την έκβασή του. Με λίγα λόγια: Χίτλερ, Γκέμπελς και λοιπή ηγεσία του Γ΄ Ράιχ εξοντώνονται μέσα σ΄ έναν γαλλικό κινηματογράφο, χάρη στη συνδυασμένη δράση μιας επίλεκτης ομάδας Αμερικανοεβραίων και μιας Γαλλοεβραίας φυγάδος αλλά και χάρη στον καταλυτικό ρόλο ενός μακιαβελικού συνταγματάρχη των SS. Είπατε κάτι για το τέλος της Ιστορίας;
Από την άλλη- όταν έχεις φιλμ, τι να το κάνεις το… βιβλίο (Εκδ. Τόπος), όταν μάλιστα δεν έχει μείζονες διαφοροποιήσεις, είτε θεματικές είτε μορφολογικές, από το κινηματογραφικό σενάριο; Η ιδέα για την ταινία, που οφείλει την έμπνευσή της (αλλά όχι περισσότερα), στην παλιότερη πολεμική περιπέτεια Ιnglorious Βastards (1978) του Έντζο Καστελάρι, απ΄ όπου και η παραφθορά του τίτλου, κράτησε για περίπου μία δεκαετία αναποφάσιστο τον Ταραντίνο: μυθιστόρημα ή τηλεοπτική σειρά; Μέσα από μια αμφίρροπη διαδραστική διαδικασία, με πολλά στοιχεία να μεταβάλλονται αφού δοκιμάζονταν με τον Ταραντίνο να παίζει σκηνές, η απόφαση ελήφθη: κινηματογραφική ταινία αλλά και βιβλίο. Μια ταινία, σύνθετο κινηματογραφικό αφήγημα, με πρόδηλες δύο μανίες. Τη μανία με τις αλλεπάλληλες και ποικίλες κινηματογραφικές αναφορές (τις προαπαιτούμενες γνώσεις να έχεις μονάχα, για να τις αναγνωρίσεις)
και τη μανία με τις λέξεις.
Επιπλέον, η ρητορεία, με την τέχνη και την τεχνική της, αποτελεί βασικό θέμα της ιστορίας του Ταραντίνο και της ενδιαφέρουσας στρέβλωσης της ιστορικής πραγματικότητας που επιχειρεί.
Ωστόσο το ερώτημα παραμένει: είναι διακριτές οι δύο αφηγήσεις, ταινία- βιβλίο, ή μήπως το βιβλίο δεν είναι παρά ένας… άδοξος μπάσταρδος;
«Μια φορά κι έναν καιρό στην… κατεχόμενη από τους ναζί Γαλλία»αυτός είναι ο τίτλος του πρώτου από τα πέντε κεφάλαια του βιβλίου, διαίρεση που ακολουθεί με τους ίδιους τίτλους και η κινηματογραφική ιστορία. Γαλλική φάρμα, πρώτος χρόνος της γερμανικής κατοχής, εισβάλλει ο συνταγματάρχης Λάντα των SS, γνωστός και ως «κυνηγός Εβραίων», με εντεταλμένη από τον Φύρερ αποστολή να «μαζέψει τους Εβραίους που παρέμεναν στη Γαλλία και είτε κρύβονται είτε προσποιούνται πως δεν είναι Εβραίοι». Η μεφιστοφελική ανάκριση θα αποκαλύψει την οικογένεια Ντρέιφους (!) που εδώ κι έναν χρόνο ζει ξαπλωμένη κάτω από τις σανίδες του πατώματος. Άπαντες θα εξοντωθούν, πλην της δεκαπεντάχρονης Σοσάνα που διαφεύγει, με την ανοχή του συνταγματάρχη. «Εις το επανιδείν Σοσάνα» φωνάζει, εγκαινιάζοντας ουσιαστικά το άνοιγμα και την κλιμάκωση περιπέτειας και δράσης. Αυτό ήταν όλο; Όχι!
Στα επόμενα τέσσερα κεφάλαια, τέσσερα χρόνια μετά (1944)- «Άδοξοι Μπάσταρδοι», «Γερμανική Βραδιά στο Παρίσι», «Επιχείρηση Κινηματογράφος», «Η Εκδίκηση του Τεράστιου Προσώπου»- η περιπέτεια πυκνώνει, με τις ανατροπές, τις συνωμοσίες και εν τέλει τις λύσεις, και εισάγονται τα υπόλοιπα πρόσωπα της ιστορίας: ιστορικά- Χίτλερ, Γκέμπελς, Τσώρτσιλ- και αφηγηματικά.
Στο ανάγνωσμα, παρών και ο συγγραφέας. Άλλοτε πίσω από το πρόσωπο του αφηγητή (ακούγεται και στην ταινία) κι άλλοτε με οδηγίες, επεξηγήσεις ή σχόλια, για τις κινήσεις της κάμερας, το ύφος της δράσης, τα χαρακτηριστικά των ηρώων, τα λιγότερο εμφανή κίνητρα, τα λιγότερο ορατά σημεία. Προοδευτικά, τα νήματα της διήγησης πληθαίνουν: οι Μπάσταρδοι του Αμερικανού υπολοχαγού Ρέιν (Μπραντ Πιτ) θα συνεργαστούν με μια Γερμανίδα ηθοποιό, που είναι όμως πράκτορας των Συμμάχων, και με Βρετανούς επιλέκτους, ο Χίτλερ στο κρησφύγετό του αδημονεί με το δυσοίωνο κλίμα, ο Τσώρτσιλ αντεπιτίθεται, ο Γκέμπελς θαυμάζει τις κινηματογραφικές του παραγωγές, ενώ η Σοσάνα που έχει διαφύγει και έχει αποκτήσει τον δικό της κινηματογράφο στο Παρίσι ετοιμάζει τη δική της εκδίκηση. Αντιμέτωπη με τη βία της Ιστορίας, η ταραντινική βία υποστέλλεται κι επιστρέφει στις πηγές της. Αυτό που αγαπώ στην ταινία, θα πει ο Ταραντίνο, είναι ότι τους ναζί πολεμά η δύναμη του κινηματογρά- φου. Όχι ως μεταφορά, αλλά στην πραγματικότητα…
Λέτε;
Κουέντιν Ταραντίνο
IΝGLΟURΙΟUS BΑSΤΕRDS
ΜΤΦ. ΣΥΝΘΙΑ ΜΙΚΚΕΛΣΕΝ ΕΚΔ. ΤΟΠΟΣ
Το βιβλίο
Ιστορία: «Επιχείρηση Κινηματογράφος» Σινεμά: είναι… λογοτεχνία;
Ένδοξο, το κινηματογραφικό παρελθόν παρελαύνει!..
Φαντασίωση: όλα τ΄ αυγά σε ένα καλάθι
Πρόσωπα: υπάρχουν χωρίς τους ηθοποιούς;
Αναγνώστης: ο απαιτητικός να πάει σινεμά…
Η ταινία
Ιστορία: ο κινηματογράφος σώζει τον κόσμο Σινεμά, μέσα στο σινεμά, «Τιμή του Έθνους»
Ένδοξος, κι όχι μπάσταρδος, ο Αυστριακός! Φαντασίωση: η Ιστορία ανατρέπεται
Ηθοποιοί: Ντι Κάπριο και Ιπέρ, οι αποκλεισμένοι Αναγνώστης: πρώτα να δει την ταινία!
