|
|
|
|
Ό,τι κι αν έχετε ακούσει γι’ αυτό το διάσημο ορεινό χωριό, είναι λίγο. Αν
περπατήστε μέσα στα στενά δρομάκια που θα σας αφήσουν άφωνους από την ομορφιά,
θα καταλάβετε γιατί το Νυμφαίο είναι ο καλύτερα διατηρημένος παραδοσιακός
οικισμός της Βόρειας Ελλάδας. Και ούτε μπορείτε να φανταστείτε ότι το σημερινό
γεμάτο ζωή Νυμφαίο, ακολουθώντας τη μοίρα των ορεινών οικισμών της Ελλάδας,
άδειασε κάποτε και γύρω στις αρχές του 1980 είχε σχεδόν ερημώσει. H σημερινή
εικόνα είναι ένα κατόρθωμα που πέτυχαν μερικοί ονειροπόλοι παλιοί Νεβεσκιώτες
όπως ο γνωστός οινοποιός Γιάννης Μπουτάρης, ο πρόεδρος του χωριού
δημοσιογράφος και συγγραφέας Νικόλαος Μέρτζος και άλλοι επώνυμοι (όπως ο
πρέσβης Τζον Σωσσίδης και ο επιχειρηματίας Πρόδρομος Εμφιετζόγλου) και
ανώνυμοι χρηματοδότες. Με τις προσπάθειές τους ξανάχτισαν πολλά από τα
ερειπωμένα σπίτια, τα καλντερίμια, τα δικά τους αρχοντικά, ενώ
ευαισθητοποίησαν και άλλους Νεβεσκιώτες οι οποίοι ξαναγύρισαν στα παρατημένα
σπίτια τους. Το κυριότερο όμως ήταν ότι δημιουργήθηκαν μερικοί σπουδαίοι
ξενώνες, αφού όλοι είχαν καταλάβει ότι το χωριό θα ξαναζωντάνευε μόνο αν
μπορούσε να κρατήσει μερικούς ανθρώπους και να τους δώσει μια επαγγελματική
προοπτική. Όπως θα διαπιστώσετε, ο σημερινός οικισμός (ο οποίος είναι μόλις το
ένα τρίτο του παλιού μεγάλου) έχει αρκετούς μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι ζουν
εξυπηρετώντας τους αμέτρητους επισκέπτες που έρχονται για να δουν ένα
πανέμορφο ορεινό χωριό, χωρίς να ξέρουν οι περισσότεροι ότι αντικρύζουν και
ένα θαύμα: Την αναγέννηση ενός τόπου για τον οποίο οι Ευρωπαίοι έλεγαν τον 19ο
αιώνα ότι δεν είχε να ζηλέψει τίποτε από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
|
| Νίκειος Σχολή
|
H ιστορία του Νυμφαίου αρχίζει πολύ πριν από τον 19ο αιώνα, γύρω στα μέσα του
14ου αιώνα, όταν στις σκεπασμένες με οξιές λαγκαδιές, στο Βίτσι,
εγκαταστάθηκαν οι Μακεδόνες που ζούσαν κοντά στη γειτονική λίμνη Ζάζαρη
και αργότερα ήρθαν να τους κάνουν συντροφιά πολλοί Βλάχοι νομάδες
ποιμένες της Βόρειας Μακεδονίας, οι οποίοι βάφτισαν το χωριό τους
Νιβεάστα, όνομα με τρεις ερμηνείες: «Νύφη» (προφανώς για την ομορφιά
του χωριού και της τοποθεσίας) «αθέατη» (προφανώς γιατί το χωριό ήταν εντελώς
κρυμμένο από τα επικίνδυνα τουρκικά βλέμματα) και «όπου μένει το χιόνι» (αυτό
δεν χρειάζεται εξήγηση). Το όνομα του χωριού, ύστερα από μια περίοδο επιθέσεων
Αρβανιτών, έγινε Νέβεσκα, αρβανίτικο όνομα που σημαίνει «σαν εμάς δεν
έχει» (σημαίνει επίσης και «δεν υπάρχει νύφη»), ενώ μετονομάσθηκε σε
Νυμφαίο το 1928. Από τα τέλη του 17ου αιώνα στο χωριό
εγκαθίστανται Βλάχοι αργυροχρυσοχόοι από τις ερημωμένες από τους
Τούρκους βλάχικες μητροπόλεις Μοσχόπολη και Νικολίτσα και για τρεις αιώνες
συνολικά, το χωριό γίνεται ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αργυροχρυσοχοΐας στα
Βαλκάνια Οι Νιβεστιάνοι πουλούσαν τα ασημικά τους σε όλη την Ευρώπη και τη
Ρωσία, ταξίδευαν και έφτιαχναν μαγαζιά στο εξωτερικό. Αργότερα πολλοί θα
ασχοληθούν με το εμπόριο του καπνού και του βαμβακιού και κυριολεκτικά θα
θησαυρίσουν. Αυτοί οι εύποροι Νυμφαιώτες δημιούργησαν εκτός από τεράστια
περιουσία και ένα υψηλό πρότυπο ζωής, τόσο για τους ίδιους όσο και για τον
τόπο τους, το χωριό τους και την πατρίδα τους. Ήταν δηλαδή εκτός από εύποροι
και ευπατρίδες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Μίχας Τσίρλης, τα μέλη της
οικογένειας Σωσσίδη, ο Ζαν Νίκου και ο Κωνσταντίνος Μίσσιου (παππούς των
αδελφών Μπουτάρη), όλοι τους γενναιόδωροι και πατριώτες όσο λίγοι σε αυτό τον
τόπο.
ΑΞΙΖΕΙ NA ΔΕΙΤΕ
* Το αρχιτεκτονικό σήμα κατατεθέν του χωριού, το οποίο δεσπόζει από
μακριά ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια του χωριού, είναι η περίφημη Νίκειος
Σχολή, την οποία δώρισε στο Νυμφαίο το 1928 ο μεγάλος καπνέμπορος Ζαν
Νίκου. Το επιβλητικό κτίριο με τα εκλεκτικίστικα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα
νεοβυζαντινά διακοσμητικά και το εντυπωσιακό πέτρινο καμπαναριό, στεγάζει το
συνεδριακό κέντρο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
* Αφού δεν μπορείτε να δείτε από μέσα ένα παλιό αρχοντικό, μπορείτε να
δείτε ένα αυθεντικό αντίγραφο, στο οποίο μάλιστα θα μάθετε και πολλά για την
αργυροχρυσοχοΐα και την ιστορία της Νέβεσκας και της ευρύτερης περιοχής, αλλά
και για τους επιφανείς Νιβεστιάνους και τους άλλους Βλάχους εθνικούς
ευεργέτες. Αξίζει λοιπόν οπωσδήποτε να επισκεφθείτε «Το σπίτι των
χρυσικών», όπως ονομάζεται το Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, Λαογραφίας και
Ιστορίας Νυμφαίου.
* Να επισκεφθείτε το δασικό κέντρο του Αρκτούρου, της οργάνωσης
που έχει ως σκοπό τη διάσωση και προστασία της ελληνικής αρκούδας, όπου θα
δείτε κάμποσες αρκούδες στο φυσικό τους περιβάλλον. Ο Αρκτούρος δημιούργησε το
1993 το δασικό του σταθμό στο Νυμφαίο (ύστερα από ιδέα του Μιχάλη Μπουτάρη,
γιου του Γιάννη Μπουτάρη, υποστηρικτή και της προσπάθειας του Αρκτούρου) για
να ζήσουν εκεί οι αρκούδες που κατέληγαν ταλαίπωρες από τους γύφτους
πλανόδιους αρκουδιάρηδες.
* Να κάνετε μια βόλτα στις κοντινές και πανέμορφες λίμνες Ζάζαρη
και Χειμαδίτιδα και στα μοναδικά τους τοπία. Αν μάλιστα έχετε εκτός
δρόμου όχημα, δοκιμάστε την εξαιρετική παραλίμνια διαδρομή στη Χειμαδίτιδα,
νότια από το Λιμνοχώρι.
* Να κάνετε τις εκπληκτικές δασικές διαδρομές στα μυστηριακά
καταπράσινα δάση στο Βίτσι. Διαλέξτε ως προτιμότερη τη θαυμάσια
διαδρομή που αρχίζει από το Νυμφαίο, διασχίζει το περίφημο Μαύρο Δάσος και τις
οξιές του και θα σας βγάλει κοντά στο χωριό Δροσοπηγή.
Διαμονή
H αναγέννηση του Νυμφαίου είναι συνυφασμένη με τη δημιουργία παραδοσιακών
ξενώνων. Όλοι στεγάζονται σε πέτρινα κτίρια (όπως και καθετί στο χωριό) και
θεωρήστε δεδομένο ότι τα Σαββατοκύριακα, τριήμερα, γιορτές και λοιπές ημέρες
εξόδων θα δυσκολευτείτε κάπως να βρείτε δωμάτιο. Επιλογές πάντως έχετε αρκετές
και για όλα τα βαλάντια, όπως τους ξενώνες «La Moara» (23860-31377, έναν από
τους διασημότερους και καλύτερους ξενώνες της Ελλάδας), «Αθηνά» (23860-31141),
«Λινούρια» (23860-31133), «La Galba» (23860-22818), «Λα Μπέτλου»
(23860-41282), «Εντερνέ» (23860-31230) και τον κοινοτικό ξενώνα «Νέβεσκα»
(23860-31133).
Φαγητό
Εκτός από τους ξενώνες που διαθέτουν εστιατόριο, στο Νυμφαίο θα βρείτε
μερικά μικρά ταβερνάκια με καλό φαγητό, όπως το «Άτι» (δοκιμάστε πιπεριές
αετού στο λαδόξιδο και βλάχικες πίτες) και τα ταβερνάκια «Λα Ντράγκα» και
«Αρχοντικό» (κρεατικά και βλάχικα τυριά είναι το φόρτε τους, ενώ στο
«Αρχοντικό» ζητήστε αν έχει βλάχικο κοτόπουλο της στάμνας, με σταφίδες και
δαμάσκηνα). Μην ξεχάσετε να περάσετε και από τη «Νύμφη», το πολύ γραφικό
μαγαζί που ανήκει στον Αστικό Συνεταιρισμό Γυναικών Νυμφαίου, όπου οι…
χρυσοχέρες γυναίκες του χωριού πουλάνε θαυμάσια σπιτικά γλυκά, χωριάτικες
μαρμελάδες, βότανα και μυρωδικά, λικέρ από φρούτα του δάσους και βέβαια
βλάχικο νόστιμο τραχανά. Μεταξύ άλλων θα βρείτε και βιβλία για την ωραία
Νέβεσκα.
info
Αγροτικό Ιατρείο Νυμφαίου 23860-31.360. Αστυνομία Νυμφαίου 23860-31.361.
