Στα ζώα το μυστικό του… υπερανθρώπου

Τις σούπερ ικανότητες που «κρύβουν» τα ζώα ερευνούν οι επιστήμονες για να

φτιάξουν τους… υπερανθρώπους του μέλλοντος.

Μελετούν τον τρόπο με τον οποίον μια φώκια καταδύεται στα 600 μέτρα βάθος,

ένα καγκουρό επιβραδύνει την εγκυμοσύνη ώστε να γεννήσει με καλύτερες καιρικές

συνθήκες, ένας σκύλος οσμίζεται και εντοπίζει τους επιζώντες στα ερείπια αλλά

και το πώς κάποια αποδημητικά πουλιά δεν κοιμούνται παρά μόνο 2½ ώρες την

ημέρα στη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού τους.

Καινούργια πόδια

Μέσα σε 24 ώρες από τη στιγμή που κόβεται το πόδι της σαλαμάνδρας, έχει

ξεφυτρώσει ένα στρώμα βλαστοκυττάρων. Πρώτα αναπτύσσονται τα δάχτυλα, μετά τα

νεύρα, οι μύες και τα οστά στη σωστή θέση. Έπειτα από τρεις μήνες, το νέο πόδι

είναι έτοιμο και λειτουργικό. Άλλη μία ικανότητα που δεν έχει ο άνθρωπος.

Με κάποιον τρόπο, τα κύτταρα της σαλαμάνδρας μπορούν να ξαναλειτουργήσουν σαν

βλαστοκύτταρα, τα οποία συνήθως συναντώνται στο έμβρυο. Σε αυτά,

ενεργοποιούνται γονίδια που αποφασίζουν πώς μεγαλώνει το έμβρυο. Κάποιοι

ερευνητές πιστεύουν ότι θα μπορέσουν και οι άνθρωποι να αναπαράγουν κάποια

όργανα με τη βοήθεια βιολογικά ενεργών «αντιγράφων» από ουσίες που περιέχουν

κολλαγόνο.

Βουτιές για Γκίνες

Στις 30 Ιουνίου του 2005, ο Πάτρικ Μουσίμου πραγματοποίησε ένα απίστευτο

ρεκόρ, βουτώντας στην Ερυθρά Θάλασσα σε βάθος 209 μέτρων. Χωρίς μάλιστα να

χρησιμοποιήσει κανένα αναπνευστικό βοήθημα. Όμως αν ο ίδιος ήξερε ότι οι

φώκιες Weddel μπορούν και καταδύονται μέχρι και σε 600 μέτρα βάθος κυνηγώντας

την τροφή τους, τότε δεν θα ήταν και πολύ υπερήφανος για το κατόρθωμά του!

Επιπλέον, ο άνθρωπος μπορεί να κρατήσει την ανάσα του κάτω απο το νερό μέχρι 7

λεπτά, ενώ οι φώκιες αυτές μέχρι μισή ώρα. Την ικανότητά τους αυτή την

οφείλουν στη δυνατότητα που έχουν να αντιστρέφουν την κυκλοφορία του αίματος

προς το κεντρικό νευρικό σύστημα και τον εγκέφαλο.

Αϋπνίες…

Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται καθημερινά 8 ώρες ύπνου για να μπορούν

να… σταθούν στα πόδια τους. Κάποια ζώα όμως κοιμούνται ελάχιστα επί πολλούς

μήνες, ενώ τα νεογέννητα δελφίνια δεν κοιμούνται καθόλου για έναν μήνα μετά τη

γέννησή τους. Ο Βέρνερ Βίνγκμαν από το Green State University του Οχάιο μελετά

τις τσίχλες του Swainson, οι οποίες μεταναστεύουν σε αποστάσεις μεγαλύτερες

των 5.000 χιλιομέτρων. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους κοιμούνται

καθημερινά γύρω στις 2½ ώρες, ενώ τον υπόλοιπο καιρό από 10 έως 12 ώρες. Ο

Αμερικανός ειδικός τονίζει πως «αν μπορούσαμε να βρούμε ένα φάρμακο ώστε να

διεγείρουμε τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου, τότε οι άνθρωποι θα μπορούσαν να

παραμένουν δραστήριοι επί 20 ώρες αντί για 12 με 14 που είναι σήμερα».

Φως στο σκοτάδι

Υπάρχουν δεκάδες πράγματα για τα οποία οι άνθρωποι δεν παίρνουν… μυρωδιά,

ενώ τα ζώα μπορούν να τα διακρίνουν. Ο αετός βλέπει το θήραμά του από τεράστια

απόσταση, ενώ το χρυσόψαρο και ορισμένα είδη πεταλούδων μπορούν να δουν στο

υπεριώδες φάσμα. Ο Ρον Ντάγκλας, που είναι οπτικός επιστήμονας στο City

University του Λονδίνου, λέει πως όλες αυτές οι δυνατότητες οράσεως

εντοπίζονται στα διάφορα πλάσματα της φύσης και πως η πιο εύκολα

«μεταφερόμενη» στον άνθρωπο τεχνική καλύτερης όρασης θα ήταν η «διεύρυνση» των

συχνοτήτων του φωτός που βλέπουμε. Αν μπορούσε να εισαχθεί ένα γονίδιο στα

κύτταρα του αμφιβληστροειδούς, τότε θα είχαμε όλοι βιονικά μάτια!

Ακολουθώντας τις μυρωδιές

Ο άνθρωπος δεν έχει την όσφρηση των σκύλων, που διαθέτουν 20 – 40 φορές

περισσότερους υποδοχείς όσφρησης, μπορεί όμως να τη βελτιώσει. Οι επιστήμονες

ανακάλυψαν ένα γονίδιο που διαθέτουν τόσο τα ζώα όσο και οι άνθρωποι, το οποίο

παίζει σημαντικό ρόλο στην όσφρηση. Μπλοκάροντάς το στα ποντίκια, αυξάνεται η

ικανότητά τους να αναγνωρίζουν και να διαχωρίζουν μυρωδιές από 1.000 μέχρι

10.000 φορές. Με το κατάλληλο φάρμακο, το γονίδιο μπορεί να έχει ανάλογα

αποτελέσματα και στον άνθρωπο.

Επίσης, η… προπόνηση βελτιώνει την όσφρηση. Στη Γαλλία, οι επαγγελματίες στη

βιομηχανία των αρωμάτων αναγνωρίζουν 600 ουσίες από τη μυρωδιά τους έπειτα από

επτάχρονη εξάσκηση.

Κρυφακούγοντας τις νυχτερίδες

Οι νυχτερίδες επικοινωνούν μεταξύ τους σε συχνότητες τις οποίες δεν

αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο αυτί. Οι κουκουβάγιες καταλαβαίνουν από ποιο

σημείο έρχεται ο παραμικρός θόρυβος. H ακοή των ανθρώπων περιορίζεται σε μία

μικρή μπάντα συχνοτήτων, επειδή τα αισθητήρια τριχοφόρα κύτταρα βρίσκονται

βαθιά μέσα στο εσωτερικό αυτί. Επίσης, δεν μπορούμε να βρούμε από πού

προέρχεται ένας ήχος, λόγω του κοντόχοντρου σχήματος του εξωτερικού αυτιού

μας.

Ωστόσο, συνδυάζοντας την κατάλληλη τεχνολογία με χειρουργική επέμβαση, θα

μπορούσαμε να αποκτήσουμε την ακοή νυχτερίδας ή κουκουβάγιας. Με λίγες

αλλαγές, τα ακουστικά εμφυτεύματα θα μπορούσαν να «ανοίξουν» τα αυτιά μας σε

μεγάλο εύρος συχνοτήτων.

Ασπίδα από τη ραδιενέργεια

Υπάρχει ένα βακτήριο που συμπεριφέρεται όπως το πράσινο τέρας Χαλκ στο κόμικς

της Μάρβελ. Μπορεί να επιβιώσει από υπέρογκες δόσεις ραδιενέργειας, επειδή

έχει εκπληκτικές ικανότητες γονιδιακής επιδιόρθωσης των κυττάρων. Μαθαίνοντας

το μυστικό του, θα μπορούσαμε να νικήσουμε τον καρκίνο και να κάνουμε μακρινά

ταξίδια στο Διάστημα.

Επιστήμονες στο Παρίσι που μελετούν το βακτήριο, ανακάλυψαν πως ο μηχανισμός

του δουλεύει όπως οι εργαστηριακές μηχανές αντιγραφής του DNA. Οι άνθρωποι

μπορούν να κάνουν κάτι ανάλογο, αλλά σε πολύ περιορισμένη κλίμακα. Ίσως στο

μέλλον μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα επανορθωτικά ένζυμα του βακτηρίου, σε

συνδυασμό με γενετική τροποποίηση.

Τροποποιούν τις ορμόνες τους

Ορισμένα ζώα, κυρίως τα μαρσιποφόρα, μπορούν και τροποποιούν τις ορμόνες τους.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στον οργανισμό των γυναικών, όταν παίρνουν

αντισυλληπτικά χάπια για να αποφύγουν μιαν ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Τα χάπια

αυτά βέβαια, μπορεί να έχουν ορισμένες παρενέργειες, όπως π.χ. τα σπυριά στο

πρόσωπο. Τα μαρσιποφόρα, όμως, δεν χρειάζονται τέτοιου είδους βοηθήματα. Όταν

για παράδειγμα οι καιρικές συνθήκες είναι πολύ άσχημες, η τροφή ανεπαρκής ή αν

έχει ενσκήψει κάποια μολυσματική ασθένεια, τότε μπορούν να αναστείλουν τον

ρυθμό ανάπτυξης του εμβρύου, μέχρι τα πράγματα να βελτιωθούν! H διαδικασία

αυτή λέγεται διάπαυση και οι επιστήμονες προσπαθούν να την κατανοήσουν, μήπως

κάποια μέρα την εφαρμόσουν και στον άνθρωπο…

Επιμέλεια: Δέσποινα Κουκλάκη, Εύη Ελευθεριάδου