Μετατόπιση 1,5 μέτρου έφεραν τα 6,5 Ρίχτερ

Το βάθος των τριάντα χιλιομέτρων σε συνδυασμό με το υποθαλάσσιο επίκεντρο και τη μεγάλη απόσταση της σεισμικής εστίας από κατοικημένες περιοχές έσωσε τη Νότια Πελοπόννησο από τους σεισμούς των 6,5 και 6,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Oι σεισμοί προκλήθηκαν από βίαιη μετατόπιση, περίπου 1,5 μέτρου, στο ρήγμα του λεγόμενου ελληνικού τόξου.

Παρά το μεγάλο μέγεθος του μετασεισμού (6,4 βαθμοί), που σημειώθηκε χθες στις 2.08 το μεσημέρι- δύο ώρες μετά τον κύριο σεισμό-, οι περισσότεροι σεισμολόγοι είναι καθησυχαστικοί για τη μετασεισμική ακολουθία

ΗΣΥΧΑΣΑΝ

Οι σεισμολόγοι ησύχασαν όταν μετά τα 6,5 Ρίχτερ στις 12.09 ακολούθησαν τα 6,4 στις 14.08

των επόμενων ημερών.

«Από τη στιγμή που έγιναν αυτοί οι δύο μεγάλοι σεισμοί, προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της σεισμικής ενέργειας της περιοχής έχει εκτονωθεί. Δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι θα ακολουθήσουν μεγάλοι μετασεισμοί, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουμε ένα 48ωρο ώστε να είμαστε κατά 90% σίγουροι για τη σεισμική δραστηριότητα της Μεθώνης», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Κώστας Μακρόπουλος, πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας. Ο ίδιος επισημαίνει ότι η ενέργεια που απελευθερώθηκε χθες ισοδυναμεί με 12 ατομικές βόμβες που ρίχτηκαν στη Χιροσίμα.

Αγωνία στην αρχή

Η μεγάλη αγωνία των σεισμολόγων, αμέσως μετά τη δόνηση που συνέβη στις 12.09, ήταν εάν ο σεισμός αυτός ήταν ο κύριος ή όχι. «Η σεισμική δόνηση ήταν μεγάλης διάρκειας και μεγάλης έντασης. Σε περίπτωση που δεν ακολουθούσε μετασεισμός, τα πράγματα θα ήταν σκούρα», επισημαίνει με δηλώσεις του στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών κ. Γιώργος Σταυρακάκης. Ο ισχυρός μετασεισμός των 6,4 Ρίχτερ στις 14.08

ανακούφισε τους σεισμολόγους. «Τώρα αναμένουμε ομαλή μετασεισμική δραστηριότητα που θα διαρκέσει ορισμένα 24ωρα», λέει ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου. Όπως συμπλήρωσε, το επίκεντρο ήταν ο θαλάσσιος χώρος 60 χλμ. νότια- νοτιοδυτικά της Καλαμάτας, και πιο συγκεκριμένα νότια της Μεθώνης. Ο σεισμός έγινε αισθητός στην Τρίπολη, την Πάτρα και άλλες περιοχές της Αχαΐας, της Ηλείας και της Αιτωλοακαρνανίας, αλλά και ευρύτερα- από την Αθήνα έως το Ηράκλειο. Το εστιακό του βάθος εντοπίστηκε στα 30 χιλιόμετρα.

Και στο Κάιρο

«Ο σεισμός εκδηλώθηκε εκεί που συγκρούεται η ευρωπαϊκή πλάκα με την αφρικανική. Αυτό το ρήγμα έχει διεύθυνση βορειοδυτική και νοτιοανατολική. Η ενέργεια εκδηλώθηκε προς αυτές τις κατευθύνσεις, δηλαδή τον θαλάσσιο χώρο. Γι΄ αυτό έγινε αισθητός ακόμα και στο Κάιρο. Εάν η διεύθυνση ήταν προς την ξηρά, τότε σίγουρα θα μετράγαμε υλικές ζημιές», λέει ο καθηγητής Γεωλογίας κ. Ευθύμιος Λέκκας και επισημαίνει ότι το ρήγμα που προκάλεσε τους χθεσινούς σεισμούς δεν συνδέεται με το ρήγμα της Μεθώνης- Κορώνης. Όσο για την ενδεχόμενη σχέση των σεισμών των Κυθήρων (6,9 Ρίχτερ, Ιανουάριος 2006) και του Λεωνιδίου (6,5 Ρίχτερ, Ιανουάριος 2008) με τους χθεσινούς της Μεθώνης, οι απόψεις των ειδικών διίστανται. Από τη μία πλευρά ο κ. Μακρόπουλος αναφέρει ότι «δεν έχουν σχέση, καθώς οι σεισμοί των Κυθήρων και του Λεωνιδίου σημειώθηκαν σε μεγάλα βάθη, ενώ οι χθεσινοί ήταν στα 30 χιλιόμετρα». Από την άλλη πλευρά ο ομότιμος καθηγητής Γεωφυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Βασίλης Παπαζάχος τους σχετίζει άμεσα. Όπως εξηγεί, το επίκεντρο του σεισμού των Κυθήρων εντοπίστηκε στην καταδυόμενη πλάκα του Αιγαίου, σε απόσταση 62 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ακολούθησε ο σεισμός του Λεωνιδίου (6,5 R) από εστιακό βάθος περίπου 80 χιλιομέτρων και χθες η σεισμική ακολουθία ολοκληρώθηκε με τον σεισμό των 6,5 Ρίχτερ.

Μετασεισμικές δονήσεις για την «πρόβλεψη του ΒΑΝ»

«ΠΡΙΝ ΑΠΟ μία εβδομάδα στείλαμε στην Επιτροπή Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου ειδοποίηση για σεισμό μεγάλου μεγέθους», λέει στα «ΝΕΑ» ο σεισμολόγος κ. Άκης Τσελέντης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και συντονιστής των επιστημόνων που συνεργάζονται με την ομάδα ΒΑΝ. «Με προσωπική μου παρέμβαση εξέφρασα την ανησυχία μου μέσω επιστολής στον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Γεράσιμο Παπαδόπουλο στις 6 Φεβρουαρίου, η οποία κοινοποιήθηκε στον πρόεδρο του ΟΑΣΠ κ. Μακρόπουλο και στον διευθυντή του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου κ. Σταυρακάκη», επισημαίνει ο κ. Τσελέντης. «Τα ΝΕΑ» επικοινώνησαν με τον κ. Γεράσιμο Παπαδόπουλο, ο οποίος δήλωσε: «Τα τελευταία δύο χρόνια κανείς δεν έχει υποβάλει κάποιο στοιχείο για την πρόγνωση σεισμού στην περιοχή της Μεθώνης. Η επιστολή που έστειλε ο κ. Τσελέντης ήταν ενημερωτικού τύπου. Δεν υπήρχε σε αυτήν απολύτως κανένα στοιχείο για την περιοχή της Μεθώνης και ήταν τόσο γενικόλογη, που δεν υπήρχε θέμα αξιολόγησης». Μαζί του συμφωνεί και ο κ. Παπαζάχος, ο οποίος είπε στα «ΝΕΑ» ότι για τους χθεσινούς σεισμούς δεν υπήρξε πρόβλεψη από καμία επιστημονική ομάδα, ούτε στάλθηκε κάποιο έγγραφο στις αρμόδιες κρατικές αρχές. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Τσελέντης θεωρεί ότι «η πρόβλεψη της ομάδας ΒΑΝ ήταν επιτυχής».

Σύμφωνα με τη θεωρία της ομάδας ΒΑΝ, ηλεκτρομαγνητικά σήματα τα οποία μεταδίδονται στο υπέδαφος (SΕS) μπορούν να αποτελέσουν «προάγγελους» σεισμικής δραστηριότητας. Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο, οι επιστήμονες της ομάδας έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο με καταγραφείς, οι οποίοι ανιχνεύουν και αποθηκεύουν τα στοιχεία αυτών των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.

Σε έκθεση της επιστημονικής ομάδας, η οποία στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο Cornell, υπήρχαν τα επιστημονικά συμπεράσματα από προσεισμικά ηλεκτρικά σήματα που καταγράφηκαν στον Πύργο από το δίκτυο ΒΑΝ.

«Πρέπει να δοκιμαστεί»

«Προς το παρόν δεν έχει απο δειχθεί ότι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα του υπεδάφους έχουν άμεση σχέση με επικείμενους – σε μικρό χρονικό διάστημα- σεισμούς. Στις μεθόδους που εφαρμόζουμε στο Πανεπιστήμιο του Ντέιβις για την πρόβλεψη σεισμικής δραστηριότητας δεν την έχουμε υιοθετήσει. Κατά τη γνώμη μου, η συγκεκριμένη θεωρία πρέπει να δοκιμαστεί εκτενώς για να μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε “υποσχόμενη”», λέει στα «ΝΕΑ» ο δρ Τζον Ραντλ από το Πανεπιστήμιο του Ντέιβις στις ΗΠΑ, που θεωρείται ένας από τους παγκοσμίως κορυφαίους ερευνητές στον τομέα της σεισμικής πρόβλεψης.

Διαιτητής ο Σουφλιάς

Ρόλο… διαιτητή μεταξύ των σεισμολόγων ανέλαβε χθες ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργος Σουφλιάς, παροτρύνοντάς τους να μην ακούν τι λέει ο κάθε σεισμολόγος. «Το συντονιστικό για τους σεισμούς όργανο είναι ο ΟΑΣΠ. Έχει πρόεδρο καθηγητή Σεισμολογίας και συνεργάζεται με όλους τους σεισμολόγους. Κάνω έκκληση στους πολίτες να παραμένουν ψύχραιμοι».

Ρωγμές σε παλιά σπίτια και σχολεία στην Πυλία

ΖΗΜΙΕΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ της Κορώνης, σε σχολικά κτίρια στην περιοχή της Πυλίας και ρωγμές σε σπίτια- κυρίως παλιά- προκάλεσε ο ισχυρός σεισμός των 6,5 Ρίχτερ. Ήδη από χθες το απόγευμα κλιμάκια μηχανικών της Νομαρχίας Μεσσηνίας και του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων άρχισαν ελέγχους στην Επαρχία Πυλίας, προκειμένου να καταγραφούν και να εκτιμηθούν οι ζημιές. Σήμερα για προληπτικούς λόγους δεν λειτουργούν τα σχολεία στη Μεσσηνία και στην Αρκαδία, με αποφάσεις των νομαρχιών. Το σοβαρότερο πρόβλημα εντοπίζεται στο Γυμνάσιο της Κορώνης, ένα κτίριο που παρουσίαζε στατικά προβλήματα πριν από τον σεισμό. Όπως είπε στα «ΝΕΑ» ο νομαρχιακός σύμβουλος Μεσσηνίας κ. Θανάσης Πετράκος που βρισκόταν στην Κορώνη την ώρα του μεγάλου σεισμού «σωθήκαμε από τη θάλασσα. Ο σεισμός ήταν φοβερός και νομίσαμε ότι δεν θα έμενε τίποτα όρθιο». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ένα μεγάλο ρήγμα έχει δημιουργηθεί στο Στρογγυλό του κάστρου της Κορώνης. «Υπήρχε πρόβλημα από παλιά, αλλά πλέον το συγκεκριμένο σημείο του Κάστρου- αριστερά από το εκκλησάκι της Ελεήστριας- έχει ένα άνοιγμα περίπου έξι εκατοστών».

«Έχουν αναφερθεί ρωγμές σε σπίτια σε αρκετές περιοχές της Πυλίας και ήδη κλιμάκια μηχανικών άρχισαν ελέγχους», δήλωσε στα «ΝΕΑ» ο αντινομάρχης Μεσσηνίας κ. Σωτήρης Παναγιωτόπουλος. Πρόσθεσε ότι εκτός από το Γυμνάσιο της Κορώνης, σοβαρό πρόβλημα υπάρχει και στο Δημοτικό Σχολείο του Χαροκοπιού, όπου σημειώθηκε καθίζηση. «Στην Καλαμάτα υπήρξε πολύ μεγάλη ανησυχία στην αρχή, αλλά λίγες ώρες αργότερα στην πόλη η ζωή επανήλθε στους κανονικούς της ρυθμούς» τόνισε ο κ. Παναγιωτόπουλος. Πάντως, αρχικά οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους τρομαγμένοι από τη μεγάλη διάρκεια του σεισμού των 6,5 Ρίχτερ, ενώ αρκετοί γονείς έσπευσαν να πάρουν άρον άρον τα παιδιά τους από τα σχολεία.

Μόνο 4 πόντους τον χρόνο μετατοπίζεται το ρήγμα του ελληνικού τόξου

ΜΙΑ ΒΙΑΙΗ μετατόπιση, περίπου 1,5 μέτρου, στο ρήγμα του λεγόμενου ελληνικού τόξου, προκάλεσε σύμφωνα με τις ενδείξεις που έχουν στα χέρια τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Αθηνών, τις δύο χθεσινές ισχυρές σεισμικές δονήσεις μεγέθους 6,5 και 6,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Το ελληνικό τόξο ή αλλιώς Τάφρος ζώνης υποβύθισης (Subduction Ζone) είναι ένα τεράστιο υποθαλάσσιο ρήγμα που εκτείνεται από τη Λευκάδα και περνά από την Κρήτη για να καταλήξει βορείως της Ρόδου. Είναι η περιοχή όπου εδώ και εκατομμύρια χρόνια, η αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα στην οποία βρίσκεται το Ιόνιο Πέλαγος, υποβυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική, δηλαδή το Αιγαίο Πέλαγος.

Η ταχύτητα υποβύθισης, όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Δημήτρης Παπανικολάου, καθηγητής Γεωλογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέρχεται περίπου στα 40 χιλιοστά τον χρόνο (δηλαδή 4 πόντους). Μάλιστα, από το σημείο αυτό μπορεί να προκληθούν σεισμοί με μέγεθος μεγαλύτερο από 7 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ το συγκεκριμένο ρήγμα φαίνεται πως ευθύνεται και για σεισμό μεγέθους 8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που έγινε κατά τους βυζαντινούς χρόνους.

Το βάθος του σεισμού φαίνεται πως έχει το μικρότερο μερίδιο ευθύνης για το γεγονός ότι δεν προκλήθηκαν υλικές ζημιές στη γειτονική Πελοπόννησο. Ο κ. Δ. Παπανικολάου λέει πως η σεισμική ενέργεια διασκορπίστηκε κατά μήκος ολόκληρης αυτής της τεκτονικής δομής, της τάφρου, κι έτσι δεν κατέστη επικίνδυνη.

Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο κ. Παναγιώτης Παπαδημητρίου, επίκουρος καθηγητής Σεισμολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Λέει στα «ΝΕΑ» ότι η ενέργεια του σεισμού είχε μεγάλη εμβέλεια και διασκορπίστηκε σε πολλά μέτωπα.

Έτσι τα σεισμικά κύματα εξασθένησαν κατά τη διάρκεια της ανοδικής τους πορείας από τον μανδύα της Γης και δεν προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές.