«ΤΗΝ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ ΠΟΛΥ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ»: ΕΤΣΙ
ΤΙΤΛΟΦΟΡΕΙΤΟ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑΡΑΚΙ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΣΤΗΚΕ
ΠΟΛΥ ΣΤΑ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ. ΚΑΙ ΜΙΛΗΣΑΜΕ
ΠΟΛΥ ΓΙ΄ ΑΥΤΗΝ ΚΑΙ ΞΕΝΥΧΤΗΣΑΜΕ ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ
ΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΡΩΤΗΘΗΚΑΜΕ
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΤΗΣ.
ΑΛΛΑ, ΝΟΜΙΖΩ, ΜΙΛΗΣΑΜΕ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ: ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟΝ
Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΕΙΟ, ΗΤΑΝ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ Η
ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ
Δεν λέει κανείς τίποτε καινούργιο αν υπενθυμίσει την απόσταση ανάμεσα στην επιστημονικά καλλιεργούμενη Ιστορία και την εικόνα που διασώζεται στη συλλογική μνήμη και χειραγωγείται από τους εθνικούς ή άλλους μύθους, από τα στερεότυπα και τις αδράνειες, από τις οπισθοδρομήσεις και τις ανασφάλειες που, μετατρεπόμενες σε εθνικές βεβαιότητες, καθορίζουν καταλυτικά την κοινή γνώση: ο τρόπος που γίνεται πάντοτε ο «δημόσιος διάλογος» για την Ιστορία το μαρτυρεί. Για το «τι συνέβη το 1821» λοιπόν έχουμε όλοι μιαν απάντηση, η οποία συχνά είναι δέσμια των παραπάνω παραμέτρων. Η πρόσληψη της Ιστορίας, το ξέρουμε, διαμεσολαβείται καταλυτικά από την επίσημη ιδεολογία.

Ο Βασίλης Κρεμμυδάς ανήκει σε εκείνους τους ιστορικούς μας που με επιμονή, επιστημονική μέθοδο και εντιμότητα, αφιέρωσαν χρόνια στην κατανόηση της Ελληνικής Επανάστασης. Μελέτησε κυρίως τις οικονομικές προϋποθέσεις και πτυχές της, τη μετατροπή των ποσοτικών όρων σε ποιοτικούς, τη μεταμόρφωση των νοοτροπιών και των συνειδήσεων.

Η παρούσα μελέτη συνοδεύει την επανέκδοση της τετράτομης Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως του Σπυρίδωνος Τρικούπη. Το μεγαλύτερο μέρος του τόμου καλύπτεται από μια επαναδιαπραγμάτευση, κάποτε και αναθεώρηση, ζητημάτων που αφορούν τις οικονομικές, κοινωνικές και διανοητικές προϋποθέσεις της Επανάστασης, το ίδιο το γεγονός και τους ιδεολογικούς του προσανατολισμούς, μέχρι τη δολοφονία του Καποδίστρια και συνεχίζεται με την ενότητα «Ο Ευρωπαίος Σπυρίδων Τρικούπης και η Ιστορία του», που αποτελεί μια ερμηνεία της προσωπικότητας και των συντεταγμένων της συγγραφής του Τρικούπη (1788-1873).

Η τετράτομη Ιστορία του Μεσολογγίτη λόγιου και πολιτικού πρωτοκυκλοφόρησε στο διάστημα 1853-1857, αλλά σήμερα επανεκδίδεται η τελική (τρίτη) έκδοση του 1888, στην οποία είχαν ενσωματωθεί διορθώσεις και συμπληρώσεις που έκανε ο ίδιος ο Τρικούπης ή που του υποδείχθηκαν, εφόσον πολλά από τα πρόσωπα του Αγώνα ζούσαν ακόμη. Η σχετική ανάλυση του Κρεμμυδά αναφέρεται όχι μόνο στην αξία «του πρώτου ιστορικού έργου για την Επανάσταση με καθαρά ιστοριογραφικές αξιώσεις», αλλά εκτείνεται και σε σημαντικές παρατηρήσεις για τη σύνδεση του Τρικούπη με το αντικείμενό του, για τη δυνατότητα ιστοριογραφικής σύνθεσης των συγχρόνων με τον γράφοντα γεγονότων, εντάσσοντας παράλληλα την Ιστορία στο ιδεολογικό περιβάλλον και τις αναζητήσεις της εποχής εκείνης.

Το σχετικό με την Επανάσταση τμήμα είναι ένα εξαιρετικά καλογραμμένο και εύληπτο δοκίμιο, στο οποίο ενσωματώνονται πολλές από τις προβληματικές που ο Κρεμμυδάς ή άλλοι ιστορικοί έχουν διατυπώσει σχετικά με το «τι ήταν» το 1821. Μια ασυνήθιστη για επιστημονικό λόγο ζωντάνια και σαφήνεια επιτρέπουν να διαμορφώσει κανείς με καθαρότητα μια πολυπρισματική και συνεκτική εικόνα για το ζήτημα.

Βασίλης Κρεμμυδάς

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΤΡΙΚΟΥΠΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

ΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

ΕΙΣΑΓ. ΤΟΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗ. ΕΚΔ. ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 2007 ΣΕΛ. 338, ΤΙΜΗ: 16,70 ΕΥΡΩ

Τελευταία Νέα