Στην εποχή της πληροφόρησης και της επικοινωνίας, ένα από τα σοβαρότερα καθήκοντα της Πολιτείας αλλά και του οικογενειακού γιατρού πρέπει να είναι η καλύτερη δυνατή ενημέρωση του πολίτη για τις ψυχικές διαταραχές και τις δυνατότητες αντιμετώπισής τους με στόχο την υγεία και την ευεξία.

H μη σωστή ενημέρωση στον τομέα αυτόν συνεπάγεται την ελλιπή αντιμετώπιση των προβλημάτων του ασθενούς, με επακόλουθα αφ’ ενός την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής του και αφ’ ετέρου πολύ πόνο και αδιέξοδο για τον ίδιο και την οικογένειά του.

Οι περισσότερες από τις «ψυχικές» και «σωματικές» ασθένειες είναι δεδομένο ότι επηρεάζονται από συνδυασμό βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Αναγνωρίζεται πλέον ότι ασκούν ουσιαστική επιρροή οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά στη σωματική υγεία και, αντιστρόφως, ότι η σωματική υγεία επηρεάζει σημαντικά την ψυχική υγεία του ατόμου.

Οι αποδείξεις είναι καθημερινές και προέρχονται από περιστατικά σωματοψυχικών και ψυχοσωματικών διαταραχών από όλους τους ειδικούς κλάδους της Σωματικής Ιατρικής, την Παθολογία, την Αιματολογία, την Καρδιολογία κ.ά.

Οι περισσότερες ασθένειες που προκαλούν σοβαρή αναπηρία ή απειλούν τη ζωή των ασθενών επηρεάζουν επίσης τη ψυχική υγεία των ατόμων, με επιπτώσεις και στις οικογένειές τους. Συχνά επίσης συνυπάρχουν δύο ή περισσότερες ψυχικές διαταραχές σε ένα άτομο, φαινόμενο που παρατηρείται συχνότερα σε ασθενείς προχωρημένης ηλικίας.

Τέλος, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις σωματικών παθήσεων όπως οι χρόνιες αιματολογικές παθήσεις, η νεφρική ανεπάρκεια, καρδιοπάθειες, νεοπλασματικές νόσοι και άλλες παθήσεις, των οποίων συμβαίνει να προηγείται ως προπομπός μια ψυχική διαταραχή όπως είναι η κατάθλιψη.

Είναι συνεπώς πολλοί οι λόγοι που επιβάλλουν στον οικογενειακό γιατρό αλλά και σε κάθε γιατρό να εξετάζει και το ενδεχόμενο της «συν-νοσηρότητας» σωματικής και ψυχικής νόσου, ιδίως σε χρονίως πάσχοντες ασθενείς και υπερήλικες. Αλλά και οι ίδιοι οι ασθενείς ή οι συγγενείς τους δεν πρέπει να αμελούν να ενημερώνουν τους γιατρούς τους για τα ψυχιατρικά και ψυχολογικά προβλήματά τους, διεκδικώντας πλήρη διάγνωση και θεραπεία των προβλημάτων υγείας.

Ο Κωνσταντίνος Αλεξανδρόπουλος είναι διευθυντής του Ψυχιατρικού Τμήματος στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς»