Ήταν δεν ήταν 30 χρόνων και ήδη γνωστός στον κόσμο της τζαζ. Προσπαθούσε να νοικιάσει ένα διαμέρισμα, αλλά δεν ήταν εύκολο. Η Αμερική της δεκαετίας του ΄50 δεν απευθυνόταν σε «νέγρους» λέει. Ο Σόνι Ρόλινς δεν πτοήθηκε. Πήρε το σαξόφωνο, έκανε την οργή του νότες και μάγεψε. Πιστός δημιουργός μέχρι και σήμερα, αρκεί να δοθεί αφορμή για να ταξιδέψει το κοινό του σε αθέατα μονοπάτια της ψυχής. Το ίδιο υπόσχεται να πράξει και στο Φεστιβάλ Τζαζ του Λονδίνου, που άρχισε χθες.


Ήταν η απόρριψη που τον είχε κλονίσει τότε. Και μια βαθιά ανάγκη για πολιτική έκφραση. Όσες προσπάθειες κι αν κατέβαλε, ήταν σχεδόν αδύνατο να βρει ένα σπίτι για να ζήσει. «Είχα όλες αυτές τις καλές κριτικές, τα άρθρα των εφημερίδων που μιλούσαν για μένα, τις φωτογραφίες μου δημοσιευμένες, όμως δεν είχαν κανένα νόημα. Με πλήγωσε. Τι σημασία είχαν όλα αυτά, αφού ήσουν ακόμη ένας “νέγρος”;». Ο 77χρονος Σόνι Ρόλινς – ίσως ο τελευταίος εν ζωή από τους μεγάλους της τζαζ- πήρε το σαξόφωνό του και έδωσε ένα από τα καλύτερα άλμπουμ στην καριέρα του, το Freedom Suite. Δεκαεννιά λεπτά σόλο σαξόφωνο με μπάσο και ντραμς. Ήταν μια οργισμένη, παθιασμένη αντίδραση κατά του ρατσισμού. Και είναι αυτό ακριβώς ίσως το βασικό του κληροδότημα στην τζαζ και στο κοινό του. Επηρέασε έντονα τους Βρετανούς μουσικούς Κόρτνεϊ Πάιν, Σοβέτο Κιντς και τους Αμερικανούς Ντον Μπάιρον και Μπράντφορντ Μαρσάλις.

Η 11η Σεπτεμβρίου. Στη δουλειά του, το ίδιο συναίσθημα επανεμφανίστηκε αρκετά χρόνια αργότερα, το 2001, στο βραβευμένο με Γκράμι άλμπουμ, Without a Song- Τhe 9/11 Concert. Ήταν στο διαμέρισμά του, στη Νέα Υόρκη, όταν έγινε η τρομοκρατική επίθεση της Αλ Κάιντα. Η απόσταση από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου ήταν μερικά τετράγωνα. Ο Ρόλινς παγιδεύτηκε στο κτίριο, χωρίς ηλεκτρικό, 24 ώρες. Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 15 Σεπτεμβρίου, ένα κονσέρτο στη Βοστώνη ήταν απλώς η καλύτερη αφορμή για να εξωτερικεύσει μέσα από τους ήχους του σαξοφώνου του τα συναισθήματα τα δικά του αλλά και των υπολοίπων Νεοϋορκέζων που πλέον δεν χωρίζονταν σε λευκούς και νέγρους… Ενωμένοι μάλλον αισθάνονταν απέναντι σε μια διαφορετική απειλή. «Το να είμαι εκεί και να συμμετέχω στην κοινή εμπειρία, μου έδωσε την ευκαιρία να επισκεφθώ ξανά τον χώρο όπου αφυπνίζεται η συνείδηση, όπως τότε με το Freedom Suite», λέει.

Το καθήκον. «Έπρεπε να σκεφθώ αυτό που είχα ζήσει, εκείνους που έζησαν και σκοτώθηκαν γύρω μου, και να προσπαθήσω να το εκφράσω. Ή, όπως το είχε πει ο Ντιμπουά (Αφροαμερικανός υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κοινωνιολόγος, ιστορικός και συγγραφέας), είναι καθήκον του μουσικού ή του καλλιτέχνη να εκφράζει κοινωνικό σχόλιο μέσα από τη δουλειά του. Συμφωνώ μαζί του, αλλά δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να το κάνουν όλοι αυτό. Προσωπικά το νιώθω έντονα, αλλά είμαι επιφυλακτικός να πω πώς θα πρέπει οι άλλοι να αξιοποιούν τη μουσική τους». Ήταν δύο γεγονότασταθμοί για τον πάντα στρατευμένο Ρόλινς.

Τον Ρόλινς που έζησε μέσα από την τζαζ την υπερβολή στη μορφή της εξάρτησης από τα ναρκωτικά. «Ήμουν κακό παιδί», παραδέχεται σήμερα, 77 χρόνων. Η ηλικία του πιθανόν να δικαιολογεί λίγη ησυχία, ένα διάλειμμα έστω στην καριέρα του, όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για έναν θρύλο. Και οι θρύλοι δεν κάνουν στάσεις ξεκούρασης. Ο Ρόλινς συνεχίζει να εξασκείται κάθε μέρα. «Ανακαλύπτω καινούργια στοιχεία στο σαξόφωνο, κυρίως όμως ανακαλύπτω περισσότερα στοιχεία μέσα μου που περιμένουν να εκφραστούν».

© Τhe Τimes, 2007

«Τα νάιτ κλαμπ σε φέρνουν κοντά στον κόσμο»


Στο Λονδίνο, στις 24 Νοεμβρίου, ο Ρόλινς- «το καλύτερο τενόρο σαξόφωνο όλων των εποχών», όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο άλλος μεγάλος της τζαζ, ο Μάιλς Ντέιβις- θα δώσει άλλη μία παράσταση. Την έχει μελετήσει προσεκτικά, όμως παραμένει ανοιχτός και στις εκπλήξεις. Η σκηνή θα είναι μεγάλη, ανοιχτή, από αυτές που δεν του αρέσουν, δεν μπορεί να κρύψει όμως την ανυπομονησία του για τη βραδιά αυτή. Πίσω στις μέρες του Freedom Suite, έπαιζε σε νάιτ κλαμπ που καταργούσαν τις αποστάσεις με το κοινό. «Όπως εκείνο του Ρόνι Σκοτ», λέει. «Αυτά τα νάιτ κλαμπ σε φέρνουν κοντά στον κόσμο και ασφαλώς κάτι από το κοινό περνάει σε μένα, κάτι από εμένα στο κοινό- είναι μια επικοινωνία συναισθημάτων που δεν είναι εύκολο να συμβεί σε έναν μεγάλο χώρο». Αυτές τις μέρες όμως παίζει συνήθως σε μεγάλες αίθουσες. Και τις γεμίζει χωρίς δυσκολία. Είναι μία άλλου είδους ικανοποίηση αυτή.

Τελευταία Νέα