Προεκλαμψία είναι μία κατάσταση που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στην ουσία πρόκειται για το προηγούμενο στάδιο της εκλαμψίας, μιας, πιθανόν, επικίνδυνης κατάστασης του οργανισμού που όμως λόγω των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων που έχει η προεκλαμψία προλαμβάνεται. Ακόμη δεν έχει γίνει γνωστό τι την προκαλεί ωστόσο η πιθανότερη αιτία φαίνεται πως είναι ο γυναικείος οργανισμός στη συγκεκριμένη κατάσταση. Λόγω δηλαδή της εγκυμοσύνης δεν εκτελεί φυσιολογικά όλες τις λειτουργίες του, με αποτέλεσμα να δημιουργεί μη αναμενόμενες «καταστάσεις». Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τι την προκαλεί, αλλά είναι γνωστοί αρκετοί παράγοντες οι οποίοι κάνουν την εμφάνισή της πιο πιθανή.
Πότε εμφανίζεται;
Η προεκλαμψία εμφανίζεται συνήθως την 27η-28η εβδομάδα της κύησης, αλλά μπορεί να παρατηρηθεί και από την 20η εβδομάδα. Οπότε σε αυτές τις εβδομάδες της κύησης χρειάζεται λίγο περισσότερη προσοχή σε κάποια από τα συμπτώματα.
Πως μπορώ να καταλάβω ότι έχω;
Τα κυριότερα συμπτώματα που εμφανίζονται και γίνονται αντιληπτά είναι η αύξηση της πίεσης, ψυχολογική αναστάτωση (σύγχυση) και πρήξιμο (οίδημα) στα άκρα.
Μπορεί να είναι σημαντική μικρή αύξηση της πίεσης;
Ναι, αλλά χωρίς να σημαίνει 100% ότι έχετε προεκλαμψία. Όταν η τιμή της αρτηριακής πίεσης σε μια μέλλουσα μητέρα είναι ίση ή μεγαλύτερη από 14/9, επιβάλλεται η στενή παρακολούθησή της, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος απότομης αύξησής της. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η σωστή παρακολούθηση και η έγκαιρη διάγνωση έχουν μειώσει τους κινδύνους και τις επιπλοκές.
Υπάρχει περίπτωση να καταλάβω λάθος
Ναι, μπορεί να πρόκειται απλώς για ενοχλήσεις της εγκυμοσύνης. Για να καταλήξετε στο σωστό συμπέρασμα ότι έχετε προεκλαμψία, θα πρέπει να κάνετε και εργαστηριακές εξετάσεις και να εκτιμηθούν όλοι οι παράγοντες μαζί. Δηλαδή θα πρέπει να κάνετε εξετάσεις για έλεγχο αιματοκρίτη, ουσικού οξέως, της τρανσαμινάσης SGOT και για διάγνωση λευκωματουρίας και να έχετε και τα παραπάνω συμπτώματα.
Τι την προκαλεί
Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα βάσει στατιστικών μελετών, μιας και τα ακριβή αίτια που την προκαλούν δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Έτσι, περισσότερες πιθανότητες θα μπορούσαν να έχουν:
1. Οι γυναίκες που μένουν έγκυες για πρώτη φορά.
2. Η εγκυμοσύνη σε μικρή ηλικία και κυρίως κατά τη διάρκεια της εφηβείας (13-18 χρονών) ή σε ηλικία από 37 ετών και άνω. Οι ηλικίες με τα μικρότερα ποσοστά εμφάνισης της πάθησης είναι 19-25 ετών. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόκλιση της ηλικίας από αυτά τα όρια τόσο μεγαλώνει η συχνότητα εμφάνισης της προεκλαμψίας.
3. Οι γυναίκες που κυοφορούν περισσότερα από ένα έμβρυα διατρέχουν επίσης μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης της προεκλαμψίας.
Υπάρχει συσχέτιση με κάποιες χρόνιες νόσους ή λήψη φαρμάκων;
Ναι, υπάρχουν κάποιες κατηγορίες γυναικών που θα πρέπει να προσέξουν λίγο περισσότερο, χωρίς όμως να πανικοβάλλονται, αφού για όλα υπάρχει λύση. Αυτές είναι:
1.Οι υπέρβαρες γυναίκες
2. Οι πάσχουσες από διαβήτη
3. οι γυναίκες που πάσχουν από άσθμα θα πρέπει να το αντιμετωπίζουν οπωσδήποτε με προσοχή. Το αντίθετο μπορεί να προκαλέσει παροξυσμούς της νόσου στη μήτρα, με αποτέλεσμα την περιορισμένη παροχή οξυγόνου στο έμβρυο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, μεταξύ των οποίων η υπέρταση και η προεκλαμψία. Στην περίπτωση αυτή η ασθματική έγκυος δεν πρέπει να φοβάται και να διακόπτει τα φάρμακά της γιατί το μη ελεγχόμενο άσθμα θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο την υγεία αυτής και του εμβρύου από ότι οι παρενέργειες των ασθματικών φαρμάκων
4. Οι έγκυες που πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν προεκλαμψία Γι’ αυτό και απαιτείται σωστή διατροφή και καθημερινή χορήγηση σιδήρου σύμφωνα με τις υποδείξεις του γιατρού
5. Οι γυναίκες που πριν από την έναρξη της εγκυμοσύνης τους «υπέφεραν» από υπέρταση, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν προεκλαμψία κατά την κύηση
Τι πρέπει να κάνω όταν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα, πως θα «σωθώ»;
Καταρχήν θα πρέπει να χαλαρώσετε και να μην πανικοβληθείτε. Διότι τα πρώτα συμπτώματα που μπορεί να φοβηθείτε και να θεωρήσετε ότι είναι προεκλαμψία, να μην είναι τίποτα. Θα πρέπει να είστε ήρεμη και να σκέπτεστε ότι όλα διορθώνονται, αρκεί να κάνετε τις σωστές κινήσεις. Ένα τηλέφωνο στο γιατρό σας ή σε κάποιο φιλικό πρόσωπο που εμπιστεύεστε, θα σας βγάλει από τον πανικό της πρώτης στιγμής.
Πως επηρεάζει η διατροφή μου;
Θα πρέπει να τρώτε καλά και μεγάλη ποικιλία τροφών.
Αν μπορείτε να καταναλώνεται μία μερίδα περισσότερη πρωτεΐνη (κόκκινο κρέας) από την κανονική, θα ήταν καλό.
Ξεχάστε τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά.
Να λαμβάνετε καλής ποιότητας πολυβιταμίνες και επιπλέον βιταμίνη C.
Αν δεν είστε υπέρβαρη, μην θέτετε όριο στο βάρος που θα προσλάβετε.
Πιείτε όσο νερό θέλετε και βάλτε στο φαγητό σας όσο αλάτι επιθυμείτε.
Υπάρχει κίνδυνος για το παιδί
Αν η κατάσταση δεν προληφθεί και τεθεί υπό έλεγχο, είναι πιθανό να το μωρό να γεννηθεί μικρόσωμο και ελιποβαρές. Μάλιστα είναι ο πιο συχνή αιτία εμφάνισης αφύσικα μικρών νεογνών, ακόμη και αν κατά τα άλλα είναι απόλυτα φυσιολογικά και υγιή.
Πως θα την αντιμετωπίσω;
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της προεκλαμψίας είναι ανάλογη με τη βαρύτητά της. Έτσι, χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες, στην ελαφρά, τη μέτρια και τη βαριά.
Οι έγκυες με ελαφρά προεκλαμψία μπορούν να αντιμετωπιστούν σε νοσοκομείο ή στο σπίτι, όταν εξασφαλιστεί η απόλυτη συνεργασία με το θεράποντα ιατρό. Η θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει τον κλινοστατισμό στο σπίτι και την απόφαση του γιατρού για το πότε θα γίνει πρόκληση τοκετού.
Επιπλέον, καθημερινά θα πρέπει να γίνεται μέτρηση της αρτηριακή πίεσης, του λευκώματος στα ούρα (με ειδικές ταινίες) και του σωματικού βάρους, ενώ στην περίπτωση που πρόκειται για νοσηλεία στο σπίτι, είναι σκόπιμος ο ιατρικός έλεγχος κάθε δύο ημέρες. Η έγκυος ενημερώνεται ότι με την τυχόν εμφάνιση των συμπτωμάτων της κεφαλαλγίας, της επιγαστραλγίας και των διαταραχών της όρασης πρέπει να επικοινωνήσει άμεσα με τον γιατρό της.
Σε εγκύους με μέτρια προεκλαμψία είναι απαραίτητο η νοσηλεία να γίνεται σε νοσοκομείο. Η νοσηλεία περιλαμβάνει την υποχρεωτική κατάκλιση της ασθενούς, την χορήγηση αντιυπερτασικής αγωγής και τον πλήρη εργαστηριακό έλεγχο. Επίσης είναι απαραίτητος ο έλεγχος της εμβρυοπλακουντιακής μονάδας με την υπερηχογραφία και τη καρδιοτοκογραφία κάθε εβδομάδα και ο προσδιορισμός του βιοφυσικού προφίλ να γίνεται από την 27η εβδομάδα.
Σε εγκύους με βαριά προεκλαμψία, που όμως είναι πάρα πολύ σπάνια, πρέπει να αντιμετωπίζονται σε ειδικά τμήματα για κυήσεις υψηλού κινδύνου, ώστε να χορηγείται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή για τον περιορισμό των κινδύνων. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αντιυπερτασικά (α-μεθυλντόπα και υδραλαζίνη) και κατασταλτικά του ΚΝΣ (θειικό μαγνήσιο και τη διαζεπάμη) για να παραμένει η έγκυος ήρεμη.
Η διεκπεραίωση του τοκετού της προεκλαμπτικής εγκύου πραγματοποιείται με καισαρική τομή.
