Η μονογραφία της Παναγιώτας ΚαζολέαΤαβουλάρη «Θεόφιλος Καΐρης: Από τη φιλοσοφική Ψυχολογία στη θεοσεβική Ηθική» (Εκδόσεις Τυπωθήτω), εγγράφεται στο πεδίο έρευνας του Νεοελληνικού Διαφωτισμού ως ερμηνευτική επαναδιαπραγμάτευση της καϊρικής φιλοσοφικής ψυχολογίας. Το ενδιαφέρον πόνημα εμπλουτίζοντας τη σχετική βιβλιογραφία, περιλαμβάνει χρηστικότατη αναδημοσίευση του ανωνύμως εκδοθέντος έργου του Καΐρη, «Θεοσεβών προσευχαί και ιερά άσματα». Η πολυσημία του θεωρητικού έργου του κορυφαίου Ανδριώτη στοχαστή εξακολουθεί να πυροδοτεί πολώσεις και επικαιροποιείται όχι μόνο από τους φιλίστορες. Απασχολεί συλλογικές συνειδήσεις και «ανήσυχα πνεύματα» ο μαρτυρικός δάσκαλος που πεθαίνει στις φυλακές ως «νέος Σωκράτης» κατά Ευρωπαίους διανοητές. Πρόσφατα ομάδα Συριανών νομικών απαίτησε την αποκατάστασή του, ενώ φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών ζητούν να εξετάζονται στο έργο του. Την πολυδιάστατη μορφή του αναλύοντας με αξιοπρόσεκτη νηφαλιότητα η διδάσκουσα Ιστορία της Ψυχολογίας ερευνήτρια επικεντρώνεται στην πλέον ολισθηρή πλευρά του έργου του, στην ψυχολογία και στις συναρμογές της με τον αφηρημένο μονοθεϊσμό και τη θεοσεβική Ηθική, που προκάλεσαν την καταδίκη του. Ο ιδιοπρόσωπος εκλεκτικισμός του διαμορφώνει συγκερασμό αυστηρής γνώσης και μεταφυσικής, ορθολογισμού και μυστικισμού. Με όχημα την οντολογικά δεσπόζουσα ψυχή η διάπυρη θρησκευτικότητα κατατείνει προς το υπέρτατο ον και την ασκητική ηθική με ανιχνεύσιμες τις συγγένειες του συστήματος προς τον Πυθαγορισμό, τον Γνωστικισμό, τη Θεοσοφία, τον Τεκτονισμό κ.ά.

Μεθοδολογική αρτιότητα, κειμενοκεντρικότητα και εξαντλητική πραγματολογική τεκμηρίωση είναι στοιχεία χαρακτηριστικά αυτού του αξιόπιστου βιβλίου.

Τελευταία Νέα